«Παράθυρο» να σπάσει το άτυπο «εμπάργκο» Πούτιν. Το σχέδιο Γιακούνιν- Άτκοφ
Στρατηγικό σχέδιο εισόδου στις ευρωπαϊκές εφοδιαστικές αλυσίδες διαθέτουν οι Ρωσικοί Σιδηρόδρομοι και προκειμένου να πετύχουν την υλοποίησή του υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να κατέβουν στο διαγωνισμό για την αποκρατικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Οι περιορισμένες αμφιβολίες οφείλονται στο «γενικό απαγορευτικό» που έβγαλε ο Πούτιν όσον αφορά τις ρωσικές επενδύσεις στην Ελλάδα, μετά και το ηχηρό ναυάγιο με τη ΔΕΠΑ, το οποίο πάντως φαίνεται ότι θα «σπάσει» λόγω της κομβικής σημασίας που έχει η ελληνική εταιρία για την εξυπηρέτηση των ευρύτερων γεωπολιτικών στόχων της RZD, αποτελώντας τον κρίσιμο παράγοντα για να συμπληρωθεί το «παζλ» ώστε ο ρωσικός σιδηρόδρομος να δημιουργήσει μια εφοδιαστική αλυσίδα που θα ενώνει τον Ειρηνικό και την Ασία με την Ευρώπη.
Γιακουιν & Ατκοφ
Το σχέδιο φέρει την προσωπική σφραγίδα του επικεφαλής των Ρωσικών Σιδηροδρόμων Βλαντιμίρ Γιακούνιν, ο οποίος βρίσκεται πολύ ψηλά στην ιεραρχία των κρατικών αξιωματούχων, με απευθείας αναφορά στο Κρεμλίνο και τον Βλ. Πούτιν. Στις αρχές του καλοκαιριού είχε υποβάλει στο Ρώσο πρόεδρο αίτημα για να του δοθεί το πράσινο φως ώστε οι RZD να κατέβουν δυναμικά στο μέτωπο της διεκδίκησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ σε συνδυασμό με τον ΟΛΘ ή το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης.
Σαφείς πληροφορίες για την τελική στάση του Κρεμλίνου δεν υπάρχουν μέχρι τώρα, ωστόσο πηγές από τη Μόσχα θεωρούσαν δεδομένο ότι μεταξύ αυτών που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ στις 16 Σεπτεμβρίου, που λήγει η προθεσμία,-αν και δεν αποκλείεται να δοθεί παράταση-, θα είναι και η κολοσσιαία ρωσική εταιρία. Η RZD, διαθέτοντας ένα αχανές δίκτυο γραμμών μήκους 55.000 μιλίων, αποτελεί τον μεγαλύτερο εργοδότη στη Ρωσία με πάνω από 1 εκ. εργαζόμενους, η συμβολή της στο ΑΕΠ της χώρας υπολογίζεται σε 1,7%, και το 2012 είχε τζίρο 23 δις ευρώ, ενώ στο χαρτοφυλάκιο της περιλαμβάνονται περί τις 260.000 μονάδες τροχαίου υλικού και πάγια στοιχεία που ανέρχονται σε 100 δις περίπου.
Κρίσιμο ρόλο στο ελληνικό πλάνο της RZD παίζει και ο αντιπρόεδρος της εταιρίας Ολέγκ Άτκοφ, φημισμένος πρώην κοσμοναύτης, ο οποίος τη δεκαετία του ’80 παρέμεινε 8 ολόκληρους μήνες στο διάστημα. Γιακούνιν και Άτκοφ είχαν τους προηγούμενους μήνες και μυστικές διερευνητικές επαφές για το project με στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες υπήρξε και συνάντηση του Γιακούνιν με τον πρωθυπουργό Α. Σαμαρά, στον οποίο ανέλυσε το γεωπολιτικό σχέδιο του. Ένα βήμα παραπάνω όσον αφορά το ενδιαφέρον τους, έγινε κατά την πρόσφατη επίσκεψή τους στη χώρα μας για την παραλαβή του Σταυρού του Αγίου Ανδρέα, καθώς ο Γιακούνιν είναι και πρόεδρος του ρωσικού ιδρύματος «Άγιος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος».
Το Ρώσικο σχέδιο
Το μεγάλο πλεονέκτημα που διεκδικούν να «αγοράσουν» οι υποψήφιοι μνηστήρες μέσω της ΤΡΑΙΝΟΣΕ είναι ο έλεγχος της εφοδιαστικής αλυσίδας προς την Κεντρική Ευρώπη. Μέσω αυτής μετακινούνται κάθε χρόνο περισσότερα από 5 εκατομμύρια κοντέινερ, το κόστος μεταφοράς των οποίων υπερβαίνει τα 15 δισ. ευρώ.
