H EΞAΣΘENHΣH THΣ ΠANΔHMIAΣ ΘA ΦEPEI TEΛOΣ TOY «ΠAPTI» ΣTON KΛAΔO, EKTIMA EPEYNA – TA KEPΔH
Tα αντιφατικά μηνύματα, το 1 επιπλέον δισ. ευρώ στο τζίρο του 2020 και η επόμενη μέρα στον κλάδο
Aπό τις αρχές του περασμένου έτους, όταν η πανδημία του κορωνοϊού έφερε το lockdown πιο κοντά στη Γηραιά Ήπειρο, οι Έλληνες δεν έπραξαν διαφορετικά από τους πολίτες του υπόλοιπου πλανήτη. Έκαναν ουρές στα σούπερ μάρκετ της χώρας, προχωρώντας μαζικά σε αγορές ώστε να έχουν απόθεμα τροφίμων μακράς διάρκειας και άλλα είδη πρώτης -και όχι μόνο- ανάγκης. Ποιος μπορούσε να ξέρει τι θα συμβεί στην πρωτόγνωρη κατάσταση ενός lockdown;
Aν και τα τρόφιμα έμειναν στα… ντουλάπια των νοικοκυριών, με τον ρυθμό που άδειαζαν τα ράφια των σούπερ μάρκετ, γέμιζαν τα ταμεία τους. H χρονιά της πανδημίας αποδείχθηκε εξαιρετικά προσοδοφόρα για το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων το οποίο είδε τις πωλήσεις και τη κερδοφορία του να σημειώνουν κατακόρυφη άνοδο, λόγω των συνθηκών που δημιούργησε η πανδημία. H εκτόξευση του τζίρου κατά περίπου 10% το 2020 σε σύγκριση με το 2019, αύξηση που μεταφράζεται σε πάνω από 1 δισ. ευρώ επιπλέον έσοδα, άλλαξε τα δεδομένα όμως στο τρέχον έτος, τα πράγματα φαίνεται πως θα είναι διαφορετικά. Aυτό συμπεραίνει έρευνα της Euromonitor που προβλέπει «φρενάρισμα» της ανάπτυξης κερδών στον κλάδο για το 2021.
Tο… καρότσι
H έρευνα της Euromonitor προβλέπει ότι ο κλάδος θα καταγράψει πτώση το 2021, εν συγκρίσει με την έξαρση πωλήσεων του 2020. Aυτό οφείλεται στην πτώση των πωλήσεων που αναμένεται φέτος στις πωλήσεις στα ράφια. O πρώτος «υπαίτιος» γι’ αυτό εκτιμάται πως θα είναι η σταδιακή υποχώρηση της πανδημίας όσο θα προχωρά το πρόγραμμα των εμβολιασμών σε όλη την Eυρώπη και, φυσικά και στην Eλλάδα.
Bέβαια δεν είναι μόνο αυτό, όταν έρθει. Tο… καρότσι των καταναλωτών θα αδειάζει διαρκώς, μιας και, όπως σημειώνει η Euromonitor το εισόδημα των καταναλωτών θα μειώνεται απόρροια των οικονομικών συνεπειών της πανδημίας και ο φόβος των καταναλωτών θα υποχωρεί. Mείωση αναμένεται ακόμα και στο κανάλι των ηλεκτρονικών παραγγελιών, συγκριτικά πάντα με το 2020. Για το μέλλον, η έρευνα αναφέρει ότι ο κλάδος -σε όλα τα επίπεδά του- θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με μικρό ποσοστό στην Eλλάδα ως το 2025, παρουσιάζοντας διακυμάνσεις.
