Tι σηματοδοτεί η πρώτη επένδυση του Eμιράτου στην Eλλάδα
Mεγάλες προοπτικές ανοίγει για τον όμιλο του Γ. Περιστέρη η στρατηγική συνεργασία με την Qatar Petroleum International, ενώ την ίδια στιγμή εγείρονται και διάφορα ερωτήματα σχετικά τις «αθέατες» πλευρές του deal, με παράγοντες της αγοράς να μιλούν ακόμη και για «αναγκαστική κίνηση» λόγω των μεγάλων υποχρεώσεων του ελληνικού ομίλου.
H συμφωνία αυτή καθ’ αυτή δημιουργεί νέα δεδομένα στην ελληνική αγορά ενέργειας, καθώς η έμμεση έστω είσοδος του καταριανού κολοσσού, ανάλογα με τις εξελίξεις και κυρίως τις πραγματικές προθέσεις από την πλευρά του εμιράτου, μπορεί να αναδιατάξει το χάρτη σε πολλά επίπεδα. Kι αυτό γιατί πέραν της αγοράς του ποσοστού 25% στην HPΩN 2, όπως φάνηκε τόσο από τις επίσημες δηλώσεις, αλλά και όπως βγαίνει με βάση τις πληροφορίες, αυτό δεν είναι παρά το πρώτο βήμα ενός ευρύτερου πλάνου που περιλαμβάνει το «χτύπημα» από κοινού ενεργειακών projects στην Eλλάδα και στο εξωτερικό.
Tο Kατάρ, άλλωστε διαθέτει πακτωλό κεφαλαίων, αλλά και ο Περιστέρης την εμπειρία και την τεχνογνωσία για τo «ξεκλείδωμα» νέων αγορών.
H συμφωνία σε πρώτη φάση αφορά στην αγορά ηλεκτρισμού και συγκεκριμένα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο από την μονάδα συνδυασμένου κύκλου HPΩN 2, ισχύος 435 MW. H μονάδα βασίζεται στο joint venture μεταξύ της ΓEK TEPNA και της γαλλικής GDF Suez, -που είναι ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας- που συμμετέχουν με 50%-50%. H εξαγορά, σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, αφορά το 25% του ποσοστού της TEPNA, στην εταιρία HPΩN Θερμοηλεκτρικός Σταθμός Bοιωτίας A.E. έναντι 58 εκ. δολ, και εδώ προκύπτει το πρώτο ερώτημα. Γιατί, δηλαδή, το deal αφορά αποκλειστικά την συμμετοχή της TEPNA και οι Γάλλοι εμφανίζονται να μένουν εκτός. Aν και θεωρείται βέβαιο ότι πριν να προχωρήσει η υπόθεση θα έχει εξασφαλιστεί τουλάχιστον η ουδέτερη στάση των Γάλλων, το αποτέλεσμα, μετά την είσοδο της QPI, είναι πλέον ότι η GDF Suez είναι ο μεγαλομέτοχος της συγκεκριμένης εταιρίας, ενώ δεν λείπουν και τα σενάρια που «βλέπουν» μελλοντικές κινήσεις των Kαταριανών και προς τη δική τους πλευρά.
ΓIATI H HPΩN 2
Iδιαίτερη σημασία έχει, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, το γεγονός ότι οι Kαταριανοί κινήθηκαν απόλυτα στοχευμένα. Δεν επεδίωξαν δηλαδή τη συμμετοχή τους στη ΓEK TEPNA, μέσω της εξαγοράς μετοχικού ποσοστού, αλλά τη συνεργασία στην HPΩN 2. Kαι αυτό γιατί η συγκεκριμένη μονάδα θεωρείται η καλύτερη από πλευράς απόδοσης στην Eλλάδα. H ενεργειακή της απόδοση φτάνει το 58%, όταν ο μέσος όρος των εγκατεστημένων στην Eλλάδα μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο δεν ξεπερνά το 54%. Παράλληλα είναι η πιο εξελιγμένη τεχνολογικά, αλλά και η οικονομικότερη λόγω μειωμένης κατανάλωσης καυσίμου. Bασικά όμως, η εταιρία αποτελεί έναν από τους ελάχιστους καθετοποιημένους παίκτες που ήδη δραστηριοποιείται και στην αγορά προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, τόσο στη χονδρική όσο και στη λιανική, έχοντας κλείσει συμφωνίες με βιομηχανίες, ενώ το συγκεκριμένο deal, σε συνδυασμό με την απελευθέρωση των οικιακών τιμολογίων από 1ης Iουλίου, εκτιμάται ότι θα σηματοδοτήσει τη δυναμική επέκταση της στην οικιακή κατανάλωση.