Η απόκτηση της εταιρίας «κουμπώνει» απόλυτα με τη στρατηγική των Ρωσικών Σιδηροδρόμων που προβλέπει την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στις μεταφορές, αλλά και στην παροχή υπηρεσιών εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics). Οι Ρώσοι θεωρούν ότι ΤΡΑΙΝΟΣΕ μπορεί να παίξει κομβικό ρόλο για τη μεταφορά εμπορευμάτων προς την Κεντρική, τη Δυτική και την Ανατολική Ευρώπη, μέσω των διαδρόμων που διασχίζουν την Ευρώπη και την Ασία, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος τους να μπουν στο σκληρό πυρήνα των ευρωπαϊκών εφοδιαστικών αλυσίδων από τις οποίες απουσιάζουν.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως έχει δηλώσει ο Γιακούνιν, το ενδιαφέρον δεν περιορίζεται στο σιδηροδρομικό δίκτυο, αλλά επεκτείνεται και στα λιμάνια, για να υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης συνδυασμένων μεταφορών. Παράλληλα, εξετάζουν τη συγκρότηση κοινοπραξίας με ευρωπαϊκές εταιρίες και έχουν ήδη προχωρήσει σε συζητήσεις τόσο με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, όσο και με τη γαλλική SNCF, υπολογίζοντας και στις μελλοντικές συνέργειες από τη συνεργασία με τους Γάλλους που κατέχουν ισχυρή θέση στην ευρωπαϊκή σιδηροδρομική αγορά. Στο επενδυτικό πλάνο του ρωσικού επιτελείου εντάσσεται κατά προτεραιότητα η δημιουργία νέων σιδηροδρομικών διαδρομών στην Ασία και την Ευρώπη και ήδη έχει ανακοινωθεί η κατασκευή εμπορευματικής γραμμής από τη Ρωσία στη Βιέννη μέσω Ουκρανίας και Σλοβακίας μήκους 430 χλμ και προϋπολογισμού 6,3 δισ. ευρώ.
Η RZD θέλει να δημιουργήσει ένα χερσαίο μεταφορικό διάδρομο που να παρακάμπτει τα θαλάσσια στενά του Βοσπόρου και τα Δαρδανέλια. Στο πλαίσιο αυτό, και ποντάροντας στην αύξηση των μεταφορών από την Ασία προς την Ευρώπη εξαγόρασε πρόσφατα το 15,1% των μετοχών της FELB, επιχείρησης μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων που δραστηριοποιείται στον άξονα Κίνα – ΕΕ. Ακόμη, η κίνηση για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ συνδυάζεται άμεσα με τις αντίστοιχες επενδύσεις της RZD στη Σερβία, όπου συμμετέχει σε έργα ύψους 1 δις δολ (γραμμές Βάλιεβο-Λόνζικα, Βελιγράδι-Πάντσεβο, Βελιγράδι-Μπαρ, και 6 τμήματα 111 χλμ της σιδηροδρομικής γραμμής του 10ου Ευρωπαϊκού Διαδρόμου Μεταφορών). Παράλληλα βρίσκεται σε φάση εξαγοράς της εταιρίας logistics GEFCO και έτσι μπορούν να συνδυάσει τις ελληνικές σιδηροδρομικές και λιμενικές υποδομές με τα αναπτυξιακά έργα στη Σερβία, αυξάνοντας το μεταφορικό της έργο.
Οι άλλοι μνηστήρες – Παίζουν δυνατά Κινέζοι, Γάλλοι, Ρουμάνοι και Ιταλοί
Μετά το κλείσιμο του deal με την Cosco για τη νέα επένδυση 230 εκ. και την εντολή Μαξίμου για την έναρξη της διαδικασίας αποκρατικοποίησης του ΟΛΠ με πώληση του πλειοψηφικού μετοχικού πακέτου, εκτιμάται ότι θα αναθερμανθεί το κινεζικό ενδιαφέρον (Cosco μαζί με China Railways Corporation Company) και για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Οι Κινέζοι ποντάρουν στην ανάδειξη του Πειραιά σε πύλη εισόδου για τα προϊόντα των ασιατικών κολοσσών προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. «Οδηγός» για αυτούς, αλλά και τους άλλους ενδιαφερόμενους, η συμφωνία Cosco-Hewlett Packard- ΤΡΑΙΝΟΣΕ, η οποία όμως «γράφει» ήδη μεγάλες καθυστερήσεις και γίνεται προσπάθεια να ξεκινήσει δοκιμαστικά δρομολόγια μέσα στο επόμενο δίμηνο.
Δεδηλωμένο ενδιαφέρον υπάρχει από τους Γάλλους της SNCF, που, όπως προαναφέρθηκε, εξετάζουν κοινή κάθοδο με τους Ρώσους, ενώ το «παρών» αναμένεται ακόμη να δώσουν η ιταλική Trenitalia, που ελέγχεται από την Ferrovie dello Stato Italiane, (ανήκει στο ιταλικό δημόσιο), η ρουμανική GFR, που ελέγχεται από αμερικανικό fund και κινείται επεκτατικά το τελευταίο διάστημα, ενώ απομακρύνεται το ενδεχόμενο καθόδου της γερμανικής Deutsche Bahn AG. Στενά παρακολουθούν τις εξελίξεις, σύμφωνα με πληροφορίες, οι γερμανικές Kuehne + Nagel και Chenker και οι αυστριακές Express Interfracht και Gartner, που δραστηριοποιούνται ήδη στην ελληνική αγορά.
Αρχικό ενδιαφέρον έχει εκδηλωθεί και από αμερικανικής πλευράς κυρίως από την Broe Group, που ελέγχει την Omnitrax, μία από τις ισχυρότερες ιδιωτικές εταιρίες εμπορευματικών μεταφορών των ΗΠΑ. Παράλληλα με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ εξελίσσεται και ο διαγωνισμός για την εταιρία συντήρησης τροχαίου υλικού Rosco, που θεωρείται «φιλέτο» και αναμένεται να προσελκύσει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον τόσο από τους Ρώσους (RZD), όσο κυρίως από τους Γάλλους (Alstom, Bombardier), αλλά και από την «πανταχού παρούσα» Siemens.
