Oι νέες επενδύσεις, το πρόστιμο και τα ερωτήματα
Η Ελλάδα «διψά» για επενδύσεις. Επιθυμεί την «επιστροφή» των πολυεθνικών που το προηγούμενο διάστημα πιθανόν υπό τον κίνδυνο του «Grexit» να ήταν επιφυλακτικές ως προς τα αν θα πρέπει ή όχι να παραμείνουν στην χώρα μας. Οι πρόσφατες ανακοινώσεις για μεταφορά μέρους της παραγωγής προϊόντων στην Ελλάδα από ομίλους- κολοσσούς, όπως η Unilever, η Henkel, η Procter & Gamble, η Johnson & Johnson, σκόρπισαν «χαμόγελα» στην κυβέρνηση.
Και όχι άδικα, όταν ζητούμενο είναι η ανάπτυξη. Πριν από μερικές μέρες στην λίστα των πολυεθνικών που δίνουν «ψήφο εμπιστοσύνης» στην Ελλάδα, προστέθηκε και η Kraft Foods Hellas. Ο διευθύνων σύμβουλος της ελληνικής θυγατρικής, κ. Λευτέρης Χαλουλάκος έκανε λόγο για επενδύσεις 8 εκατ. ευρώ που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα στην χώρα μας και υποσχέθηκε την επένδυση άλλων 5 εκατ. ευρώ.
Το θέμα είναι όμως, πως οι ανακοινώσεις έμειναν σε επίπεδο «προθέσεων». Ούτε διευκρινίστηκε τι είδους επενδύσεις θα είναι αυτές, ούτε και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησής τους. Το «τοπίο» είναι θολό, αφού ο κ. Χαλουλάκος μίλησε για «ενδεχόμενο» μεταφοράς της παραγωγής.
Πόσο τυχαίο είναι άραγε ότι ανακοινώθηκαν οι συγκεκριμένες επενδύσεις λίγους μόλις μήνες μετά την επιβολή του «τσουχτερού» προστίμου, ύψους 1,27 εκατ. ευρώ από τα υπουργεία Ανάπτυξης και Οικονομικών στην Kraft Foods Hellas για ενδοομιλικές συναλλαγές; Και αυτό γιατί, όταν έγινε γνωστή η ποινή πριν από λίγους μήνες, στελέχη της άφηναν να εννοηθεί πως η πολυεθνική θα επανεξετάσει την θέση της στην ελληνική αγορά.
Γι’ αυτό και κύκλοι του υπουργείου Ανάπτυξης δηλώνουν επιφυλακτικοί απέναντι στις πραγματικές προθέσεις της πολυεθνικής για τις επενδύσεις, καθώς μετά την «βαριά καμπάνα» του περασμένου χρόνου, ίσως και να προσπαθεί να «πιέσει» για να μειωθεί το ποσό που καλείται να πληρώσει και να πέσει στα… μαλακά.
Μάλιστα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, εδώ και καιρό έχουν αρχίσει ορισμένες κρούσεις προς τα αρμόδια υπουργεία για το «ψαλίδισμα» του προστίμου. Γι’ αυτό και είναι διστακτικοί πως ίσως πίσω από τις «θολές» δεσμεύσεις για νέες επενδύσεις, «κρύβεται» ένα επικοινωνιακό παιχνίδι της εταιρίας προκειμένου μόνο και μόνο να διασφαλίσει τα δικά της επιχειρηματικά συμφέροντα και όχι για να παράσχει στήριξη στην ελληνική οικονομία. Αυτό βέβαια μένει να αποδειχθεί, αν πρόκειται μόνο για «λόγια» ή αυτά θα γίνουν πράξεις.
«Βαρύς ο πέλεκυς»
Η ποινή- ρεκόρ που επιβλήθηκε στην Kraft Foods Hellas ήταν αποτέλεσμα των ερευνών που διεξήγαγαν οι αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής Ανταγωνισμού και των υπουργείων, όπου και διαπιστώθηκαν ενδοομιλικές πωλήσεις.
Η εταιρία δηλ. απέφευγε να πληρώσει φόρους στην Ελλάδα μεταφέροντας τα κέρδη με εικονικές τιμολογήσεις σε άλλες εταιρίες στο εξωτερικό. Μάλιστα, η εταιρία είχε μπει στο… μικροσκόπιο τα τελευταία τέσσερα χρόνια, ωστόσο, οι έλεγχοι φαίνεται πως είχαν «παγώσει» για ένα μεγάλο διάστημα, μέχρι και πρόσφατα.
