Γκρίνιες από τη μείωση πωλήσεων, την αύξηση ζημιών και τις πιέσεις των ενοικιαστών
«Επισκέπτρια» και στα εμπορικά κέντρα μπαίνει η οικονομική κρίση. Το λιανεμπόριο στο σύνολό του «αιμορραγεί» με τον τζίρο να υποχωρεί έως και 40%.
Επιχειρηματικοί κύκλοι εδώ και καιρό υποστήριζαν πως είναι θέμα χρόνου να «θαμπώσουν» και τα… κοσμήματα του real estate, τα δημοφιλή malls, αν και η κάμψη του κύκλου εργασιών τους είναι σαφώς μικρότερη και αγγίζει περίπου το 10%- 15%.
Σε μια αγορά, όπως εκείνη της Αττικής, η οποία πλέον εμφανίζεται κορεσμένη και η αγοραστική δύναμη έχει «ψαλιδιστεί» δραστικά την τελευταία τριετία μέχρι και 50%, ακόμη και οι νεότευκτοι «ναοί της κατανάλωσης», όπως το Smart Park του ομίλου Μπόμπολα στα Σπάτα, το Athenian Capitol του Θεόδωρου Χαραγκιώνη στο κέντρο της Αθήνας και το Athens Heart του Σωτήρη Θεοδωρίδη στον Ταύρο βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα «συνονθύλευμα» προβλημάτων.
Η μη εκπλήρωση των αρχικών προσδοκιών ως προς την επισκεψιμότητα ή τις πωλήσεις των καταστημάτων που «φιλοξενούν», οι πιέσεις των μισθωτών για «κούρεμα» των ενοικίων ως και 20%, οι ζημίες ή τα μειωμένα έσοδα που αποτυπώνονται στα αποτελέσματα των ισολογισμών των διαχειριστριών εταιριών και τα νέα επενδυτικά σχέδια που προχωρούν με βραδείς ρυθμούς ή μένουν ασκήσεις επί χάρτου αποτελούν το «μείγμα» μέσα στο οποίο κινούνται πολλά εμπορικά κέντρα. Το ίδιο «σκηνικό» είναι εκείνο που κάνει πολλούς παράγοντες της κτηματαγοράς να μιλούν για ένα «χάρτινο» real estate, πολλά «κομμάτια» του οποίου φυλλοροούν.
Μπορεί τα πιο παραδοσιακά εμπορικά κέντρα όπως τα τρία της Lamda Development (του ομίλου Λάτση) να αντέχουν (σε θετική τροχιά το Golden Hall, με ελαφρώς μειωμένο τζίρο το The Mall Athens), όμως, εκείνα της περιφέρειας και ορισμένα νεοεισερχόμενα δεν τα έχουν καταφέρει εξίσου καλά.
Άλλωστε όσο περισσότερα malls ανοίγουν και όσο συρρικνώνεται και η «πίτα» της κατανάλωσης, τόσο εντείνεται και ο ανταγωνισμός με αποτέλεσμα οι επιχειρηματίες του κλάδου να πρέπει συνεχώς να ανεβάζουν ψηλότερα τον πήχη.
SMART PARK (REDS)
Τα εξώδικα προς τους μισθωτές
Παρά την εκτεταμένη διαφημιστική καμπάνια και την αύξηση της επισκεψιμότητας στην περιοχή των Σπάτων λόγω του αεροδρομίου, το Smart Park του Γιώργου Μπόμπολα δεν έχει αποδώσει όσο αρχικά ανέμενε η διοίκηση, αλλά και οι εμπορικές επιχειρήσεις. Η ανάκαμψη σε επίπεδο πωλήσεων δεν έγινε αισθητή με αποτέλεσμα πολλοί μισθωτές να έχουν ζητήσει από την διαχειρίστρια εταιρία, τη Reds μειώσεις ενοικίων, ώστε να αντανακλούν ένα λογικό ποσοστό επί των πωλήσεων που πραγματοποιούν.
Το αίτημά τους δεν έγινε αποδεκτό, αλλά είχε συμφωνηθεί, όπως υποστηρίζουν καταστηματάρχες του mall, μια «άτυπη» αποδοχή καθυστέρησης καταβολής ενοικίων το τελευταίο 5μηνο, ώστε να μην «ψαλιδιστούν» τα ενοίκια, όπως ζήτησαν. Πολλοί όμως, υποστηρίζουν πως αντ’ αυτού, έλαβαν εξώδικα για την τήρηση των αρχικώς συμφωνηθέντων. Η υπόθεση έχει πάρει δικαστική τροπή, αλλά κανείς δεν βεβαιώνει πώς θα αντιδράσει το σύνολο των μισθωτών, όσο η καταναλωτική δύναμη μειώνεται διαρκώς, αρκετοί αφήνουν τα προάστια επιστρέφοντας στο κέντρο της πόλης, ενώ και ο ανταγωνισμός μεταξύ των malls είναι έντονος. Η Reds σημείωσε αύξηση ζημιών 30%, στα f1,674 εκ., ενδεικτικό των δυσκολιών των εταιριών ανάπτυξης εν μέσω κρίσης.
