Απειλή η «τρύπα» 123 εκ. για τους αυτοκινητόδρομους
Kίνδυνος για την βιωσιμότητα των εταιριών, αν δεν ξεκινήσουν τα έργα τον Σεπτέμβρη
Να βγουν… εκτός πορείας κινδυνεύουν οι πέντε κοινοπραξίες των εθνικών αυτοκινητόδρομων, αν δεν ξεκινήσουν τα έργα τον ερχόμενο Σεπτέμβρη με τις μηχανές να δουλεύουν στο… φουλ.
Η «μαύρη τρύπα» που έχει δημιουργηθεί στα ταμεία των εταιριών με τις συνολικές ζημίες να «εκτοξεύονται» πάνω από τα 120 εκατ. ευρώ (και συγκεκριμένα στα 123,1 εκατ.) και τις υποχρεώσεις και των 5 να αγγίζουν τα 2,17 δισ. ευρώ περίπου το 2012, «απειλεί» ακόμη και την βιωσιμότητα ορισμένων εξ αυτών. Εάν μάλιστα, το υπουργείο Υποδομών δεν είχε εκταμιεύσει τα 350 εκατ. ευρώ ως αποζημίωση για καθυστερήσεις στις απαλλοτριώσεις, αλλά και για τη μη έγκαιρη λειτουργία σταθμών διοδίων, οι ζημίες υπολογίζεται πως θα ήταν ακόμη μεγαλύτερες.
Η αναστολή των κατασκευαστικών εργασιών για πάνω από δύο χρόνια, σε συνδυασμό με την πτώση των διελεύσεων στις εθνικές οδούς κατά 40% και την «βουτιά» των εσόδων από τα διόδια κατά 50% σε σχέση με την διετία 2008-2009 (μόνο η κοινοπραξία «Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου» έχει λαμβάνειν από ανεξόφλητα διόδια -το διάστημα από τον Δεκέμβριο του 2010 έως και το 2012- περίπου 14 εκατ. ευρώ) εξαιτίας και της γιγάντωσης του κινήματος «Δεν πληρώνω», «τορπίλισαν» το χρηματοοικονομικό μοντέλο, στο οποίο είχαν στηριχθεί οι προηγούμενες συμβάσεις παραχώρησης.
Μέχρι σήμερα, η βιωσιμότητα των διαχειριστριών εταιριών έχει στηριχθεί σε ίδια κεφάλαια, που όμως και αυτά δεν είναι ανεξάντλητα. Τα κονσόρτιουμ κάθε μήνα πρέπει να πληρώνουν υπέρογκες υποχρεώσεις που σχετίζονται με το κόστος λειτουργίας των οδικών αξόνων και το χρηματοοικονομικό κόστος (τόκοι και swap) και που απορρέουν από τις παλαιές, μη βιώσιμες συμβάσεις, με αποτέλεσμα τα ταμεία τους να έχουν «αποστραγγιστεί».
Γι’ αυτό και μέσα σε αυτό το «ασφυκτικό» οικονομικό περιβάλλον, οι 5 εταιρίες ελπίζουν στην πλήρη επανεκκίνηση των έργων που έχουν μείνει στη μέση προκειμένου να γίνει το «restart» όχι μόνο της ελληνικής οικονομίας -όπως υπόσχεται η κυβέρνηση- αλλά και του δικού τους «success story».
Ειδάλλως, όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στελέχη των κοινοπραξιών, αν για οποιοδήποτε λόγο, τα έργα πάρουν «παράταση» για μετά τον Σεπτέμβρη, τότε υπάρχει ακόμη και ο κίνδυνος της χρεοκοπίας. Βασικός όρος για την έναρξη των εργασιών είναι να συζητηθούν, να εγκριθούν και να ψηφιστούν οι αναθεωρημένες συμβάσεις παραχώρησης από την Ολομέλεια της Βουλής πριν από την έναρξη των θερινών τμημάτων της τελευταίας. Κυβέρνηση, τράπεζες και κοινοπραξίες δίνουν «μάχη» με τον χρόνο, ώστε μόλις η Kομισιόν ανάψει το «πράσινο φως» για τις νέες συμβάσεις να κατατεθούν στην Βουλή…
«Στεγνώνουν»…
Αν και ο «Μορέας», κοινοπραξία των Άκτωρ (όμιλος Μπόμπολα) με 71,67%, J&P Άβαξ (του Δάκη Ιωάννου) και Intracom Συμμετοχών (του Σωκράτη Κόκκαλη), είναι ο αυτοκινητόδρομος που παρουσιάζει τα μικρότερα κατασκευαστικά και χρηματοδοτικά προβήματα, είχε, τη μεγαλύτερη μείωση εσόδων, στα 99,1 εκατ. ευρώ (από 155,9 εκατ. ευρώ το 2011), ενώ οι καθαρές ζημίες διευρύνθηκαν στα 11,5 εκατ. ευρώ. Ο χρόνος κατασκευής του έργου παρατάθηκε ως τις 14 Νοεμβρίου 2013, αν και έχει ζητηθεί περαιτέρω παράταση ως τις 3 Ιουλίου 2014.
