Σε σύγκριση με τις διεθνείς αγορές
Το ποσοστό διόρθωσης στην αγορά ακινήτων στην Ελλάδα λόγω της κρίσης της πανδημίας είναι μικρότερο σε σχέση με την διεθνή αγορά ανέφερε ο Tάσος Πανούσης, διευθύνων σύμβουλος της DoValue Greece και πρόεδρος της Ένωσης Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, μιλώντας στο συνέδριο της Prodexpo.
Η πανδημία έχει φέρει εύλογα καθυστερήσεις στις συναλλαγές και υπάρχει μια στάση αναμονής για τις εξελίξεις, ειδικά στους επενδυτές των ακινήτων. Όπως ανέφερε, η εταιρία DoValue διαχειρίζεται στην παρούσα φάση 260.000 ακίνητα με συνολική αξία 24 δισ. ευρώ, με κύριο στόχο την αλλαγή στην εμπορευσιμότητά τους, προκειμένου να γίνουν ακόμα πιο ελκυστικά, ακόμα και σε τόσο αντίξοες συνθήκες.
O Θεόδωρος Αθανασόπουλος, διευθύνων Cepal Hellas, έκανε λόγο για το θετικό μακροοικονομικό σενάριο που θέλει από το 2021 την οικονομία να ανακάμπτει σταδιακά, σε διάφορους κλάδους, ακόμα και στο Real Estate, ωστόσο συμφώνησε ότι οι επενδυτές τηρούν επιφυλακτική στάση, ειδικά σε ό,τι αφορά τον τομέα των ξενοδοχείων. Σύμφωνα με τον CEO της Cepal, ο συνδυασμός του χαμηλού σημείου εκκίνησης της αγοράς και του θετικού σεναρίου θα οδηγήσει στις συναλλαγές τους επόμενους μήνες σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο, αναφορικά δε, με την επίδραση της κρίσης σε αυτές, αυτή θα φανεί, κατά τον κ. Αθανασόπουλο, προς το τέλος της και όχι ακόμα στην παρούσα φάση. Όπως επισήμανε, τέλος, οι ρυθμίσεις οφειλών θα επιδράσουν θετικά στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
O Nικόλαος Βαρδαμάτος, διευθύνων σύμβουλος της Quant επιβεβαίωσε ότι αυτή τη χρονική στιγμή υπάρχει «φρένο» στη ζήτηση εγχώριων και ξένων επενδυτών για ακίνητα, ωστόσο πρόκειται για μια σταθερή και όχι πτωτική κατάσταση, η οποία ίσως ξεπεραστεί από την επόμενη χρονιά. Η ανάπτυξη του e-commerce θα καθορίσει τις εξελίξεις τους επόμενους μήνες στην κτηματαγορά, όσο και για τα ξενοδοχεία που παραμένουν, παρά την πτώση του τουρισμού, ελκυστική επένδυση, ιδίως για ξένους επενδυτές. Κατέληξε, δε, ότι και στις δύο κατηγορίες, το κέρδος και τα οφέλη θα έρθουν σε βάθος χρόνου.
Η Iσμήνη Δωρή, Partner, Sardelas Petsa Law Firm, επισήμανε ότι υπάρχουν πολλές αλλαγές που είναι σε εξέλιξη όσον αφορά τη νομοθεσία στον κλάδο του ακινήτου, με την πανδημία να αποτελεί πρόκληση για τις νομικές εταιρίες να ενεργήσουν με τέτοιο τρόπο, ώστε να απορροφήσουν τους κραδασμούς και να μην αποτρέψουν τις επενδύσεις των πελατών. Σε αυτό, όπως σημείωσε, έχει βοηθήσει και η σαφής στροφή και στην σφαιρική τεχνολογική υποστήριξή τους. Σε σχέση με τον νέο Πτωχευτικό Κώδικα, τόνισε ότι είναι σημαντικό ότι έχουν προστεθεί σε αυτόν και τα φυσικά πρόσωπα, εκτός από τους εμπόρους και τις επιχειρήσεις και αυτή η μεταβολή από μόνη της αναμένεται να φέρει αλλαγές, τουλάχιστον στον αριθμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΝPLs). Υποστήριξε, ωστόσο, ότι το γεγονός ότι ο νόμος περιλαμβάνει και πλέον και τα ενήμερα δάνεια, θα προκαλέσει ανασφάλεια.
Στην ενότητα «Κόκκινα δάνεια» και ακίνητη περιουσία: Η επόμενη ημέρα», οHugo Velez, General Manager & Partner, Hipoges Iberia, σημείωσε ότι ενώ πριν από την πανδημία υπήρχε μια δραστηριότητα σε σχέση με τα NPLs, μεσολάβησε η περίοδος Μαρτίου – Οκτωβρίου οπότε σταμάτησαν οι πλειστηριασμοί. Για τους επόμενους μήνες τόνισε ότι «δεν θα υπάρχει σημαντική ανάκαμψη των REOs, θα αλλάξει η στρατηγική διαχείριση χαρτοφυλακίων» και πρόσθεσε ότι λόγω του χρόνου που χάθηκε, θα πρέπει πλέον να κινηθούν με μεγαλύτερη ταχύτητα οι κατασχέσεις.
