Η έρευνα που αφορά τον πετρελαιαγωγό Ιράκ-Τουρκίας ολοκληρώθηκε και ο αγωγός θα είναι σύντομα “από τεχνικής άποψης” έτοιμος προς λειτουργία, δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ.
Η Τουρκία διέκοψε τις ροές στη διαδρομή εξαγωγής πετρελαίου του βόρειου Ιράκ στις 25 Μαρτίου αφότου μια διαιτητική απόφαση του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (ICC), διέταξε την Άγκυρα να καταβάλει αποζημίωση στη Βαγδάτη για μη εγκεκριμένες εξαγωγές από την Περιφερειακή Κυβέρνηση του Κουρδιστάν (KRG) μεταξύ 2014 και 2018. Στη συνέχεια, η Τουρκία ξεκίνησε εργασίες συντήρησης στον αγωγό, ο οποίος διέρχεται από μια σεισμικά ενεργή ζώνη και ο οποίος, όπως λέει το τουρκικό κράτος, έχει υποστεί ζημιές από τις πλημμύρες.
“Από σήμερα, ο ανεξάρτητος επιθεωρητής ολοκλήρωσε την έρευνά του και τώρα ετοιμάζουν την έκθεσή τους”, είπε ο Μπαϊρακτάρ χωρίς να αναφέρει ημερομηνία για την επανέναρξη των ροών πετρελαίου, σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, αλλά αυτό τέθηκε σε εμπάργκο από το υπουργείο μέχρι την Παρασκευή.
Παρ’ όλα αυτά η Τουρκία κατέθεσε αίτηση στο Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο κατά του Ιράκ, με στόχο να ακυρώσει την προαναφερθείσα διαιτητική απόφαση που έπληξε την Άγκυρα με υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης 1,4 δισ. δολαρίων σε σχέση με τις εξαγωγές αργού πετρελαίου από την περιοχή του Κουρδιστάν, δήλωσε ο Μπαϊρακτάρ: “Λέμε ότι μπορούμε να έχουμε έναν φιλικό διακανονισμό για αυτό το ζήτημα, αλλά η ιρακινή πλευρά συνεχίζει να λαμβάνει νομικά μέτρα”, δήλωσε και συμπλήρωσε: “αλλά από νομική άποψη, πρέπει να ελέγχουμε και να φροντίζουμε τα συμφέροντά μας. Θα καταθέσουμε στο δικαστήριο του Παρισιού μια αίτηση ακύρωσης της υπόθεσης”.
Δεν κατέστη αμέσως σαφές εάν η Τουρκία προσπαθεί να ακυρώσει ολόκληρη την απόφαση ή επιδιώκει μια μερική ανατροπή.
H Βαγδάτη προσπαθεί διακαώς να ελέγξει σε όσο μεγαλύτερο βαθμό μπορεί τους αυτόνομους Κούρδους, ιδιαιτέρως δε στο θέμα του πετρελαίου, το οποίο αυτοί εξάγουν μέσω της Τουρκίας. Το Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο (ICC) με έδρα το Παρίσι υποστήριξε το επιχείρημα της Βαγδάτης ότι το κουρδικό πετρέλαιο δεν θα μπορούσε να διαμετακομιστεί από το τουρκικό λιμάνι Τζεϊχάν, στην κοιλάδα των Αδάνων, χωρίς την έγκριση της ιρακινής ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Η Βαγδάτη είχε διατάξει τη διακοπή των εξαγωγών μέσω αυτού του αγωγού, ως απότοκο της απόφασης.
Πέραν της απόφασης, το ICC διέταξε την Τουρκία να καταβάλει στο Ιράκ αποζημιώσεις σχετικά με τη μεταφορά πετρελαίου της KRG μέσω του αγωγού εξαγωγής και την έκπτωση στην οποία πωλήθηκε το πετρέλαιο. Ωστόσο, η Τουρκία κέρδισε μια ανταγωγή προς το Ιράκ που διέτασσε το Ιράκ να πληρώσει ένα τέλος διακίνησης αγωγού, είπε η πηγή. Το καθαρό ποσό που οφείλει η Τουρκία στο Ιράκ ανέρχεται σε περίπου 1,5 δισεκατομμύρια δολάρια προ τόκων.
Το υπουργείο Ενέργειας της Τουρκίας είχε δηλώσει ότι το Ιράκ έλαβε εντολή από το ICC να καταβάλει αποζημίωση στην Άγκυρα, προφανώς μπαίνοντας σε μία διαδικασία “δώστε μας και πάρτε τα από τους Κούρδους”. “Αυτή η υπόθεση είναι στην πραγματικότητα μια αντανάκλαση της διαφωνίας μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης του Ιράκ και της κουρδικής περιφερειακής διοίκησης του Ιράκ”, ανέφερε το τουρκικό υπουργείο. “Η Τουρκία είναι έτοιμη να εκπληρώσει τις απαιτήσεις του διεθνούς δικαίου και να συμβάλει στην εξεύρεση μόνιμης λύσης μεταξύ των μερών που διαφωνούν”, πρόσθεσε.
Η Τουρκία έκλεισε τον αγωγό από το βόρειο Ιράκ προς το Τζεϊχάν, λίγες μέρες αργότερα. Ο νομικός αγώνας έθεσε σε αναστολή την εξαγωγή περίπου 400.000 βαρελιών αργού την ημέρα και συνέβαλε στην άνοδο των παγκόσμιων τιμών πετρελαίου.
Οι ΗΠΑ δεν έδειξαν να ενδιαφέρονται για το ποιος φταίει· μονάχα διεμήνυσαν στο Ιράκ και στην Τουρκία πως το μόνο που ενδιαφέρει είναι να διασφαλίσουν ότι το πετρέλαιο θα αρχίσει να ρέει ξανά σύντομα.
Φυσικά στη συνέχεια των παραπάνω η Τουρκία έσπευσε να εργαλειοποιήσει το θέμα των δίδυμων σεισμών στο Καχραμανμαράς τον περασμένο Φεβρουάριο για να ξεκινήσει έρευνες για τη σταθερότητα των αγωγών.
Ο Μπαϊρακτάρ είπε ότι η Τουρκία έπρεπε να βάλει σε εφαρμογή μια ανωτέρα βία επειδή ο σεισμός έπληξε τις έξι επαρχίες από τις οποίες διέρχεται ο αγωγός, προσθέτοντας ότι 40 ημέρες μετά τον σεισμό μια πλημμύρα κατέστρεψε τον εγχώριο τουρκικό πετρελαιαγωγό, προκαλώντας διαρροή: “Ήταν ένα προειδοποιητικό σήμα για εμάς”, είπε. “Έτσι είπαμε, “πρέπει να ελέγξουμε τα πάντα, έχουμε ήδη ελέγξει τις εγκαταστάσεις του Τζεϊχάν για δεξαμενές αποθήκευσης και επίσης εργασίες φόρτωσης, αλλά αποφασίσαμε να ελέγξουμε όλο τον αγωγό, 650 χιλιόμετρα, δύο αγωγούς, μέχρι το [Ιράκ ] στο Τζεϊχάν”.
