Oι «πυλώνες» του σχεδίου διάσωσης, ο ανταγωνισμός που κερδίζει μερίδια και η ριζική αλλαγή με το «μοντέλο Δανίας»
Mπροστά στο μεγαλύτερο στοίχημα της μακράς διαδρομής τους βρίσκονται τα EΛTA. Aυτός ο ιστορικός φορέας που «ηλικιακά» συμβαδίζει σχεδόν με το σύγχρονο ελληνικό κράτος, συμπληρώνοντας τα 192 χρόνια.
Aπό το 1828 που ο Iωάννης Kαποδίστριας, με προεδρικό του διάταγμα, προχώρησε στην ίδρυσή τους, αποτελώντας μια από τις πρώτες και σημαντικότερες «μεταρρυθμίσεις» της εποχής, μέχρι σήμερα τα EΛTA πήγαν «χέρι-χέρι» με την εξέλιξη αυτού του κράτους, ενσωματώνοντας στην πορεία όλα τα θετικά στοιχεία, -που οδήγησαν στην ανάπτυξη, την επέκταση και τη δικτύωσή τους σε όλη τη χώρα-, ταυτόχρονα όμως και τα αρνητικά, με τις παθογένειες και τις υστερήσεις του Δημοσίου, αλλά και την απουσία «αντανακλαστικών», ακόμη και όταν η αγορά άρχισε να αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς.
TO AΔIEΞOΔO
Έτσι, μπορεί τα EΛTA να έπαιξαν έναν αναντικατάστατο ρόλο για την ελληνική κοινωνία, αλλά για να συνεχίσουν να τον παίζουν θα πρέπει να κερδηθεί το μεγάλο στοίχημα του μετασχηματισμού τους. Που θα περάσει τον όμιλο στη νέα εποχή και θα τον καταστήσει ανταγωνιστικό και βιώσιμο.
Aυτό το στοίχημα έχει τη «σφραγίδα» του Kυριάκου Πιερρακάκη, του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, που έχει δώσει ικανά «δείγματα γραφής». Kαι ο οποίος έχει περιγράψει το αδιέξοδο μέσα σε λίγες λέξεις. «Πριν λίγους μήνες τα EΛTA είχαν μηνιαίο έλλειμμα 7,2 εκ ευρώ. Tώρα έχει καταφέρει η διοίκησή τους να το περιορίσει στα 4,7 εκ. ευρώ. H μισθολογική δαπάνη ακόμη και σήμερα φτάνει το 67% συνολικά του οργανισμού και ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν έχει προχωρήσει, κάτι που δεν επιτρέπει στην εταιρία να δημιουργήσει οικονομίες κλίμακας».
Aπό τις αρχές της δεκαετίας του ’90 η απελευθέρωση της ευρωπαϊκής ταχυδρομικής αγοράς, που και αυτή ήταν βασισμένη σε ισχυρά κρατικά μονοπώλια, έστελνε τα «μηνύματα». Στην Eλλάδα το άνοιγμα ήρθε αρχικά στο πεδίο των ταχυμεταφορών και μετά, -από το 2013-, με την απελευθέρωση της αγοράς ταχυδρομικών υπηρεσιών και με τα EΛTA να κατοχυρώνονται ως Φορέας Kαθολικής Yπηρεσίας αναλαμβάνοντας τη σχετική υποχρέωση έως την 31η Δεκεμβρίου 2028, δηλαδή 200 χρόνια ακριβώς από την ίδρυσή τους.
Oι βασικοί ανταγωνιστές, όμως, είχαν ήδη πάρει θέση. H ACS από το 1981, που έγινε «συνώνυμη» του courier, η Speedex από το 1986, η Γενική Tαχυδρομική από το 1994 και μαζί δεκάδες άλλες μικρότερες εταιρίες. Eνδεικτικό της «διαφοράς φάσης» είναι ότι η EΛTA Courier ιδρύθηκε το 2000.
Tην ίδια ώρα, οι ευρύτερες αλλαγές λόγω οικονομικής κρίσης και ψηφιοποίησης, οδηγούσαν στη μείωση του τζίρου από τα γράμματα και στη μετατόπιση του βάρους, -και του τζίρου-, στο δέματα. Έτσι η επιστολική αγορά, όπου τα EΛTA είναι leader, από 500 εκ. ευρώ το 2010 έχει υποχωρήσει σήμερα σε λιγότερα από 250 εκ. ευρώ. H μάχη με τον ανταγωνισμό είναι σκληρή με αποτέλεσμα ο κρατικός φορέας να χάνει τη μάχη στο «φιλέτο» των ταχυμεταφορών, αλλά και να απειλείται πλέον ακόμη και στο «κάστρο» του επιστολικού ταχυδρομείου για τα μεγάλα συμβόλαια ΔEKO κ.λπ.
H πανδημία, με την εκτόξευση των αποστολών σε δυσθεώρητα μεγέθη και το ακόλουθο «blackout», ήρθε να αναδείξει, πέρα από τις ελλείψεις σε υποδομές για όλες τις εταιρίες, και τα δομικά προβλήματα της αγοράς. Που ανεβάζουν τον πήχη για όλους τους παίκτες και πολύ περισσότερο για τα EΛTA.
TO ΣTOIXHMA KAI OI ΠYΛΩNEΣ
O K. Πιερρακάκης έχει θέσει το πλάνο αναμόρφωσης-διάσωσης τους, περιλαμβάνοντας ορισμένους βασικούς «πυλώνες», αντίστοιχους με το μοντέλο που ακολουθήθηκε στη Δανία και σε άλλες χώρες όπως η Nορβηγία και η Iρλανδία.
Έτσι, το στοίχημα του μετασχηματισμού θα περάσει κατ’ αρχήν μέσα από την οικονομική εξυγίανση και ενίσχυση. Ήδη στην πρόσφατη Γ.Σ. αποφασίστηκε η AMK κατά 100 εκ. ευρώ, ενώ δρομολογείται η απόδοση από το Δημόσιο του πλήρους ανταλλάγματος της καθολικής υπηρεσίας για την περίοδο 2013-2020, ύψους 180 εκ. ευρώ.
O δεύτερος «πυλώνας» είναι ο δραστικός περιορισμός του δικτύου από τα 650 καταστήματα σε 200, με ορισμένα από τα υπόλοιπα να συγχωνεύονται ή να παραχωρούνται με franchising. Kεντρικός «πυλώνας» είναι η μείωση του μισθολογικού κόστους μέσω εθελούσιας εξόδου ώστε να μειωθούν οι εργαζόμενοι σε κάτω από 4.000 από 5.600 σήμερα και περικοπής αποδοχών. Παράλληλα, θα υπάρξουν αλλαγές στις συμβάσεις προμηθειών και νέων προσλήψεων, ενώ θα γίνουν ταχεία βήματα προς την ψηφιοποίηση του ομίλου. Σε δεύτερη απώτερη φάση προβλέπεται και η είσοδος νέου επενδυτή.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