Σε σχέση με το ίδιο ζήτημα, o Iώαννης Γκάνος, γενικός διευθυντής της Alpha Real Estate Management & Investments SA υποστήριξε ότι η μείωση κατά 40 δισ. ευρώ στα NPLs έδωσε αύξηση στα REOs (αξία των περιουσιακών στοιχείων ακίνητης περιουσίας – REO) ενώ η εξέλιξη τους στο μέλλον είναι μια συνάρτηση του ρίσκου των επενδυτών και των διαθέσιμων επιλογών ρευστοποίησης NPLs από μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Σύμφωνα με τον ίδιο, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια δεν εξαφανίζονται από την οικονομία και το γεγονός ότι οι τράπεζες πουλάνε δάνεια ή τιτλοποιούν δάνεια δεν σημαίνει ότι εξαφανίζονται, αλλά ότι απλώς αλλάζουν χέρια.
Μιλώντας με αριθμούς, ο κ. Γκάνος υπογράμμισε ότι στην παρούσα φάση οι τράπεζες έχουν περίπου 65 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs), ενώ σε ό,τι αφορά τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς, το 2019 από τις 4 συστημικές τράπεζες έγιναν 23.000 πλειστηριασμοί, από τους οποίους οι 5.600 ήταν επιτυχείς, παρόλαυτα ο όγκος αυτός είναι πολύ χαμηλός και δεν αναμένεται να αυξηθεί.
Ο Γιώργος Κορμάς, Executive General Manager of Piraeus Bank Group and Head of Group Real Estate τόνισε ότι μία αμιγώς και μονόπλευρη μετατροπή μη εξυπηρετούμενων δανείων σε REOs δεν είναι λύση για το πρόβλημα. Όπως υπογράμμισε, υπάρχει μια νέα πρόταση – σε σχέση με το ζήτημα από την Τράπεζα της Ελλάδας, τον Γιάννη Στουρνάρα και την ομάδα του, η οποία βρίσκεται πλέον στα χέρια της κυβέρνησης. Για τον κ. Κορμά, τα REOs απαιτούν εξειδικευμένη γνώση και δεν είναι εύκολος τομέας. Σύμφωνα με τον ίδιο, πολλές προτάσεις του παρελθόντος έχουν ενσωματωθεί στο νέο πτωχευτικό κώδικα, που πρόκειται να ψηφιστεί και μαζί με το νέο νόμο που είναι σε διαβούλευση είναι οι πυλώνες προκλήσεων στον τομέα διαχείρισης των REOs.
Ωστόσο, τελικά ο μόνος τρόπος για να υπάρξει εξέλιξη είναι να βρεθούν λύσεις πριν την μετατροπή τους, γιατί μόνο με αυτόν τον τρόπο θα υπάρξει ισορροπία και θα μπορεί να ελαφρυνθεί το οικονομικό φορτίο του επενδυτή.
Ο Παναγιώτης Μερεκούλιας, CEO, VALUES a member of EVA, έδωσε στοιχεία για τα REOs, σημειώνοντας ότι στην Ελλάδα το 59% από αυτά αφορούν οικιστικά, το 36% χώρους γραφείων και τα υπόλοιπα βιομηχανικά. Για τον ίδιο, ο Covid 19 προκάλεσε μεγάλο πρόβλημα στην εξέλιξη του ζητήματος, καθώς σταμάτησε τόσο τις συναλλαγές όσο και τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς. Επίσης, προέβλεψε ότι στο μέλλον θα υπάρχει λιγότερο ενδιαφέρον στα οικιστικά εξαιτίας της πτώσης του Air BnB, ενώ τα μεγάλα γραφεία θα είναι πιο δύσκολο να πωληθούν.
Aπαντώντας στην ερώτηση για το πώς διαμορφώνεται το παιχνίδια για τις εταιρίες διαχείρισης REOs ο Δημήτρης Ανδρίτσος, CEO, Cerved Property Services υποστήριξε ότι τo Back Bank είναι ένα συμπληρωματικό εργαλείο για τη διαχείρισή τους και με αυτό τον τρόπο μπορεί να απορροφηθεί και το υπόλοιπο μέρος των μη εξυπηρετούμενων «εκθέσεων» (ΝPEs).
Στην παρούσα φάση υπάρχει άνοιγμα σε αυτέs ύψους 35 δισ. ευρώ, ωστόσο αυτό που είναι σημαντικό για την αναστροφή του κλίματος είναι ο νέος Πτωχευτικός Κώδικας, ιδίως αν πετύχει την ισορροπία ανάμεσα στην προστασία του ειλικρινούς οφειλέτη και την απαραίτητη διαφάνεια, την αποτελεσματικότητα και την ταχύτητα που πρέπει να έχει.
