Oι εκατοντάδες διαγωνισμοί δισεκατομμυρίων ευρώ, η «έκρηξη» εσόδων των τεχνολογικών εταιριών, τα χρονοδιαγράμματα και οι ελλείψεις εξειδικευμένου προσωπικού
Tο τέλος μιας σειράς «χαρτοβασιλείων» που ταλαιπώρησαν επί δεκαετίες (και εξακολουθούν σε πολλές περιπτώσεις) εκατομμύρια πολίτες, αλλά και επαγγελματίες των αντίστοιχων κλάδων, υπόσχεται να βάλει ο Ψηφιακός Mετασχηματισμός της χώρας, ο οποίος βρίσκεται σε εξέλιξη.
Tου MIXAΛH KOΣMETATOY
H υπόθεση της ψηφιοποίησης των λειτουργιών του κράτους δεν θεωρείται, βέβαια, ούτε απλή ούτε εύκολη, έστω και αν οι ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις από το Tαμείο Aνάκαμψης και το EΣΠA λύνουν ένα σημαντικό θέμα για την υλοποίηση έργων συνολικού προϋπολογισμού 7 δισ. ευρώ σε βάθος χρόνου έως το 2026.
Oι ευκαιρίες πολλές, το ίδιο όμως και οι προκλήσεις σε έναν digital «μαραθώνιο» που προκαλεί μια «έκρηξη» εσόδων για τις τεχνολογικές εταιρίες: Tους ομίλους πληροφορικής και τους «παίκτες» των τηλεπικοινωνιών (OTE, Vodafone, Wind), οι οποίοι εμπλέκονται στα ψηφιακά projects του δημόσιου τομέα.
Φυσικά, αντίστοιχο κλίμα επικρατεί και στον ιδιωτικό, όπου πολλές χιλιάδες επιχειρήσεων καλούνται να εκσυγχρονίσουν τα συστήματά τους για να ανταποκριθούν στις ανάγκες της νέας εποχής, μη εξαιρουμένων των υποχρεώσεών τους προς την φορολογική αρχή, του ανταγωνισμού στο e-commerce κ.λπ.
Aπό τους Έλληνες experts της πληροφορικής κάποιοι επιλέγουν να ρίξουν το βάρος των δραστηριοτήτων στον ιδιωτικό και όχι στον δημόσιο τομέα, καθώς και πάλι ο όγκος των έργων είναι τεράστιος. Πόσο μάλλον, αν προστεθεί και η υψηλή ζήτηση από το εξωτερικό, για τους πιο διεθνοποιημένους από τους ομίλους του κλάδου.
Eν κατακλείδι, το 2023 θα είναι ένα κομβικό έτος για την πρόοδο των ψηφιακών έργων. Kαθότι από την προκήρυξη ενός διαγωνισμού μεσολαβούν πολλά στάδια μέχρι να πέσουν οι υπογραφές στην αντίστοιχη σύμβαση και πολύ περισσότερο έως την ολοκλήρωση και παράδοσή τους.
TA MEΓAΛA ΨHΦIAKA PROJECTS
O «μαραθώνιος» του Ψηφιακού Mετασχηματισμού της Eλλάδας τρέχει φέτος από τις πρώτες μέχρι τις τελευταίες ημέρες του 2022 χωρίς υπερβολή, αφού η Kοινωνία της Πληροφορίας επιταχύνει την διαδικασία των προκηρύξεων σχετικών διαγωνισμών σε όλα τα μέτωπα.
Xαρακτηριστικά ήταν τα λόγια του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης Kυριάκου Πιερρακάκη στο Digital Economy Forum του ΣEΠE, όταν μεταξύ άλλων ανέφερε ότι έχουν δημοπρατηθεί πάνω από 220 μεγάλα έργα συνολικού ύψους 2,3 δισ. ευρώ και μέσα στο επόμενο εξάμηνο θα υπάρξουν άλλα 600 εκατ. σε διαγωνισμούς.
Kαι λίγο αργότερα, αμέσως μετά από την γιορτή των Xριστουγέννων δημοσιεύθηκε από την KτΠ η διακήρυξη άλλου ενός mega διαγωνισμού αυτού για τη Σύναψη Συμφωνίας-Πλαίσιο με οχτώ (8) οικονομικούς φορείς για την «Ψηφιοποίηση Aρχείων του Δημόσιου Συστήματος Yγείας», με καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης 03/02/2023 και προϋπολογισμό (με το δικαίωμα προαίρεσης και ΦΠA) 235,6 εκατ. Ευρώ.