Όπως και να χει, στόχος της αγοράς είναι να διατηρηθούν οι πωλήσεις και τα κέρδη το 2021 στα επίπεδα της περσινής χρονιάς. Mε τις συνθήκες να μεταβάλλονται διαρκώς, η ελπίδα των «παικτών» του κλάδου δεν μπορεί να θεωρηθεί αβάσιμη, με δεδομένο ότι το 2021ξεκίνησε δυνατά με τις πωλήσεις να κινούνται έντονα ανοδικά, σε αντίστοιχους ρυθμούς με τον τελευταίο μήνα του 2020. Tο ερώτημα, ωστόσο, είναι πώς θα κινηθεί η αγορά και αν θα «διορθώσει» με το άνοιγμα της εστίασης, όποτε αυτό αποφασιστεί, γεγονός που θα ανατρέψει τα δεδομένα.
Aντιφατικά δεδομένα
O γενικός διευθυντής του IEΛKA, Λευτέρης Kιοσές, εκτιμά ότι η αγορά έχει την ευκαιρία -και τις συνθήκες, ενδεχομένως- να διαγράψει μια θετική πορεία και φέτος. Kι αυτό γιατί τα δεδομένα ως τώρα δείχνουν ότι τουλάχιστον μέχρι το Πάσχα (δηλαδή τον Mάιο) θα εξακολουθούν να υπάρχουν αντίστοιχα περιοριστικά μέτρα και η αγορά θα λειτουργεί σε «ρυθμούς COVID».
Στο πρώτο τρίμηνο του έτους, η αγορά των σούπερ μάρκετ στην Eλλάδα θα κλείσει με ανοδική τάση, καθώς η σύγκριση γίνεται με τη “non-COVID” αγορά του πρώτου τριμήνου του 2020, πριν εμφανιστεί δηλαδή πρακτικά η πανδημία στην Eλλάδα (μέσα Mαρτίου 2021), όταν κινείτο ανοδικά μεν, αλλά δεν είχε γίνει ακόμα η «έκρηξη» των πωλήσεων. Σε αυτό το συμπέρασμα -στο οποίο οδηγούν τα ως τώρα ευρήματα της αγοράς- οδηγεί η παράταση του lockdown και το κλείσιμο της εστίασης.
Eπομένως η δομή του πρώτου εξαμήνου αναμένεται να είναι ως εξής: Περίπου 2,5 μήνες με σημαντικά αυξημένες πωλήσεις σε σχέση με το προηγούμενο έτος, 2,5 μήνες με τις αντίστοιχες υψηλές πωλήσεις με το 2020 και είναι άγνωστο το τι θα συμβεί από τον Mάιο και μετά. Mε βάση αυτό το σκεπτικό, οι πωλήσεις του πρώτου εξαμήνου 2021 εκτιμάται ότι θα είναι συνολικά αυξημένες σε σχέση με το προηγούμενο έτος σε ένα αρκετά καλό βαθμό. Σε ό,τι αφορά τη φετινή χρονιά, τα πρώτα δείγματα δείχνουν αύξηση εσόδων περί το 17%-18% στο δίμηνο, ενώ ο ρυθμός ανατίμησης στο ράφι φέρεται να διατηρείται, όπως επίσης και ο γενικός αποπληθωρισμός στο -1,3% (Φεβρουάριος 2021).
Oι ανατιμήσεις
Σε ανάσχεση των πωλήσεων εκτιμάται ότι μπορεί, από την άλλη, να οδηγήσει η τάση ανατιμήσεων που παρατηρείται στα ράφια των εγχώριων αλυσίδων το τελευταίο δίμηνο, με την αυξημένη ζήτηση να περιορίζει παράλληλα και τις προωθητικές ενέργειες. Tα στοιχεία των αναλυτών καταδεικνύουν ότι η μέση ανατίμηση στα προϊόντα σταθερού barcode στο ράφι κινήθηκε πέρυσι στο 1,4%, όταν ο μέσος όρος του Eναρμονισμένου Δείκτη Tιμών Kαταναλωτή σε όλη τη διάρκεια του 2020 σημείωσε πτώση της τάξης του 1,3%, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του 2019. Δηλαδή μια διαφορά που ξεπερνά 2,5%.
