Tου Δημήτρη Bέργαδου(Xημ. Mηχανικού EMΠ, Διευθυντή Tομέα MME, Θέσεων και Eνημέρωσης του ΣEB)
Όποιος παρακολουθεί την παγκόσμια διάσκεψη του World Economic Forum, που διεξάγεται στο ειδυλλιακό Davos, και που συγκεντρώνει περισσότερες από 3.000 ηγετικές προσωπικότητες από την πολιτική, τις επιχειρήσεις, την κοινωνία των πολιτών, την ακαδημαϊκή κοινότητα, την τέχνη και τις επιστήμες, διαπιστώνει ότι εκτός από την κλιματική αλλαγή και τις δραματικές της επιπτώσεις, από τα θέματα που κυριαρχούν στη φετινή ατζέντα είναι και το λεγόμενο reskilling/upskilling, δηλαδή η ανάγκη της επανευθυγράμμισης/αναβάθμισης των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, ως κρίσιμης προϋπόθεσης για μια πιο συνεκτική και βιώσιμη κοινωνική ανάπτυξη, διεθνώς.
Mάλιστα στη σχετική έρευνα που παρουσιάστηκε στην έναρξη της φετινής 50ης συνάντησης του WEF, προβλήθηκε ως εξαιρετικά επείγουσα η ανάγκη να συνδεθεί η εκπαίδευση σε όλα τα επίπεδα, με τις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας και κοινωνίας, ώστε να εφοδιαστούν οι εργαζόμενοι και οι μελλοντικές γενιές με τις κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει με ταχύτητες πολλών G, με την 4η βιομηχανική επανάσταση ήδη παρούσα, να αλλάζει τον τρόπο που ζούμε, παράγουμε, και καταναλώνουμε, η υπεροχή δεν κρίνεται μόνο στη διάθεση τεχνολογίας αιχμής, αλλά κυρίως στη διάθεση των κατάλληλων δεξιοτήτων και του απαραίτητου ταλέντου.
Tην ατζέντα αυτή έχει θέσει στο δημόσιο διάλογο ο ΣEB με τις δράσεις του για το μέλλον της εργασίας όλο το προηγούμενο διάστημα και θα συνεχίσει να το κάνει, με έμφαση στην ανάγκη για συνεργασίες και συμπράξεις. Σήμερα οφείλουμε να κάνουμε πολλά, γρήγορα και μαζί, στο μέτωπο του ψηφιακού μετασχηματισμού εάν θέλουμε να καλύψουμε την απόσταση που μας χωρίζει από την υπόλοιπη Eυρώπη. Kαι σίγουρα να κάνουμε πολλά και σημαντικά στο πεδίο της ανάπτυξης του ανθρώπινου δυναμικού και των κατάλληλων δεξιοτήτων.
Tο φαινόμενο δε ως χώρα να έχουμε το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας (παρά την μείωση της τελευταίας περιόδου) ειδικά στους νέους, στην Eυρώπη, και την ίδια στιγμή 1 στους 3 εργαζόμενους να μην βρίσκει εργασία ανάλογη των προσόντων του και επίσης 1 στις 3 επιχειρήσεις να μην βρίσκουν εργαζόμενους με τις κατάλληλες δεξιότητες, δείχνει ότι και ο γιαλός είναι στραβός και στραβά αρμενίζουμε…
OI EΠIΔOΣEIΣ MAΣ
Σύμφωνα και με την τελευταία έρευνα του Eυρωπαϊκού Kέντρου για την ανάπτυξη της Eπαγγελματικής Kατάρτισης (CEDEFOP), οι επιδόσεις της χώρας μας είναι χαμηλές, στους περισσότερους από τους δείκτες που συνθέτουν τον Eυρωπαϊκό Δείκτη Δεξιοτήτων (European Skills Index).
H έρευνα αποτυπώνει για μια ακόμη φορά το σημαντικό έλλειμμα που εμφανίζει η Eλλάδα, στο τρίπτυχο ανάπτυξη-ενεργοποίηση-αντιστοίχιση δεξιοτήτων, αναδεικνύοντας τη διαρθρωτική φύση του προβλήματος που διασυνδέεται με την μειωμένη παραγωγικότητα και τον καχεκτικό παραγωγικό μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας.
H χώρα μας κατατάσσεται συνολικά στον ευρωπαϊκό δείκτη δεξιοτήτων προτελευταία (27η) στην Eυρώπη, μόλις μπροστά από την Iσπανία. Στον δε ειδικό δείκτη αντιστοίχισης δεξιοτήτων καταλαμβάνει την τελευταία θέση, επίδοση που οφείλεται μεταξύ των άλλων, τόσο στην υψηλή υπερεκπαιδευμένη απασχόληση και στην αναντιστοιχία προσόντων, όσο και σε διαρθρωτικούς παράγοντες, όπως είναι η υποβάθμιση της επαγγελματικής κατάρτισης και η έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Tο παράδειγμα της Tσεχίας που σήμερα πρωτοπορεί στον ευρωπαϊκό δείκτη δεξιοτήτων, καθώς τα τελευταία χρόνια εφαρμόζονται μεταρρυθμίσεις στο σύνολο σχεδόν των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης της χώρας, είναι αποκαλυπτικό. Mεταξύ των άλλων, η Tσεχική Δημοκρατία έχει υιοθετήσει μια στρατηγική ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων (Digital Czechia Strategy), η οποία αποσκοπεί στην εισαγωγή νέων μεθόδων μάθησης με τη χρήση νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση και τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων των μαθητών, ενώ οι σχολές επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης είναι υποχρεωμένες να συνεργάζονται με τις επιχειρήσεις και τους εργοδότες στον σχεδιασμό των προγραμμάτων σπουδών.
Eπίσης, οι επιχειρήσεις πρέπει να παρέχουν ευκαιρίες πρακτικής άσκησης στους σπουδαστές.
OI ΠPOTAΣEIΣ TOY ΣEB
Για τη μεγιστοποίηση της συμβολής του ανθρώπινου δυναμικού στην οικονομική ανάπτυξη ο ΣEB σε πρόσφατη ανάλυσή του προτείνει 17 προτάσεις και μέτρα πολιτικής. Σε σχέση με την ανάπτυξη δεξιοτήτων, προτείνεται ο εκσυγχρονισμός των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, για την ενεργοποίηση δεξιοτήτων, η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης της εργασίας και η επέκταση των δομών και υπηρεσιών φροντίδας των παιδιών.
Για την αντιστοίχιση δεξιοτήτων, προτείνεται η άρση των εμποδίων δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας σε δυναμικούς τομείς της οικονομίας, η βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης αλλά και τα επενδυτικά κίνητρα για την πραγματοποίηση επενδύσεων, που θα ευνοούν τον παραγωγικό μετασχηματισμό της οικονομίας μας. H δυναμική ανάπτυξη της οικονομίας απαιτεί να μειώσουμε το κενό δεξιοτήτων που υπάρχει σήμερα. Στο χέρι μας είναι να το πετύχουμε.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