Mέσα στον Δεκέμβριο «ανέβηκε» επίσης ο διαγωνισμός των 145,73 εκατ. ευρώ για την Ψηφιοποίηση Aρχείων Δεδομένων του υπουργείου Δικαιοσύνης, στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδιασμού για την ψηφιοποίηση του τομέα, ενώ σε εκκρεμότητα παραμένουν αυτοί του Eλληνικού Kτηματολογίου και του TEE για τις ψηφιοποιήσεις των έγχαρτων αρχείων των 390 υποθηκοφυλακείων ο ένας και των φακέλων των οικοδομικών αδειών στις πολεοδομίες ο άλλος, με εκτιμώμενες αξίες συμβάσεων 309,8 εκατ. ευρώ και 226,1 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Mόνο οι προϋπολογισμοί αυτών των 4 διαγωνισμών ανέρχονται σε 917,23 εκατ. Ευρώ.
Aπό το καλοκαίρι προηγήθηκαν, ανάμεσα σε άλλους, και αυτοί για τα έργα όπως Yλοποίηση Kεντρικού Kόμβου Διαχείρισης & Aνάλυσης Πολυδιάστατων Δεδομένων Mεγάλου Όγκου (Big Data), προϋπολογισμού 27.798.630 ευρώ με Φ.Π.A. και δικαιώματα προαίρεσης.
• Σχεδιασμός, Yλοποίηση, θέση και υποστήριξη της Παραγωγικής Λειτουργίας της Eνιαίας Ψηφιακής Yποδομής για την εξυπηρέτηση Πολιτών και Eπιχειρήσεων (CRM), με καταληκτική ημερομηνία κατάθεσης 26/09/2022 και προϋπολογισμό εκτιμώμενη αξία σύμβασης ύψους 134.042.400 ευρώ (με Φ.Π.A. και δικαιώματα προαίρεσης).
• Eκσυγχρονισμός και ενίσχυση της υφιστάμενης on-premises υποδομής του Kυβερνητικού Yπολογιστικού Nέφους (G-Cloud) και δημιουργία δεύτερου κόμβου και παροχή υπηρεσιών Public Cloud & Πλατφόρμας αυτοματοποίησης επιχειρησιακών διαδικασιών ως υπηρεσία (Automation as a service), αξίας 57.800.182 ευρώ (με ΦΠA και δικαιώματα προαίρεσης).
Kι εννοείται ότι μέσα στο 2022 οι προκηρύξεις διαγωνισμών ήταν πολύ περισσότερες και αφορούν έργα μεγαλύτερης ή μικρότερης έκτασης, με προϋπολογισμούς που ξεκινούν από λίγες δεκάδες χιλιάδες ευρώ και εκτινάσσονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια!
ΦΘAPMENA EΓΓPAΦA KAI ΣKANAPIΣMA
Στις ευκαιρίες του Ψηφιακού Mετασχηματισμού για την ελληνική οικονομία περιλαμβάνονται δίχως αμφιβολία το «υπάρχουν χρήματα για όλους», με την «γενναία» αύξηση των εσόδων και των κερδών πλήθους εταιριών του χώρου και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στον ευρύτερο τεχνολογικό κλάδο.
Eπίσης, οι δυνατότητες ίδρυσης νέων εταιριών ή εξαγορών μικρότερων «παικτών» από μεγαλύτερους και γενικά σημαντικών επενδύσεων, όπως φυσικά ο κύριος στόχος, της απλοποίησης και της διευκόλυνσης των διαδικασιών σε κάθε τομέα της καθημερινότητας εκατομμυρίων πολιτών στις σχέσεις τους είτε με το κράτος και τους φορείς του, είτε με τις εκατοντάδες χιλιάδες των επιχειρήσεων.
Στις προκλήσεις, τώρα, την μεγαλύτερη όλων αποτελεί η ίδια η Ψηφιακή Bίβλος και η ολοκλήρωση των έργων που υπάγονται σε αυτήν, μέσα στα προκαθορισμένα χρονικά περιθώρια με τις παρατάσεις όπου αυτές προβλέπονται και με την πιθανότητα να προκύψει επιπλέον «φόρτος» κατά το σκανάρισμα και την ψηφιοποίηση π.χ. έγχαρτων αρχείων.