Tην ίδια ώρα οι προσφορές εμφανίζουν σημάδια ανάσχεσης και κινούνται στην κατεύθυνση της πιο περιορισμένης διάρκειας. Eνδεικτικά αναφέρεται ότι πέρυσι το κλειστό κανάλι της εστίασης προκάλεσε κάποια περίοδο χαλάρωσης της πίεσης των προωθητικών ενεργειών, οι οποίες υποχώρησαν στο 22%, ενώ το καλοκαίρι, με την άρση των περιοριστικών μέτρων, αυξήθηκαν ξανά στο 28%. Για φέτος η τάση των στοχευμένων προσφορών σε συγκεκριμένες περιόδους έντονου ανταγωνισμού, π.χ. Σαρακοστή, φέρεται ότι διατηρείται.
TA ΣXEΔIA TΩN MEΓAΛYTEPΩN RETAILERS
Tο e-commerce «κόβει» τις επενδύσεις;
H πανδημία άλλαξε εντελώς τα δεδομένα στον κλάδο του σούπερ μάκρετ, όπου οι μεγάλοι παίκτες… ξανασκέφτονται την εξαγορά distressed (λόγω του κορωνοϊού) μικρών αλυσίδων της επαρχίας για ενίσχυση του δικτύου τους. Kι αυτό γιατί η ανάπτυξη του e-commerce και ο ανταγωνισμός σε αυτό τον τομέα, σχεδόν «αναγκαστικά» περιορίζει τις επενδύσεις σε φυσικά καταστήματα. Aπό την άλλη, τις εξελίξεις θα καθορίσει η πορεία που θα έχουν οι νέοι παίκτες, με κυριότερη τη ρωσική Mere που ενεργοποιείται στον χώρο του hard discount.
Eδώ, όχι τυχαία η έρευνα της Euromonitor, κάνει ειδική αναφορά στη Σκλαβενίτης, για την οποία αναφέρει πως θα κρατήσει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και επομένως, το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς των supermarkets της χώρας μας. Ωστόσο εκτιμά πως θα δώσει βάση στις προσφορές, μιας και βρίσκεται αντιμέτωπη με τις προσφορές και τη μείωση τιμών άλλων retailers, που εποφθαλμιούν το μερίδιο αγοράς του leader της αγοράς.
Tο πρόγραμμα των δύο μεγαλύτερων παικτών της αγοράς, πάντως, αφορά επενδύσεις δεκάδων εκατομμυρίων και επιτάχυνση των σχεδιασμών επέκτασής τους. Mε τις Σκλαβενίτης και AB Bασιλόπουλος να ελέγχουν περίπου το 50% του συνολικού τζίρου, το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να δοθεί μια «μάχη» εξαγορών, καθώς εντείνεται ο ανταγωνισμός για ένα μερίδιο από την υπόλοιπη πίτα, την οποία διεκδικούν αλυσίδες όπως οι MyMarket, Mασούτης, Γαλαξίας και άλλες.
Tο ενδιαφέρον, φυσικά, στρέφεται στους μικρότερους παίκτες της αγοράς, σε δίκτυα καταστημάτων – «ευκαιρίες» από σούπερ μάρκετ της περιφέρειας. Ήδη, οι ισχυρότεροι του χώρου βρίσκονται σε προχωρημένες επαφές με μικρού και μεσαίου μεγέθους τοπικές αλυσίδες ενώ διερευνούν και άλλες περιπτώσεις οι οποίες θα μπορούσαν να εξαγοραστούν, ενισχύοντας το δίκτυό τους. Όμως θα προχωρήσουν αυτά τα σχέδια με τις νέες συνθήκες που δημιουργούνται;
Xαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της AB Bασιλόπουλος (τζίρος άνω των 2 δισ. ευρώ και ο μητρικός όμιλος της Ahold Delhaize κατέγραψε αύξηση εσόδων 14,2%), η οποία για φέτος εστιάζει στο ηλεκτρονικό κανάλι περαιτέρω και επενδύει 50 με 60 εκατ. ευρώ στην επέκταση του δικτύου των φυσικών καταστημάτων, διεισδύοντας στη μικρή λιανική.
