«Προς τη σωστή κατεύθυνση» κινούνται – σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών – οι εξαγγελίες του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ για αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων και τόνωση του διαθέσιμου εισοδήματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων, μέσω μείωσης της υπερφορολόγησης και στοχευμένων διαρθρωτικών αλλαγών. Υπογραμμίζει ωστόσο ότι οι βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές έχουν μακροχρόνιο ορίζοντα και απαιτούν ρήξεις με τις παγιωμένες παθογένειες στην ελληνική κοινωνία και προσθέτει ότι η επιτυχία του κυβερνητικού έργου θα κριθεί εκ του αποτελέσματος.
Όπως τονίζεται στο Δελτίο του ΣΕΒ για την Ελληνική Οικονομία, η ομιλία του κ. Μητσοτάκη στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης «εντάσσεται σε ένα φιλόδοξο σχέδιο ανάταξης της ελληνικής οικονομίας». «Μετά από μια μακρά περίοδο όπου η προσαρμογή βασίστηκε στην υπερφορολόγηση των επιχειρήσεων και της εργασίας, κυρίως λόγω της πλημμελούς υλοποίησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, και της άγονης προσπάθειας να δοθεί ώθηση στην οικονομία μέσω αναδιανεμητικών πολιτικών, η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση επιχειρεί να οδηγήσει την οικονομία σε μια βιώσιμη ανάκαμψη. Δίνεται πλέον έμφαση στις φοροελαφρύνσεις και στην αναμόρφωση του πλαισίου επιχειρηματικής λειτουργίας, ώστε να αυξηθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις και η παραγωγικότητα στην οικονομία» σημειώνει ο Σύνδεσμος, προσθέτοντας πάντως πως απομένει να αξιολογηθούν τεχνικά τα αναμενόμενα πολύνομοσχέδια που υλοποιούν τις παραπάνω εξαγγελίες.
Καταλυτικός – σύμφωνα με το ΣΕΒ – ήταν «ο παράγοντας της αξιοπιστίας που από την πρώτη στιγμή κέρδισε η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση, καθώς φάνηκε να ενδιαφέρεται να εφαρμόσει σχέδιο και υποδομές αποτελεσματικής διακυβέρνησης, όπως αναγνωρίσθηκε και στις αγορές με τη ραγδαία πτώση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων». Αλλά και οι προσδοκίες των επιχειρήσεων, όπως τονίζει, έχουν ήδη επανέλθει σε προ κρίσης επίπεδα, ενώ η καταναλωτική εμπιστοσύνη έχει εκτοξευθεί σε επίπεδα 2000 όταν η χώρα μπήκε στην Ευρωζώνη.
Ωστόσο, όπως παρατηρεί ο Σύνδεσμος, τα πρόσφατα στοιχεία συγκυρίας του α΄ εξαμήνου του 2019 αποκαλύπτουν μια οικονομία που έχει αρχίσει να επιβραδύνεται. «Έτσι, τα μέτρα που εξήγγειλε στη Θεσσαλονίκη ο Πρωθυπουργός έρχονται την κατάλληλη στιγμή να τονώσουν σε πρώτη φάση το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και τα κέρδη των επιχειρήσεων, και να προσπαθήσουν να ανατρέψουν την παρατηρούμενη στασιμότητα της ιδιωτικής κατανάλωσης και την επενδυτική άπνοια που καταγράφεται στο α’ εξάμηνο του 2019» υπογραμμίζει ο ΣΕΒ, προσθέτοντας πως «ακόμα μεγαλύτερη εστίαση θα πρέπει να δοθεί σε παραγωγικές επενδύσεις σε εξωστρεφείς δραστηριότητες».
Όπως επισημαίνεται στο δελτίο, απαιτούνται πρόσθετα μέτρα για μια ισχυρή ανάπτυξη με εξωστρέφεια, περιλαμβανομένων και εξειδικευμένων μέτρων για την ελληνική μεταποίηση και δραστηριότητες υψηλής προστιθέμενης αξίας. «Σε κάθε περίπτωση, όμως, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ο προσανατολισμός της Ελλάδας σε μια παραγωγική οικονομία με εστίαση σε δραστηριότητες υψηλής προστιθέμενης αξίας. Και το μίγμα της οικονομικής πολιτικής που διαμορφώνεται σταδιακά, πρέπει να οδηγεί σε μια πιο εύρωστη και ανθετική οικονομία» τονίζει ο Σύνδεσμος, καλώντας την κυβέρνηση «να συνεχίσει εντατικά τις διαρθρωτικές αλλαγές που δημιουργούν εισοδήματα και πλούτο, διότι μόνο έτσι διασφαλίζεται η αύξηση των δημοσίων εσόδων που επιτρέπει τις φοροελαφρύνσεις.
Εξειδικευμένα μέτρα στήριξης των επενδύσεων στη βιομηχανία
«Η εικόνα που αναδύεται από την εξασθένιση των επενδύσεων, κυρίως λόγω της παρατεταμένης υπερφορολόγησης των επιχειρήσεων, σε σχέση με την οικονομική πολιτική που σχεδιάζεται, απαιτεί την ενίσχυση των επιχειρηματικών κερδών, την τόνωση της αγοράς κατοικίας, και την επαναδραστηριοποίηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, και κυρίως για μεγάλα έργα υποδομής» σημειώνει ο ΣΕΒ, τονίζοντας ότι πολλά από τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ, όντως σκοπεύουν προς αυτή την κατεύθυνση.
Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει, παραμένει ζητούμενο η σύνθεση των επενδύσεων, καθώς «δεν έγινε μνεία πιο εξειδικευμένων μέτρων στήριξης των επενδύσεων στη βιομηχανία, που είναι κομβικής σημασίας για τον παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας».
Τόνωση του επενδυτικού ενδιαφέροντος μέσω των φοροελαφρύνσεων
Σε ό,τι αφορά τις φοροελαφρύνσεις που εξήγγειλε ο Πρωθυπουργός ο ΣΕΒ τονιζει πως «η μείωση της φορολογίας των επιχειρηματικών κερδών από το 28% στο 24% και της φορολογίας μερισμάτων από 10% σε 5%, που θα προκύψουν το 2019, καθώς και η περαιτέρω μείωση του εταιρικού φόρου τα επόμενα χρόνια προς το 20%, είναι μέτρα που θα τονώσουν το επενδυτικό ενδιαφέρον». Τα μέτρα αυτά σηματοδοτούν ότι η ελληνική οικονομία γίνεται πιο ανταγωνιστική και πιο ελκυστική, και για εγχώριους αλλά και για ξένους επενδυτές, στην άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας, αναφέρει.
Στην ίδια κατεύθυνση προέλκυσης επενδύσεων εντάσσονται – κατά τον ΣΕΒ – και μέτρα για να γίνει η χώρα έδρα μεγάλων πολυεθνικών, καθώς αποσαφηνίζεται η έννοια της φορολογικής κατοικίας. Ήδη, το υπό διαμόρφωση καλό επενδυτικό κλίμα ενισχύεται και από την απεμπλοκή των μεγάλων τουριστικών έργων, και των επενδύσεων στο Ελληνικό, στη Μακεδονία της Eldorado Gold, και στον Πειραιά της Cosco, που καθυστερούσαν, παρατηρεί.
Αγορά εργασίας
Μέτρα προς την επιθυμητή κατεύθυνση χαρακτηρίζει και τις αναφορές του Πρωθυπουργού σε σταδιακή μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες αρχής γενομένης από το 2020 και μέχρι το 2023, καθώς και τη σταδιακή κατάργηση από το 2021 και μέχρι το 2023 της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και του τέλους επιτηδεύματος. Με τα μέτρα αυτά — σύμφωνα με τον Σύνδεσμο – μειώνεται περαιτέρω η υπερφορολόγηση της εργασίας και αμβλύνονται τα κίνητρα για έξοδο από την ελληνική αγορά εργασίας στα πιο παραγωγικά στελέχη.
Ο ΣΕΒ αξιολογεί επίσης ότι «κομβική σημασία έχουν και οι ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού για τη δημιουργία μιας σύγχρονης και ευέλικτης αγοράς εργασίας, κυρίως με την εξαίρεση από την εφαρμογή των κλαδικών συμβάσεων εργασίας των επιχειρήσεων υπό διάσωση ή και αναδιάρθρωση».
Η αγορά περιμένει περισσότερα
Ο Σύνδεσμος δεν παραλείπει να επισημάνει ότι υπάρχουν και τομείς όπου η αγορά «περιμένει περισσότερα στο μέλλον». «Για παράδειγμα, οι επιχειρήσεις επιδιώκουν να εξοφληθούν χωρίς άλλη καθυστέρηση τα χρέη του δημοσίου προς την παραγωγική οικονομία και να επεκταθεί η περικοπή της επιβάρυνσης από τον ΕΝΦΙΑ, πέραν των φυσικών προσώπων, και στα νομικά πρόσωπα. Πρέπει, επίσης, να εξετασθούν τα περιθώρια κατάργησης του συμπληρωματικού φόρου στον ΕΝΦΙΑ, καθώς λειτουργεί αποτρεπτικά στην ανάπτυξη του κλάδου της διαχείρισης ακινήτων. Ο συμπληρωματικός φόρος στον ΕΝΦΙΑ δεν συνάδει με τις λοιπές ρυθμίσεις για την ανάκαμψη της κτηματαγοράς που ήδη ανακοινώθηκαν, όπως η τριετής αναστολή επιβολής ΦΠΑ νεόδμητων οικοδομών και του φόρου υπεραξίας ακινήτων στις μεταβιβάσεις, και η έκπτωση φόρου 40% για δαπάνες αναβάθμισης κτηρίων» σημειώνει.
Συμπερασματικά ο ΣΕΒ τονίζει ότι «η Ελλάδα έχει τεράστιες αναπτυξιακές δυνατότητες» και ότι «οι μέχρι τώρα ενδείξεις από το πρόγραμμα της νέας διακυβέρνησης και την υλοποίησή του είναι ισχυρές ότι οι δυνατότητες αυτές μπορούν να γίνουν πραγματικότητα. Αυτό θα συμβεί εάν ενταθούν οι προσπάθειες και τα επόμενα χρόνια για τον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας, και ιδίως όσον αφορά στην αναγέννηση της ελληνικής βιομηχανίας και τη δημιουργία νέων δεξιοτήτων των εργαζομένων, συμβατών με τις επερχόμενες τεχνολογικές εξελίξεις και τις ανάγκες για μεγαλύτερη εξωστρέφεια του παραγωγικού δυναμικού της χώρας, τονίζει.
Σημειώνει πάντως πως «γεγονός παραμένει ότι η απόσταση που μας χωρίζει από τις αναπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες είναι μεγάλη και για αυτό απαιτείται ανάλογη κινητοποίηση όλων των κοινωνικών και οικονομικών δυνάμεων της χώρας».