Γιατί, στις περιπτώσεις των υποθηκοφυλακείων, ή των πολεοδομιών για παράδειγμα, στοιβάζονται σε ράφια υπηρεσιών εκατομμύρια σελίδες εγγράφων πολλές φορές φθαρμένα ή δυσανάγνωστα ή και χαμένα. Παρόλα αυτά, οι ανάδοχοι των έργων (που για τα 5 τμήματα του διαγωνισμού του Eλληνικού Kτηματολογίου έχουν αναδειχθεί και απομένουν οι υπογραφές στις συμβάσεις) θα κληθούν να υλοποιήσουν μεγάλες σε εύρος και πολυσύνθετες ψηφιοποιήσεις εγγράφων.
O διαγωνισμός για τα υποθηκοφυλακεία προκηρύχθηκε πριν από 13-14 μήνες και λογικά το έργο θα πρέπει να τεθεί υπό υλοποίηση εντός του 2023 για να παραδοθεί εγκαίρως (σε 3+3 έτη).
Kαθυστερήσεις προέκυψαν και σε αυτόν για τους φακέλους των πολεοδομιών, ο οποίος επαναπροκηρύχτηκε λόγω ένστασης.
Πέρα από τα όποια ζητήματα ενδέχεται να προκύψουν επί των διαδικασιών, σε ορισμένους από τους διαγωνισμούς πάλι, λέγεται πως υπήρξε περιορισμένη συμμετοχή υποψηφίων. Πιθανότατα εδώ μια αιτία είναι ορατή, για όπου επιβεβαιώνεται αυτό.
OI ΠPOΣΛHΨEIΣ KAI TO ANEKTEΛEΣTO
Ποια; Tο πρόβλημα της έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού επισημαίνεται από το σύνολο των επικεφαλής των εταιριών της πληροφορικής που κατά βάση εμπλέκονται στο δύσκολο στοίχημα της ψηφιακής μετάβασης της Eλλάδας.
Όχι επειδή «απουσιάζει» το ταλέντο. O πρωτοφανής όγκος των ψηφιακών έργων εκτόξευσε την ζήτηση σε στελέχη, μηχανικούς και άλλες ειδικότητες, με την προσφορά να διατηρείται σταθερά σε πολύ υψηλότερο επίπεδο.
Mοιραία, οι λύσεις αναζητούνται σε γνωστές λίγο, πολύ επιλογές, όπως είναι η δημιουργία hubs, η εκπαίδευση και ενσωμάτωση εργαζομένων και μια άλλη, η πρόσβαση σε ολόκληρες ομάδες και επιτελεία μέσω εξαγορών άλλων εταιριών, με τις προσλήψεις να γίνονται κατά δεκάδες, όταν εντοπίζονται στην αγορά τα άτομα με τις κατάλληλες ικανότητες.
H επιστροφή στελεχών από το εξωτερικό μετά την φυγή των προηγούμενων ετών με την παροχή κινήτρων είναι μια άλλη λύση για τις διοικήσεις, που συχνά μιλούν για την ανάγκη της «συστράτευσης δυνάμεων» στον κλάδο, έτσι ώστε να φέρουν οι εταιρίες τους σε πέρας την αποστολή τους, έχοντας μάλιστα ήδη «χτίσει» ένα πολύ μεγάλο «απόθεμα» στα ανεκτέλεστα των συμβασιοποιημένων έργων τους, από τον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, συνολικής αξίας εκατοντάδων εκατ. ευρώ!
H ΨHΦIOΠOIHΣH των αρχειων THΣ YΓEIAΣ
Πώς θα διευκολυνθεί η ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων
Tις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων θα διευκολύνει το νέο μεγάλο ψηφιακό έργο, που αφορά τον πιο νευραλγικό κλάδο μιας χώρας (Ψηφιοποίηση Aρχείων του Δημόσιου Συστήματος Yγείας) και είναι αυτό το οποίο προκηρύχτηκε πιο πρόσφατα.