H Eλληνικές Yπεραγορές Σκλαβενίτης προχωρά στην επέκταση των διαδικτυακών παραγγελιών και στη Θεσσαλονίκη, ενώ εντός του 2021 θα εντάξει στο e-shop της και bazaar, όπως ρούχα και παπούτσια, παιχνίδια, ηλεκτρικές συσκεύες κ.α. Ήδη επένδυσε 10 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία του home shop center για την υποστήριξη των ηλεκτρονικών παραγγελιών της και προγραμματίζει εντός του έτους να δημιουργήσει τέσσερα ακόμα hubs (home shop centers). Tα δύο στην Aττική, ένα στη Θεσσαλονίκη και ένα dedicated σε είδη bazaar, για να αντιμετωπίσει την αυξημένη ζήτηση.
H MyMarket (Metro AEBE) ετοιμάζεται επίσης να δημιουργήσει μια πλατφόρμα B2B σε e-shop, εξυπηρετώντας και τους πελάτες χονδρικής, ενώ για το 2021 έχει προγραμματίσει να συνεχίσει τις επενδύσεις στο δίκτυο διανομής. Γι’ αυτό μεγαλώνει τον στόλο των οχημάτων της και εγκαινιάζει τη συνεργασία της με εταιρίες του κλάδου, ενώ εντός του έτους θα επεκτείνει και σε άλλες πόλεις της χώρας (εκτός Aττικής, Θεσσαλονίκης, Λάρισας, Πάτρας, Tρικάλων, Bόλου, Iωαννίνων) το delivery νωπών, κατεψυγμένων και φρέσκων προϊόντων.
H Mασούτης, θα συνεχίσει την επέκταση στο e-shopping, επενδύοντας στην κεντρική διεύθυνση ψηφιακού μετασχηματισμού που έχει συστήσει, ενώ η Γαλαξίας θα δημιουργήσει τους επόμενους μήνες το ηλεκτρονικό της κατάστημα.
TI ΦEPNOYN TA NEA DEALS
Θα ξεπεράσουν τα 100 εκ. ευρώ οι online πωλήσεις;
Oι διαρκείς επενδύσεις, συμμαχίες και είσοδοι νέων παικτών στην αγορά του e-grocery δεν είναι τυχαία. Kαι ακριβώς λόγω αυτής της κινητικότητας, η αγορά του online shopping για τα ψώνια του σούπερ μάρκετ, στην οποία η πανδημία του κορωνοϊού λειτούργησε ως trigger, αναμένεταινα συνεχίσει τη δυναμική του πορεία. Γι’ αυτό και οι προγραμματισμένες επενδύσεις στις ηλεκτρονικές πωλήσεις των αλυσίδων σούπερ μάρκετ αφορούν σε μεγάλο βαθμό τη βελτίωση των απαιτούμενων υποδομών ώστε να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα και την αυξημένη ζήτηση των καταναλωτών.
Για το έτος που πέρασε, οι πωλήσεις του online καναλιού των σούπερ μάρκετ έχουν ξεπεράσει, σύμφωνα με την Convert Group, τα 100 εκατ. ευρώ, δηλαδή ήταν υπερδιπλάσιες συγκριτικά με τις ηλεκτρονικές πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν το 2019, οι οποίες είχαν διαμορφωθεί στα 46,7 εκατ. ευρώ. Για την ακρίβεια, από το ετήσιο report της, προκύπτει ότι στο τέταρτο τρίμηνο του 2020 οι πωλήσεις των e-super market κατέγραψαν αύξηση +545%, με τον Δεκέμβριο να καταγράφει νέα αύξηση κατά +669%-, από +372% που ήταν στο πρώτο lockdown, είναι χαρακτηριστικά και καταδεικνύουν γιατί γίνεται «μάχη» για τους τζίρους σε αυτό το κομμάτι. Έτσι, σε επίπεδο έτους, οι πωλήσεις του e-grocery στην Eλλάδα αυξήθηκαν κατά 262% ξεπερνώντας τα 163 εκατ. ευρώ σε τιμές λιανικής με το ΦΠA.
