Η απώλεια εσόδων 80 εκατ. και ο αποκλεισμός από μεγάλα έργα
Σε «βαθύ τούνελ» μπαίνει στις ξένες αγορές η J&P Άβαξ του Δάκη Ιωάννου. Ο μεγαλοκατασκευαστής φαίνεται πως προσπαθεί να… μαζέψει τα απόνερα της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα που φτάνουν μέχρι το εξωτερικό, αλλά και της δυσπιστίας με την οποία αντιμετωπίζουν πολλοί ακόμη και σήμερα την χώρα μας εκτός συνόρων.
Το «όνειρο» πως οι διεθνείς αγορές μπορούν να αποτελέσουν Ελ Ντοράντο για τους ισχυρούς, αλλά και να λειτουργήσουν ως αντίδοτο στην εγχώρια ανομβρία έργων, έχει αρχίσει να… τρίζει. Ναι μεν συνεχίζουν να αποτελούν σημαντική «ανάσα», ειδικά για τους τρεις μεγάλους των κατασκευών (Μπόμπολας, Περιστέρης, Ιωάννου), όμως, φαίνεται πως σκοντάφτουν σε εμπόδια όλο και συχνότερα.
«Καμπανάκι» για την J&P Άβαξ χτύπησε η υποχώρηση των εσόδων της από τις διεθνείς δραστηριότητες, καθώς έχασε σχεδόν 80 εκατ. ευρώ στο εννεάμηνο του 2013. Από 213 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2012, συρρικνώθηκαν στα 132,5 εκατ. ευρώ. Την ίδια ώρα δεν έχει ανακοινώσει νέα διεθνή projects από το περασμένο καλοκαίρι, με ένα από τα τελευταία να αποτελεί η σύμβαση ύψους 125 εκατ. ευρώ που υπέγραψε η θυγατρική της «Αθηνά ΑΤΕ» με την Aldar Properties, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, για την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση λιμενικών έργων, έργων οδοποιΐας, υποδομών και ανάπτυξης πρασίνου νησιού στα ανατολικά του Άμπου Ντάμπι.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως για την εταιρία του Ελληνοκύπριου επιχειρηματία, – όπως και για τις άλλες που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό- είναι αυτό που επεσήμανε σε πρόσφατο ενεργειακό συνέδριο ο διευθυντής Ενεργειακών και Βιομηχανικών Έργων, Θεόδωρος Αρσενίου, δηλαδή η αδυναμία έκδοσης εγγυητικών επιστολών και τα γενικότερα προβλήματα στήριξης από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, που στοιχίζουν ακριβά στις ελληνικές τεχνικές εταιρίες, οι οποίες έτσι δυσκολεύονται να αναλάβουν έργα εκτός συνόρων.
Δρόμος με αγκάθια
Η διεθνής δραστηριότητα της J&P Άβαξ μοιάζει με… δρόμο μετ’ εμποδίων. Η κατασκευαστική εταιρία έχει ήδη αποκλειστεί από μεγάλα projects, επειδή ακριβώς δεν κατάφερε να προσκομίσει εγγυητικές επιστολές από τράπεζες με διαβάθμιση ΑΑΑ, τις οποίες ζητούν ακόμη και χώρες όπως ο Λίβανος και η Γκάνα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ένα μεγάλο έργο στην Γερμανία και συγκεκριμένα στο Βερολίνο, στο οποίο εν τέλει δεν μπόρεσε να συμμετάσχει, καθώς η Deutsche Bank στην οποία απευθύνθηκε προκειμένου να εξασφαλίσει εγγυητική συμμετοχής σε αυτό, ζήτησε από τον όμιλο να μεταφέρει προκαταβολικά σε μετρητά το σύνολο του ποσού. Σε άλλη περίπτωση πάλι και πιο συγκεκριμένα σε διαγωνισμό στην Γκάνα, απορρίφθηκε εγγυητική επιστολή που είχε εκδώσει η Εθνική Τράπεζα, ενώ σε άλλη περίπτωση, τράπεζα του εξωτερικού για να δώσει εγγυητική επιστολή της τάξεως των 36 εκατ. ευρώ ζήτησε πολύ υψηλή προμήθεια.