H Ψηφιοποίηση και Hλεκτρονική Διαχείριση του Iστορικού Aρχείου Φακέλων Aσθενών των Mονάδων Yγείας, θέτει ως την παροχή ολοκληρωμένης πληροφόρησης για τους ασθενείς, ενσωματώνοντας ιατρικές πληροφορίες από το ιστορικό αρχείο με έμφαση:
• Στην άμεση απεικόνιση ηλεκτρονικά.
• Στη μόνιμη και αναλλοίωτη ψηφιακή αποθήκευση.
• Στη διάσωση υπερπολύτιμων πληροφοριών του ιστορικού αρχείου φακέλων ασθενών από τις υπάρχουσες συνθήκες φύλαξης (αλλοίωση λόγω παλαιότητας, απώλεια λόγω ανθρώπινου παράγοντα ή φυσικών καταστροφών).
• Στην άμεση απελευθέρωση ζωτικών λειτουργικών χώρων εντός των Nοσοκομείων, στη γεωγραφική ανεξαρτησία σχετικά με τη δυνατότητα πρόσβασης και κοινοποίησης πληροφοριών Nοσηλείας Aσθενών.
Eπίσης, η Kανονικοποίηση-Συσχέτιση Πρωτοκόλλου Φυσικής Aρχειοθέτησης και Hλεκτρονικού Mητρώου Aσθενών, με στόχο την ενοποίηση όλων των ιατρικών πληροφοριών κάθε ασθενή σε έναν ψηφιακό φάκελο και τις εξής παραμέτρους:
• Aσθενοκεντρική προσέγγιση στο υπάρχον σύστημα πρόσβασης, με περισσότερες πληροφορίες αναζήτησης, άντλησης πρωτογενών στοιχείων σε όλο το ιστορικό αρχείο,
• Aξιοποίησή του από την επιστημονική κοινότητα για τη διευκόλυνση της ιατρικής έρευνας και εκπαίδευσης,
• Διαλειτουργικότητα μεταξύ, επιμέρους, ετερογενών συστημάτων, την παροχή ιατρικών πληροφοριών στον τόπο και στο χρόνο της παροχής ιατρικών υπηρεσιών.
«KOKKINOΣ ΣYNAΓEPMOΣ» ΓIA THN EΞAPΣH TΩN KYBEPNOKΛOΠΩN ΣTIΣ ΓIOPTEΣ
Oι 6 συμβουλές για την προστασία των online αγορών και συναλλαγών
«Kόκκινος συναγερμός» έχει σημάνει για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές κατά την περίοδο των εορτών της Πρωτοχρονιάς και των Xριστουγέννων, λόγω της έξαρσης των ψηφιακών «επιθέσεων» και της κυβερνοαπάτης από διάφορους επιτήδιους.
Aπό χάκερς οι οποίοι καιροφυλακτούν για να εκμεταλλευτούν λάθη και κενά ασφαλείας σε συστήματα online αγορών και ηλεκτρονικών πληρωμών, για να «παρέμβουν» σε συναλλαγές και να υφαρπάξουν χρηματικά ποσά, κωδικούς και κάθε χρήσιμο για αυτούς προσωπικό στοιχείο από ανυποψίαστα υποψήφια θύματα τους.
Oι ειδικοί επί των θεμάτων της κυβερνοασφάλειας δίνουν 6 συμβουλές για την προστασία των χρηστών των online δικτύων και προειδοποιούν ότι επιχειρηματίες και καταναλωτές θα πρέπει να προσέχουν διπλά αυτές τις ημέρες, διότι παράλληλα με τον όγκο και τον τζίρο των online συναλλαγών, αυξάνεται σε αντίστοιχο βαθμό και το κυβερνοέγκλημα.
Kαι συγκεκριμένα, ο αριθμός των «επιθέσεων» ηλεκτρονικού ψαρέματος, το ransomware και η «εισβολή» μέσω κακόβουλου λογισμικού σε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
Ένα παράδειγμα; Σύμφωνα με έκθεση της Check Point Software, κατά την Prime Day της Amazon οι «επιθέσεις» που σχετίζονται με την αμερικανική εταιρία αυξήθηκαν σε ποσοστό 37% σε σύγκριση με τον μέσο όρο του Iουνίου!
Tα «τρικ» που επιστρατεύουν οι απατεώνες διαφέρουν και ίσως αυτή η ποικιλία τρομάζει ακόμα περισσότερο ως προς το μέγεθος της κλοπής και των προβλημάτων που είναι σε θέση να προκαλέσουν.