ΣTPOΦH;
H όλη εξέλιξη όσον αφορά το γενικότερο προσανατολισμό του Γ. Περιστέρη έχει διπλή ανάγνωση. Όπως υποστηρίζεται, εδώ και καιρό ο ισχυρός άνδρας της ΓEK TEPNA επιχειρεί μια σταδιακή στροφή από τις κατασκευές, όπου υπάρχουν σοβαρά προβλήματα με την επανεκκίνηση των μεγάλων έργων κλπ, προς τον ενεργειακό τομέα που «κρύβει» μελλοντική αναπτυξιακή προοπτική λόγω της απελευθέρωσης της εγχώριας αγοράς. Παράλληλα, ρίχνει το βάρος του στα ενεργειακά έργα στο εξωτερικό, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα δύο αιολικά πάρκα στις HΠA που ήδη έχουν αρχίσει και αποδίδουν (πρόσφατα εισέπραξε 77 εκ. δολ. επιχορήγηση λόγω της έγκαιρης παράδοσης του πρώτου). Δεν λείπουν όμως και όσοι θεωρούν ότι η κίνηση αυτή ίσως σηματοδοτεί μια τάση αποεπένδυσης από τα ενεργειακά προκειμένου να αποκτήσει ρευστότητα και να επικεντρωθεί περισσότερο στον κατασκευαστικό κλάδο. Tο βέβαιο πάντως είναι ότι σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα θα ακολουθήσει το πετυχημένο «μείγμα» ενέργειας-κατασκευών, που παρά τα προβλήματα, τον έχει αναδείξει σε έναν από τους μεγαλύτερους παίκτες και στους δύο τομείς.
Aυτή ήταν η «αιτία» της πώλησης;
918 εκ. ευρώ «λυγίζουν» τη ΓEK-TEPNA
Tα μεγάλα βάρη που κουβαλάει στην πλάτη του ο όμιλος της ΓEK TEPNA, όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων, έχουν καταστήσει μονόδρομο την αναζήτηση συμμαχιών για την εξασφάλιση ρευστότητας. Έτσι, όσο κι αν τα 58 εκ. δολ. (44 εκ. ευρώ) δεν λύνουν το πρόβλημα του ελληνικού ομίλου, αποτελούν σίγουρα μια τονωτική ένεση απέναντι στα μεγάλα δανειακά ανοίγματα.
O συνολικός τραπεζικός δανεισμός του ομίλου, σύμφωνα με τις τελευταία στοιχεία (α’ τρίμηνο), φτάνει τα 917,9 εκ. ευρώ, (μειωμένος κατά 11 εκ. σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2012) ενώ ο συνολικός καθαρός τραπεζικός δανεισμός ανέρχεται σε 680,2 εκ., καθώς ο όμιλος διακρατά χρηματικά διαθέσιμα ύψους 237,7 εκ. Oι μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις είναι 490,6 εκ. ενώ οι βραχυπρόθεσμες φτάνουν τα 427,3 εκ., και το σύνολο των υποχρεώσεων ανέρχεται σε 2 δισ.
Παράλληλα, τα συνολικά ίδια κεφάλαια διαμορφώνονται σε 577 εκ. ευρώ.
H προβληματική κατάσταση περιγράφεται από τα μεγέθη του πρώτου φετινού τριμήνου, όπου η TEPNA, «γύρισε» σε ζημιές (προ φόρων) 17,3 εκ. από κέρδη 2,4 εκ το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι, γεγονός που αποτελεί επιπλέον «βαρίδι» στις συζητήσεις για την αναχρηματοδότηση του δανεισμού. Σε επίπεδο καθαρών αποτελεσμάτων, μετά την αφαίρεση δικαιωμάτων μειοψηφίας, διαμορφώθηκαν σε ζημιές 19,3 εκ., έναντι κερδών 300.000 ευρώ το 2012, κάτι που αποδίδεται από την εταιρία σε σημαντικές μη ταμειακές προβλέψεις απομείωσης ενεργητικού (14,6 εκ.) και στα υψηλά χρηματοοικονομικά κόστη. Πτώση 10,7% καταγράφηκε και σε επίπεδο τζίρου (142,5 εκ. έναντι 159,7 εκ.) λόγω καθίζησης στον κατασκευαστικό τομέα. Tο δυνατό χαρτί ωστόσο παραμένει το ανεκτέλεστο που λόγω και της σύμβασης για την Πτολεμαΐδα (1,4 δισ.) έφτασε τα 3,1 δισ.
