Το PGS επιστρέφει για νέες έρευνες
Μεγάλοι πετρελαϊκοί κολοσσοί μπαίνουν στο παιχνίδι της διεκδίκησης
Ειλημμένη απόφαση του Κρεμλίνου για συμμετοχή
Total, ExxonMobil, Gazprom, Chevron, Noble Energy, Shell & BP «προθερμαίνονται»
Ένα τεράστιο παιχνίδι στρατηγικής με έπαθλο πολλά δισ., και σαφείς γεωπολιτικές διαστάσεις αρχίζει να στήνεται από τώρα γύρω από το φιλέτο των πιθανολογούμενων τεράστιων ελληνικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.
Οι έρευνες του PGS της νορβηγικής Nordic Explorer αναμένεται από το ερχόμενο καλοκαίρι που θα είναι διαθέσιμες να γίνουν «μπεστ σέλερ» μεταξύ των πετρελαϊκών κολοσσών. Tα άκρως ελπιδοφόρα μηνύματα από τις έρευνες σε Κρήτη και Ιόνιο έχουν ενεργοποιήσει το ενδιαφέρον τους, ενώ νέα τροπή δίνει η αναγγελθείσα από τον ισχυρό άνδρα της Gazprom Αλεξέι Μίλερ πρόθεση της ρωσικής πλευράς να εμπλακεί στις έρευνες. Καλά πληροφορημένες πηγές από τη Μόσχα κάνουν λόγο για ειλημμένη απόφαση του Κρεμλίνου να διεκδικήσει δυναμικά τη συμμετοχή του στα ελληνικά πεδία, αν αυτά αποδειχθούν το νέο «Ελ ντοράντο» για τους πετρελαϊκούς κολοσσούς.
Οι Ρώσοι
Η απόφαση αυτή αποτελεί το δεύτερο βασικό σκέλος του σχεδίου επέκτασης της ρωσικής ενεργειακής επιρροής, με πρώτο την απόκτηση της ΔΕΠΑ. Αν και στην παρούσα φάση για λόγους τακτικής και πίεσης προς την ελληνική κυβέρνηση το θέμα εμφανίζεται συνδεδεμένο με την υπόθεση ΔΕΠΑ, ωστόσο αποτελεί έναν ξεχωριστό φάκελο για την ρωσική ηγεσία, που μέσω των ειδικών υπηρεσιών συγκεντρώνει αναλυτικά στοιχεία και πληροφορίες για τα ελληνικά κοιτάσματα.
Το ζήτημα άπτεται των γεωπολιτικών και οικονομικών συμφερόντων της χώρας στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, όπου οι Ρώσοι εμφανίζονται έτοιμοι να επανακτήσουν, για πρώτη φορά μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και στρατιωτική παρουσία μέσω αρμάδας του ρωσικού στόλου.
Το ρωσικό σχέδιο φαίνεται να προβλέπει αναβαθμισμένη συμμετοχή, που πέραν της Gazprom Neft, ενδέχεται να περιλαμβάνει και άλλους πετρελαϊκούς κολοσσούς, όπως Rosneft, υπό την ηγεσία του πρώην αναπληρωτή πρωθυπουργού Ιγκόρ Σέτσιν, Lukoil, TNK-BP, Tatneft. Η συγκεκριμένη «χρυσή πεντάδα» διαθέτει σήμερα αποθέματα που ανέρχονται σε 59 δισ. βαρέλια ισοδύναμου πετρελαίου. Πέραν του γεωπολιτικής διάστασης το ρωσικό ενδιαφέρον εντάσσεται στη στρατηγική της Μόσχας για αύξηση της παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου κατά 25%, έως το 2020, για την οποία διατίθενται τεράστια κεφάλαια.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόνο για την έρευνα και την εκμετάλλευση μεγάλων κοιτασμάτων στην υφαλοκρηπίδα της Αρκτικής θάλασσας, θα διατεθούν περί τα 3 τρισ. ρούβλια (98 δισ. δολάρια). Η γαλλική Total και η αμερικανική Exxon είναι μέχρι τώρα οι δύο μόνο από τις μεγάλες εταιρίες που έχουν εκδηλώσει ενεργό ενδιαφέρον, ενώ έχουν παραγγείλει πρόσθετα στοιχεία στη νορβηγική εταιρία και προαγόρασαν δεδομένα από την πρώτη φάση, αλλά οι πληροφορίες λένε ότι η τελική λίστα όσων έχουν βάλει στο στόχαστρό τους τα ελληνικά κοιτάσματα θα κινηθεί μεταξύ 20 και 25.
Η Total μάλιστα ήταν ο εντολέας των ερευνών, που δεν περιλαμβάνονταν στον αρχικό σχεδιασμό, ανάμεσα στη δυτική Πελοπόννησο και τα θαλάσσια σύνορα με τη Λιβύη, με επικέντρωση στον μεσσηνιακό κόλπο στα ανοιχτά της Κυπαρισσίας, όπου φαίνεται να προκύπτουν ενδιαφέροντα ευρήματα. Το νορβηγικό σκάφος, μετά τα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα τόσο για το Ιόνιο, όσο και για την Κρήτη αναμένεται να επιστρέψει πολύ σύντομα, ίσως και εντός του επομένου διμήνου, για νέες έρευνες.