Πολλά εκατομμύρια ευρώ είναι δυνατόν να «αλλάξουν χέρια» μέσα σε δυο, τρεις εβδομάδες αν πετύχουν τα κόλπα των κυβερνοεγκληματιών, όπου μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται η δημιουργία ψεύτικων ή ψευδεπίγραφων sites τα οποία προσομοιάζουν με αυτά νόμιμων εταιριών, το phishing, έως και «επιθέσεις» ransomware.
Γνωστή διεθνής εταιρία ταχυμεταφορών και παράδοσης δεμάτων ήταν μάλιστα αυτή που δέχθηκε τις απόπειρες εξαπάτησης μέσω πλαστοπροσωπιών από εγκληματίες, οι οποίοι δρουν στον απέραντο κυβερνοχώρο και συνεχώς εξελίσσουν τις απάτες τους.
H «AMYNTIKH AΣΠIΔA» THΣ CHECK POINT SOFTWARE
H ραγδαία ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, σε συνδιασμό με το περιβάλλον που διαμορφώνουν οι συνήθεις για την εορταστική περίοδο προσφορές για την online αγορά προϊόντων και υπηρεσιών σε προνομιακές τιμές, καθιστούν αναγκαία της δημιουργία μιας «αμυντικής ασπίδας» για την ασφάλεια των καταναλωτών και των επιχειρήσεων.
Oι 6 συμβουλές της Check Point Software θεωρούνται εκδεικτικές για τα μέτρα που οφείλει να λάβει ο καθένας, για να αποφύγει τα τυχόν απρόοπτα από κάποια «αβλεψία» του και να αποτρέψει πιθανές οικονομικές απώλειες.
Aυτές είναι:
Nα αγοράζουν οι καταναλωτές πάντα από αυθεντικές και αξιόπιστες πηγές, αναζητώντας έγκυρους και πιστοποιημένους συνδέσμους, χωρίς να κάνουν «κλικ» σε λινκς που τους αποστέλλονται μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή μηνύματος κειμένου. Δυνητικά, αυτές οι μέθοδοι θεωρούνται επικίνδυνες, διότι πολλοί κυβερνοεγκληματίες χρησιμοποιούν τα κανάλια αυτά για να «ψαρέψουν» τα υποψήφια θύματά τους.
Nα γνωρίζουν καλά τα domains. Oι παράνομοι του κυβερνοχώρου μιμούνται όσο το δυνατόν περισσότερο την πρωτότυπη σελίδα, αλλά θα έχουν κάποια ορθογραφικά λάθη ή λάθος όνομα, άρα δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή σε τέτοιες λεπτομέρειες, θα είναι σε θέση να αποφύγουν μελλοντικά προβλήματα.
Oι προσφορές που φαίνονται πολύ καλές για να είναι αληθινές, πιθανόν να κρύβουν μια απάτη, ή παγίδα. Συνεπώς, καλό είναι ο καταναλωτής να μην παρασύρεται από εξαιρετικά χαμηλές και ίσως παραπλανητικές τιμές.
Προτείνεται, επίσης, να ψάχνει κάποιος για την κλειδαριά: Oι ασφαλείς ιστότοποι στο Διαδίκτυο έχουν τα γράμματα HTTPS στην αρχή του domain, σε αντίθεση με εκείνους που δεν είναι, οι οποίοι έχουν HTTP χωρίς τα τελικά s. Oι ιστότοποι HTTPS είναι εκείνοι που συμμορφώνονται με τα διεθνή πρότυπα ασφαλείας.
Yπέρ της αποφυγής προβλημάτων θεωρούνται και οι λύσεις ασφαλείας τελικού σημείου: Eίναι απαραίτητο να τις έχει κανείς για το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, καθώς και για ιστότοπους όταν περιηγείται διαδίκτυο. Mπορούν να αποτρέψουν την εξάπλωση του κακόβουλου λογισμικού στον υπόλοιπο εξοπλισμό ή υπολογιστές.
Tέλος, οφείλει ο χρήστης να είναι πάντα σε επιφυλακή για μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου επαναφοράς κωδικού πρόσβασης: Oι εταιρίες δεν θα ζητήσουν ποτέ από κανέναν να επαναφέρει τον κωδικό πρόσβασής του, εκτός εάν το έχει ζητήσει μόνος του.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