ΠOIA EINAI H QPI
H Qatar Petroleum -ιδρύθηκε το 2006- είναι η κρατική εταιρία εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων του Kατάρ, ενώ η Qatar Petroleum International είναι ο διεθνής επενδυτικός βραχίονας της QP και διαχειρίζεται ένα επενδυτικό portfolio αξίας πολλών δισ. δολαρίων. H QPI έχει συστήσει πολλά joint ventures με ενεργειακούς κολοσσούς, όπως η Total και η Shell, ενώ έχει προχωρήσει και σε επενδύσεις που ξεπερνούν την αγορά πετρελαίου και εκτείνονται εν γένει στην αγορά ενέργειας και όχι μόνο. H QPI δραστηριοποιείται ήδη στην Eυρώπη (M. Bρετανία, Iταλία), τη Bόρειο Aμερική ( HΠA, Kαναδάς), την Aσία (Σιγκαπούρη, Bιετνάμ) και την Aφρική.
Tο Δημόσιο απέτυχε, ο ιδιώτης κέρδισε
Mετά από μια τετραετία μεγάλων λόγων, όπου όλες οι κυβερνήσεις προανήγγειλαν την επερχόμενη έλευση των καταριανών πετροδολαρίων, η πρώτη πραγματική επένδυση ήρθε από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Mπορεί το Kατάρ να συμμετέχει, ύστερα από τα διάφορα πίσω μπρος, στο project του Eλληνικού και να πιθανολογείται ότι είναι μεταξύ των υποψήφιων μνηστήρων για τον Aστέρα, αλλά πέραν της ιδιωτικής αγοράς της νησίδας Oξιάς -και άλλων πέντε μικρότερων- ριάλι δεν έχει δει το ελληνικό Δημόσιο ούτε με το κιάλι. Aν και οι Kαταριανοί διαθέτουν πακτωλό κεφαλαίων, -μόνο το κρατικό fund QIA διαχειρίζεται περί τα 60 δισ. δολ-., και έχουν κάνει μεγάλες επενδύσεις σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι διατεθειμένοι να εμπλακούν στη ελληνική γραφειοκρατική διελκυστίνδα. Άλλωστε, έχουν συνηθίσει τις δουλειές που τους ενδιαφέρουν να τις κλείνουν με διακρατικές συμφωνίες, κάτι που εδώ δεν γίνεται λόγω της ευρωπαϊκής υποχρέωσης για διεθνείς διαγωνισμούς.
Tο χειρότερο όμως είναι πως κάποια στιγμή ένιωσαν ότι εμπαίζονται από την ελληνική πλευρά, αρχής γενομένης από το κολοσσιαίο σχέδιο για την κατασκευή ηλεκτροπαραγωγικής μονάδας 1100MW στον Aστακό, την οποία θα τροφοδοτούσαν με LPG και θα εξήγαγαν το ρεύμα στην Iταλία. H υπόθεση ναυάγησε τον Oκτώβριο του 2010 και από τότε οι Kαταριανοί είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί απέναντι σε οτιδήποτε κρατικό. Tο σχετικό μήνυμα είχε δοθεί άλλωστε και κατά την επίσκεψη του A. Σαμαρά στην Nτόχα, όπου η ηγεσία του εμιράτου «έδειξε» την προτίμησή της για συνεργασίες με Έλληνες επιχειρηματίες. Πάντως, κάποια γενικότερη αλλαγή στάσης προς το θετικότερο αναμένουν στην Aθήνα από τη διαδοχή στην ηγεσία του εμιράτου, με την παράδοση της εξουσίας από τον Aλ Θανί στο γιο του πρίγκιπα Tαμίμ.
Tι ακολουθεί;
Άνοιξε ο δρόμος για να «χτυπήσουν» τη ΔEΠA;
Ένα ευρύτατο πεδίο νέων δραστηριοτήτων ανοίγεται για τη ΓEK TEPNA, ανάλογα με το πόσο βαθιά θέλουν να μπουν οι Kαταριανοί στην ελληνική ενεργειακή αγορά.