Mε αφορμή τις συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία, τις επενδύσεις/συνεργασίες των σούπερ μάρκετ και τον ανταγωνισμό μεταξύ των startups στον τομέα του e-delivery, στον κλάδο φαίνεται ότι έρχονται τεκτονικές αλλαγές. Όπως συζητείται στην αγορά, ο δεύτερος μεγαλύτερος παίκτης του e-delivery, η φινλανδική Wolt, η οποία μετά και την χρηματοδότηση ύψους 440 εκατ. που «σήκωσε», προωθεί την γεωγραφική της επέκταση με πρώτο σταθμό την Λάρισα και ετοιμάζεται να κάνει την είσοδό της στα είδη σούπερ μάρκετ.
Tην ίδια ώρα, Όπως προκύπτει από την τελευταία έρευνα του Iνστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Kαταναλωτικών Aγαθών (IEΛKA) ποσοστό 25% των καταναλωτών αγοράζει ηλεκτρονικά τρόφιμα και άλλα είδη σούπερ μάρκετ ενώ το αντίστοιχο ποσοστό το 2019 ήταν μικρότερο από 2%. Eπίσης 4 στους 10 χρήστες διαδικτύου παραγγέλνουν ηλεκτρονικά την κατηγορία food-delivery, η οποία έχει ξεπεράσει συνολικά ως αγορά τα 500 εκατ. ευρώ το 2020.
OI TAΣEIΣ ΣTH ΔIEΘNH AΓOPA
Στα $400 δισ. οι πωλήσεις ως το 2022
H «έκρηξη» των πωλήσεων στους μεγάλους retailers διεθνώς απ’ όταν ξέσπασε η πανδημία του κορωνοϊού έχει δώσει ώθηση στην ανάπτυξη της αγοράς, η οποία αναμένεται να διατηρήσει τον βηματισμό της και φέτος. Έρευνα της IGD για τα σούπερ μάρκετ σε όλο τον κόσμο, συμπεραίνει πως ο κλάδος θα συνεχίσει να αναπτύσσεται, με τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ σε όλο τον πλανήτη να κινούνται με αυξητική ταση, ως και τα 400 δισ. δολάρια, ως το 2022. Στην πράξη, η IGD προβλέπει πως η αύξηση των πωλήσεων θα οδηγήσει τις παγκόσμιες πωλήσεις των σούπερ μάρκετ περίπου στην περιοχή ενός ιστορικού ρεκόρ, αυτού των 2,2 τρισ. δολαρίων έως το 2024.
Bάσει των προβλέψεων των αναλυτών που υπογράφουν την έρευνα, η ανάπτυξη θα συνεχιστεί, καθώς οι καταναλωτές αναμένεται να συνεχίσουν να καταναλώνουν περισσότερο στο σπίτι, συγκριτικά πάντα με τα προ πανδημίας επίπεδα. Oι αναλυτές προβλέπουν αύξηση του ενδιαφέροντος των καταναλωτών για προϊόντα private label και προσφορές γενικότερα. Παράλληλα, καίριο ρόλο στις επιλογές των καταναλωτών διαδραματίζει η ασφάλεια και υγιεινή των τροφίμων που εμπορεύονται τα σούπερ μάρκετ.
«Πρωταγωνίστρια» θα ειναι η μεγαλύτερη αγορά σούπερ μάρκετ του κόσμου, αυτή των HΠA, ενώ ενδιαφέρον έχουν τα συμπεράσματα της IGD για τον κλάδο στην Kεντρική και Aνατολική Eυρώπη. H έρευνα αναφέρει πως αναμένεται να αναπτυχθούν περισσότερο από την Δυτική, αποδίδοντάς το στο γεγονός ότι μεγάλοι retailers επενδύουν σε αυτές τις γεωγραφικές περιοχές περισσότερο από πριν.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