ATHENIAN CAPITOL (Ακροπόλ-Χαραγκιώνης)
«Καμπανάκι» οι υποχρεώσεις 69,1 εκ. ευρώ
Το όραμα του Θεόδωρου Χαραγκιώνη όταν επένδυσε f45 εκ. για τη δημιουργία του Athenian Capitol στην πλατεία Βικτωρίας ήταν να αποτελεί το νέο mall «κόσμημα» για το υποβαθμισμένο κέντρο. Με εκμισθωμένους χώρους 13.000 τ.μ., σινεμά, συνεδριακό κέντρο και κυρίως το πρώτο στην Ελλάδα μουσείο αυτοκινήτου, είχε μεγάλες προσδοκίες.
Η επένδυση, που από την αρχή είχε ρίσκο, λόγω θέσης και συγκυρίας, δεν τις έχει εκπληρώσει. Σύμφωνα με εκτιμήσεις η επισκεψιμότητα κινείται αρκετά κάτω από τον φιλόδοξο στόχο των 3,6 εκ. ετησίως. Παράλληλα πολλοί ενοικιαστές φέρονται να έχουν ζητήσει μείωση μισθωμάτων ως και 20%.
Μεγάλος «πονοκέφαλος» του Θεόδωρου Χαραγκιώνη είναι όμως, το «καμπανάκι» που χτύπησε ο ορκωτός λογιστής για τον ισολογισμό της Ακροπόλ- Χαραγκιώνης. Οι συνολικές υποχρεώσεις αγγίζουν τα 69,1 εκ. ευρώ, οι ζημίες διευρύνθηκαν στα 4,2 εκατ. ευρώ (από 2,4 εκατ. το 2010), ενώ τα ίδια κεφάλαια συρρικνώθηκαν σε 35,4 εκατ. ευρώ. Σε μια από τις παρατηρήσεις του ορκωτού αναφέρεται πως τα εμπράγματα βάρη φτάνουν τα 75,5 εκατ. ευρώ για εξασφαλίσεις δανείων.
ATHENS HEART (PASAL DEVELOPMENT)
Η κάμψη 9,5% προκαλεί ανησυχία
Στο…νήμα βρίσκεται, όπως εκτιμούν παράγοντες του real estate και η Pasal Development του Σωτήρη Θεοδωρίδη, της οποίας το σημαντικότερο «ασημικό» είναι το εμπορικό κέντρο Athens Heart στον Ταύρο. Μάλιστα οι ίδιοι εκφράζουν την ανησυχία τους μήπως και η προσφυγή που κατέθεσε η άλλη εταιρία του επιχειρηματία, η SATO στο άρθρο 99 «συμπαρασύρει» και την δραστηριότητα της ανάπτυξης εμπορικών ακινήτων.
Η Pasal κινήθηκε σε ζημιογόνο τροχιά, με τις απώλειες να φτάνουν στα 0,8 εκ. ευρώ από κέρδη 1 εκατ. ευρώ, ενώ και οι επιδόσεις του Athens Heart φαίνεται να μην ανταποκρίνονται πλήρως στις αρχικές προσδοκίες των εμπνευστών του. Αν και παρουσιάζει αυξημένη επισκεψιμότητα, της τάξεως του 7%, το κρίσιμο μέγεθός του, οι πωλήσεις των 56 καταστημάτων που φιλοξενεί, εμφανίζονται στο πρώτο εξάμηνο του έτους μειωμένες κατά 9,5% περίπου. Πληροφορίες θέλουν μάλιστα τον Θεοδωρίδη να βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με 3 κορυφαία brands για να αποτρέψει το ενδεχόμενο αποχώρησής τους. Έχει ετοιμάσει μάλιστα, ένα σχέδιο διορθωτικών κινήσεων για να ανακάμψει και να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό από το κοντινό mall River West του Ν. Στασινόπουλου. Έτσι, ετοιμάζει κινήσεις αλλαγής του μείγματος μισθωτών και περισσότερες προωθητικές ενέργειες.