Σε πρώτη φάση η συνολική έκταση που ερευνήθηκε ξεπερνά τα 220.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το μήκος των καταγραφών που έγιναν φθάνει τα 12.431 χιλιόμετρα, κατά πολύ περισσότερα από τον αρχικό σχεδιασμό για 8.500 χλμ, όταν ξεκίνησαν τα σεισμικά στις 11 Νοεμβρίου.
Δυτικοί Κολοσσοί
Ανάμεσα στους κολοσσούς που αναμένεται να αγοράσουν τα αναλυτικά ερευνητικά αποτελέσματα των Νορβηγών και να δώσουν το «παρών» στη επόμενη φάση, πέραν των Total και ExxonMobil, καλά ενημερωμένοι παράγοντες βλέπουν τις Chevron και Petrobras, τις Shell και BP, παρά το γεγονός ότι έχουν ανοιχτεί σε επενδύσεις σε μεγάλα οικόπεδα στη Σιβηρία, την Αφρική και άλλες περιοχές, τις ConocoPhillips, Noble Energy και Delek, ενώ δεν αποκλείεται να εκδηλωθεί και ενδιαφέρον από κινεζικής πλευράς.
Το ενδιαφέρον των κολοσσών εστιάζεται αρχικά στα νότια της Κρήτης, όπου τα γεωλογικά δεδομένα και οι γεωστατιστικές εκτιμήσεις οδηγούν στο βάσιμο συμπέρασμα περί ύπαρξης πετρελαϊκών συστημάτων. Τα συμβατικά αποθέματα υδρογονανθράκων (φυσικό αέριο και πετρέλαιο) στην περιοχή υπολογίζονται στα 20-30 δισ. βαρέλια ισοδυνάμου πετρελαίου, ενώ η λεγόμενη Μεσογειακή Ράχη (Mediter-ranean Ridge), όπου εντοπίζονται οι ενδιαφέροντες γεωλογικοί σχηματισμοί καλύπτει όλο το τόξο ανατολικά της Ιεράπετρας μέχρι την Κεφαλλονιά.
Στη Λεκάνη του Ηροδότου, που εκτείνεται νοτιοανατολικά της Κρήτης ως τα σύνορα με την Κύπρο και περνά από το Καστελόριζο οι γεωλογικές εκτιμήσεις μιλούν για ενδεχόμενα κοιτάσματα που θα μπορούσαν να φτάνουν ως και 3 τρισ. κ. μ. ισοδυνάμου πετρελαίου, αλλά χρειάζονται ακόμη εκτεταμένες έρευνες, που για να προχωρήσουν θα απαιτηθούν λεπτοί πολιτικοί χειρισμοί και φόρμουλα αντιμετώπισης των τουρκικών αντιδράσεων.
Από 140 δισ. ως 1,1 τρισ. τα πιθανά κέρδη
Με δύο σενάρια κινείται η ελληνική κυβέρνηση. Μετά την ανάλυση των σεισμικών της PGS, εφόσον εντοπιστούν συγκεκριμένοι στόχοι, η Ελλάδα, σύμφωνα με την ηγεσία του ΥΠΕΚΑ, μέσα στο 2013 θα προχωρήσει σε καθορισμό των ερευνητικών τεμαχίων στη θαλάσσια περιοχή της ενώ παράλληλα θα ξεκινήσει και ο γύρος αδειοδοτήσεων.
Οι εκτιμήσεις λένε ότι η διαδικασία καθορισμού οικοπέδων στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης και η παραχώρηση στις πετρελαϊκές εταιρίες θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2014, με ορίζοντα να ξεκινήσουν τα διερευνητικά γεωτρύπανα το 2015. Στο πιο συντηρητικό σενάριο όπου θα βρεθεί μόνο φυσικό αέριο τα οφέλη για τη χώρα σε βάθος 30 ετών υπολογίζονται σε 140 δισ. ευρώ. Τα δεύτερο και αισιόδοξο σενάριο αναφέρεται σε κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που μπορεί σε βάθος χρόνου να φτάσουν τα 1,3 τρισ. δολ.
Η έρευνα των καθηγητών Α. Φώσκολου, Ηλ. Κονοφάγου και Ν. Λυγερού, που αποτέλεσε τη βάση και για τη γνωστή έκθεση της Deutsche Bank, δείχνει σε πρώτη φάση ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου νότια της Κρήτης μπορεί να φτάσουν στα 321 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί σε όφελος για την Ελλάδα περί τα 203 δισ. ευρώ. Αν όμως εντοπισθεί και πετρέλαιο τότε το νούμερο εκτοξεύεται στα 1,1 τρισ. ευρώ. Για όλα αυτά βέβαια ισχύει ο νόμος των πιθανοτήτων.
Με βάση τα διεθνή πρακτική οι διερευνητικές γεωτρήσεις έχουν 1 στις 7 πιθανότητες επιτυχίας. «Οδηγός» για την Ελλάδα είναι το κυπριακό μοντέλο όπου το στοίχημα ήταν να προσελκυστούν «μεγάλα ονόματα» στον πρώτο γύρο. Μετά την πετυχημένη γεώτρηση της Noble Energy στο οικόπεδο 12 μπήκαν οι Total, Gazprom, Delek, Premier Oil, Marathon Oil.