Πολλοί είναι εκείνοι που κάνουν «συνειρμούς» για τις αιτίες των καθυστερήσεων των ελέγχων με το γεγονός ότι στο Διοικητικό Συμβούλιο της Kraft Foods Hellas συμμετείχε ως μέλος της και η κα Ελένη Παπακωνσταντίνου, ξαδέλφη του πρώην υπουργού Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ, Γιώργου Παπακωνσταντίνου, της οποίας το όνομα έχει εμπλακεί και στην υπόθεση της λίστα Λαγκάρντ.
Κύκλοι της αγοράς πάντως, υποστηρίζουν ότι ίσως και οι επενδύσεις που έχει πραγματοποιήσει η πολυεθνική ως σήμερα στην χώρα μας θα πρέπει να ελεγχθούν από την κυβέρνηση, μήπως και αποτελούν προϊόν φοροαποφυγής.
Και όλα αυτά αφορούν σε έναν πολυεθνικό όμιλο, ο οποίος διατηρεί παραγωγική βάση στην ελληνική αγορά από τα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν εξαγόρασε την ιστορική σοκολατοβιομηχανία «Παυλίδης», τα προϊόντα της επιλέγονται σταθερά από τους Έλληνες καταναλωτές και που σύμφωνα με τα τελευταία οικονομικά της στοιχεία, σημειώνει θετικές επιδόσεις. Το 2011 διπλασίασε τις πωλήσεις της στα 219 εκατ. ευρώ (από 133,4 εκατ. ευρώ το 2010) και αύξησε τα κέρδη προ φόρων στα 11,4 εκατ. ευρώ από 2,1 εκατ. ευρώ έναν χρόνο νωρίτερα.
Καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση των αποτελεσμάτων της διαδραμάτισε και η συγχώνευσή της με την Cadbury Hellas, δημιουργώντας μία από τις μεγαλύτερες εταιρίες τροφίμων στην Ελλάδα. Βέβαια, οι πωλήσεις προϊόντων της ανά κατηγορία έχουν υποστεί «ψαλίδισμα» σε σχέση με το παρελθόν, (όπως στα σοκολατοειδή εκτός σούπερ μάρκετ και στις τσίχλες ως 40%), όμως, δεν παύει να είναι μία από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες τροφίμων στην Ελλάδα.
Η «ΚΑΜΠΑΝΑ» ΓΙΑ ΧΕΙΡΑΓΩΓΗΣΗ ΤΙΜΩΝ
Οι «περιπέτειες» σε Γερμανία και Αμερική
Σε «περιπέτειες» έχει μπει η Kraft Foods και στο εξωτερικό. Στην Γερμανία, είναι μία εκ των 11 εταιριών παρασκευής σοκολατοειδών, στις οποίες η ομοσπονδιακή υπηρεσία ανταγωνισμού επέβαλε συνολικά πρόστιμα ύψους άνω των 60 εκατ. ευρώ, για πρακτικές που παραβίασαν τους κανόνες του ανταγωνισμού και χειραγωγούσαν τις τιμές των προϊόντων τους.
Σύμφωνα με τις γερμανικές αρχές, η Kraft είχε ανταλλάξει τηλεφωνήματα με την Ritter μεταξύ Μαρτίου και Σεπτεμβρίου 2007, ενημερώνοντας η μία την άλλη, ότι πρόκειται να προβούν σε αυξήσεις τιμών, οι οποίες ανέρχονταν σε 15%-20% για συγκεκριμένο προϊόν. Η Kraft ήδη προέβη σε διακανονισμό με τις γερμανικές αρχές, αν και το ποσό του προστίμου δεν έγινε γνωστό.
Ανάλογες υποψίες για καθορισμό υψηλών τιμών έχουν εγερθεί και επί αμερικανικού εδάφους, μεταξύ 2002 και 2008, ενώ και οι καναδικές αρχές αναζητούν τυχόν ευθύνες για αυξήσεις στη σοκολάτα το 2007. Στην Αμερική, το 2011 η Kraft ήρθε σε σύγκρουση και με το Ελληνικό Ινστιτούτο για μια διαφημιστική καμπάνια που είχε εκπονήσει για την προώθηση του greek style yoghurt, «Athenos». Η εκπρόσωπος του Ινστιτούτου είχε μιλήσει για «απαράδεκτες διαφημίσεις και ακατάλληλες από άποψη ελληνικής οπτικής», ζητώντας την ανάκλησή τους. Η Kraft απάντησε πως δεν είχε σκοπό να προσβάλλει την Ελλάδα.