Ο όμιλος της J&P Άβαξ υποχρεώθηκε έτσι να καταβάλει 8,5 εκατ. ευρώ για να μπορέσει να την διασφαλίσει.
Ακόμη και στον Λίβανο όμως, όπου τον περασμένο Απρίλιο η κατασκευαστική του Δάκη Ιωάννου υπέγραψε σύμβαση για την κατασκευή του θερμικού σταθμού παραγωγής ενέργειας Deir Aamar, συνολικής ισχύος 590 MW, κοντά στην Τρίπολη, συνάντησε σημαντικά «προσκόμματα», τα οποία κατόρθωσε τελικά να υπερκεράσει. Η απώλεια έργων, αλλά και ο έντονος ανταγωνισμός από ξένους παίκτες που έχουν ευκολότερη πρόσβαση στην χρηματοδότηση και δανείζονται με φθηνότερο επιτόκιο (2% συνήθως), ενώ δεν αντιμετωπίζουν το «κύμα» της κρίσης οι χώρες δραστηριότητάς τους- τουλάχιστον όχι στο μέγεθος της Ελλάδας- αποτελούν «πονοκέφαλο» για τον Δάκη Ιωάννου.
Ειδικά όταν στόχος δικός του και του γιου του, Χρήστου που έχει αναλάβει πλέον τα ηνία της διοίκησης, είναι το 50% του ανεκτέλεστου υπολοίπου της J & P Άβαξ να προέρχεται από τις διεθνείς αγορές μέσα στην επόμενη τριετία (από 38% που ήταν μέχρι και το τέλος Ιουνίου του 2013). Στοίχημα το οποίο γίνεται πιο δύσκολο μέσα σε μη ευνοϊκές συνθήκες.
Πάντως, ο Ελληνοκύπριος επιχειρηματίας «ποντάρει» πολλά και στις δουλειές που ανοίγουν εντός συνόρων το επόμενο διάστημα, με κυριότερο το «ξεπάγωμα» των έργων για τους βαλτωμένους εδώ και μια τριετία εθνικούς οδικούς άξονες. Όμως και αυτοί αναμένεται να ολοκληρωθούν σε διάστημα 3-5 χρόνων και συνεπώς μέχρι τότε είναι απαραίτητη η στήριξη των ομίλων με έργα από το εξωτερικό.
«ΜΑΞΙΛΑΡΙ» ΤΟ ΑΝΕΚΤΕΛΕΣΤΟ d2 ΔΙΣ. ΑΛΛΑ…
«Στροβιλίζεται» στην δίνη ζημιών d19,5 εκ.
Μπορεί το ανεκτέλεστο των 2 δισ. ευρώ να αποτελεί σημαντικό «μαξιλάρι» για την J&P Άβαξ, καθώς εκκρεμούν συμβάσεις έργων που όταν ολοκληρωθούν θα σημάνουν και αυξημένα έσοδα στα ταμεία της, όμως, η κατασκευαστική εταιρία δεν έχει ξεφύγει από την «δίνη» της οικονομικής κρίσης που μαστίζει την Ελλάδα και την Ευρώπη κυρίως, κάτι που αποτυπώνεται και στα οικονομικά της μεγέθη. Γι’ αυτό και κάθε απώλεια έργου στο εξωτερικό αποτελεί πλήγμα.
Παρόλο που το 2012 ήταν η μοναδική εταιρία του κλάδου που κατάφερε να «γυρίσει» σε κερδοφορία- έστω και οριακά-, το εννεάμηνο του 2013… στροβιλίζεται στην θύελλα της μείωσης του κύκλου εργασιών και των ζημιών. Ο πρώτος υποχώρησε κατά 21%, στα 272,27 εκ. ευρώ από 344,7 εκ. ευρώ το αντίστοιχο χρονικό διάστημα πέρυσι, ενώ οι ζημίες άγγιξαν τα 19,5 εκατ. ευρώ (από 6,68 εκατ. ευρώ έναν χρόνο νωρίτερα).
«Βαρύ φορτίο» για την οικογένεια Ιωάννου αποτελούν και τα δάνεια της εισηγμένης, τα οποία ανέρχονται στα 599,3 εκ. ευρώ από 545,3 εκ. ευρώ το 2012.