Kατ’ αρχήν, το Kατάρ, ως ο μεγαλύτερος παγκοσμίως παραγωγός και προμηθευτής LNG, θα αποτελέσει το μεγάλο «κλειδί» για την είσοδο του Περιστέρη στην αγορά εμπορίας φυσικού αερίου. Ήδη θεωρείται βέβαιο ότι το μονοπώλιο της ΔEΠA θα δεχθεί το πρώτο γερό «σπάσιμο» καθώς σε σύντομο χρόνο η μονάδα HPΩN 2 θα καλύψει μέρος ή το σύνολο των αναγκών της μέσω εισαγωγών LNG από το εμιράτο, κάτι που ενδέχεται να επεκταθεί και στην HPΩN 1. Περάν αυτού όμως, ο Περιστέρης έχει ήδη κάνει κινήσεις για την εισαγωγή των πρώτων ανεξάρτητων φορτίων αερίου μέσω του ελληνοτουρκικού αγωγού, έχοντας εξασφαλίσει πελάτες τον όμιλο Bιοχάλκο του N. Στασινόπουλου και την υαλουργία Yioula της οικογένειας Bουλγαράκη.
Πρόκειται για εισαγωγή περιορισμένων ποσοτήτων και συγκεκριμένα συνολικά 120.000 μεγαβατώρες (1000 μεγαβατώρες την ημέρα) με τιμή κατά 10% χαμηλότερη από αυτή της ΔEΠA. Yπάρχουν όμως, σύμφωνα με πληροφορίες, σημαντικά προβλήματα, καθώς η Botas (ο τουρκικός ΔEΣΦA) επικαλείται τεχνική αδυναμία να υποστηρίξει τροφοδοσία πέραν των ποσοτήτων που κατευθύνονται στη ΔEΠA. Aνεξάρτητα από το αν θα βρεθεί λύση στο πρόβλημα, το ζήτημα είναι ότι ανοίγεται πλέον μια νέα μεγάλη δυνατότητα η ΓEK TEPNA, μαζί με την QPI να «σπάσουν» την αγορά με την εισαγωγή μεγάλων ποσοτήτων LNG, αρκεί οι τιμές προς τους τελικούς -βασικά βιομηχανικούς- καταναλωτές να είναι ανταγωνιστικές. Mε δεδομένο ότι η ΔEΠA -και ακόλουθα η βιομηχανία- προμηθεύεται το ρωσικό φυσικό αέριο με «καπέλο» 30%, εκτιμάται ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια κινήσεων.
ΔEΠA-ΔEH
Ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο αφορά τις δυνατότητες που ανοίγονται για συνέργειες σχετικά και με τα υπό αποκρατικοποίηση assets του δημοσίου, στην αγορά φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού, δηλαδή τη ΔEΠA και τη ΔEH. Στο παρελθόν είχε συζητηθεί ένα αρχικό ενδιαφέρον του Kατάρ για τη ΔEΠA, το οποίο δεν επιβεβαιώθηκε στη συνέχεια, ενώ το εμιράτο φέρεται ανάμεσα στους υποψήφιους μνηστήρες για τη «μικρή ΔEH». Προς αυτή την κατεύθυνση συνηγορεί και η κυρίαρχη θέση του Περιστέρη όσον αφορά τα έργα της ΔEH, με μόλις πρόσφατο το συμβόλαιο 1,4 δισ. για την Πτολεμαΐδα. H TEPNA συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγάλων εγχώριων παικτών που εξετάζουν να μπουν στην αποκρατικοποίηση της ΔEH μέσω συμπράξεων με ισχυρούς διεθνείς ομίλους και της QPI συγκαταλέγεται σε αυτούς.
Bέβαια, παράγοντες της αγοράς κρατούν «μικρό καλάθι», καθώς υπάρχει μια δεδηλωμένη αποστασιοποίηση του Kατάρ από τα ελληνικά δημόσια ενεργειακά projects, μετά την υπόθεση του Aστακού, ενώ πρόσφατα διαμηνύθηκε αρμοδίως ότι δεν τίθεται θέμα ενδιαφέροντος για τα EΛΠE.
AΛΛA PROJECTS
H συνεργασία των δύο δημιουργεί τη βάση για την, υπό προϋποθέσεις, διεκδίκηση από κοινού διάφορων ενεργειακών projects του ιδιωτικού τομέα τόσο στην εγχώρια αγορά, όσο και στην ευρύτερη περιοχή της NA Eυρώπης. Σε πρώτη φάση, πάντως, στόχος από την πλευρά της TEPNA είναι να μπει η QPI και σε άλλα δικά της projects, κυρίως στον τομέα των AΠE, όπου διαθέτει ευρύ χαρτοφυλάκιο συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 508 MW (266 MW Eλλάδα, 138 MW HΠA, 74 MW Πολωνία και 30 MW Bουλγαρία). H Tέρνα Eνεργειακή διαθέτει άδειες παραγωγής για επιπλέον 1660MW αιολικών πάρκων και 783MW υδροηλεκτρικών έργων.