Απώλειες – ρεκόρ σημειώνει και η Ολυμπία Οδός όπου συμμετέχουν η Hochtief, η Vinci και οι τρεις ελληνικοί όμιλοι (Ελλάκτωρ – J&P Άβαξ – ΓΕΚ Τέρνα) με τις καθαρές ζημίες να φτάνουν τα 57,7 εκατ. ευρώ. Η εταιρία από το 2010 βρίσκεται σε διαρκή διαπραγμάτευση με το Δημόσιο και τις δανείστριες τράπεζες για την αναθεώρηση της σύμβασης παραχώρησης και την χρηματοδότηση του έργου. Πρόκειται για συζητήσεις με σκοπό την αναδιάρθρωση του έργου, ώστε αυτό να καταστεί βιώσιμο. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ήδη «κουρεύτηκε» το τμήμα Πάτρα-Πύργος, οπότε και μειώθηκε η έκθεση των τραπεζών, σε μια προσπάθεια συνέχισης της χρηματοδότησης στον κύριο άξονα Ελευσίνα-Κόρινθος-Πάτρα.
Νέα Οδός και Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας, επίσης «είδαν» τον τζίρο τους να πέφτει και τις ζημίες να διευρύνονται. Στην πρώτη περίπτωση οι απώλειες έφτασαν στα 8,6 εκατ. ευρώ και στην δεύτερη στα 30,2 εκατ. ευρώ.
Έντονος όμως, είναι ο προβληματισμός για την βιωσιμότητα του Ε-65, ενός δρόμου «τυφλού» στην ουσία, χωρίς αρχή και τέλος δηλαδή, που πολλοί υποστηρίζουν ότι οι πιέσεις της ΤΕΡΝΑ του Γιώργου Περιστέρη ήταν εκείνες που τον «διέσωσαν». Διαφορετικά ίσως και να περνούσε στο «χρονοντούλαπο της ιστορίας». Τέλος, ο Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, αν και γνώρισε οριακή μείωση εσόδων, είναι ο μοναδικός οδικός άξονας, ο οποίος συρρίκνωσε τις ζημιές του στα 15,14 εκατ. ευρώ. Εις βάρος της ωστόσο, εκκρεμούν, σύμφωνα και με την έκθεση του ορκωτού λογιστή, διάφορες δικαστικές υποθέσεις, η σημαντικότερη των οποίων αφορά ποινική ρήτρα 45 εκατ. ευρώ, που έχει επιβληθεί από την εταιρία, Εγναντία Οδός.
(σε εκατ. ευρώ)
Κοινοπραξίες Κύκλος εργασιών Ζημιές Υποχρεώσεις
Ολυμπία Οδός 58,6 57,7 569
Μορέας 99,1 11,5 723,6
Αυτοκ/μος Αιγαίου 42,2 15,1 350,1
Αυτοκ/μος Κεντρ. Ελλάδας 8,4 30,2 363,1
Νέα Οδός 57,8 8,6 166,6 Οι απαλλοτριώσεις που καθυστέρησαν
Ένα από τα σημαντικά «αγκάθια» που αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν οι κατασκευαστές είναι και οι καθυστερήσεις των απαλλοτριώσεων από το Δημόσιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και σήμερα, τρεις μήνες πριν από το να ξεκινήσουν πλήρως τα έργα (τουλάχιστον σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει οριστεί) δεν έχει ολοκληρωθεί η απόδοση στις κατασκευαστικές εταιρίες σημαντικών τμημάτων. Και σε πολλές περιπτώσεις για να τελεσιδικήσει η απαλλοτρίωση αποκτήθηκαν έως και τρία χρόνια όπως τόνισε πρόσφατα σε άρθρο του ο πρώην υπουργός Περιβάλλοντος, Γιώργος Σουφλιάς.
Ήταν άλλωστε ένας από τους λόγους που σε πολλές περιπτώσεις ανεστάλησαν οι εργασίες στους αυτοκινητόδρομους. Το Δημόσιο πάντως, λόγω των καθυστερήσεων με δική του υπαιτιότητα, αποφάσισε την καταβολή αποζημίωσης συνολικού ύψους 350 εκατ. ευρώ για τη μη τήρηση των συμβατικών υποχρεώσεών του ως προς την παράδοση των απαιτούμενων χώρων.
