Ένα νέο ανανεωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού θα παρουσιάσει ο πρόεδρος της Κομισιόν, Jean-Claude Juncker, με αφορμή την ομιλία του State of the Union την Τετάρτη.
Το σχέδιο περιλαμβάνει την ανακατανομή μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, επιπλέον 120.000 προσφύγων από την Ιταλία, την Ελλάδα και την Ουγγαρία, εκτός των 40.000 που η Κομισιόν είχε ήδη προτείνει να αναδιανείμει τον Μάιο.
Μερικές ενδιαφέρουσες πτυχές του νέου σχεδίου ήδη έχουν κάνει την εμφάνισή τους, ιδιαίτερα στα ιταλικά μέσα ενημέρωσης. Σύμφωνα με την La Repubblica, ο μηχανισμός μετεγκατάστασης θα βασίζεται σε δεσμευτικές ποσοστώσεις – αλλά όλα τα κράτη μέλη θα είχαν μια άπαξ ευκαιρία να επιλέξουν να εξαιρεθούν προτού ξεκινήσει το νέο σύστημα. Δεν υπάρχει δρόμος επιστροφής για αυτούς που επιλέγουν να συμμετέχουν, καθώς θα πρέπει να καλύψουν το ποσοστό.
Πρόστιμο για όσα κράτη εξαιρεθούν
Η Corriere della Sera προσθέτει μια σημαντική λεπτομέρεια. Προφανώς, ο Juncker θέλει να προτείνει την επιβολή προστίμου στα κράτη-μέλη που επιλέγουν να εξαιρεθούν από το νέο μηχανισμό μετεγκατάστασης. Αυτές οι κυρώσεις θα καταβληθούν σε ένα ειδικό ταμείο το οποίο θα χρησιμοποιούνταν να επιδοτήσει τις χώρες που συμμετέχουν στο σχήμα. Η ιδέα είναι να χρησιμοποιηθούν τα πρόστιμα ως ένας αποτρεπτικός παράγοντας και να πείσουν τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό κρατών-μελών, να συμμετέχουν.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιρλανδία και η Δανία δεν θα ρισκάρουν με πρόστιμα ωστόσο, δεδομένου ότι οι εξαιρέσεις τους διασφαλίζονται από τις Συνθήκες της ΕΕ.
Η νέα πρόταση Juncker έχει καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας
Η αρχική πρόταση του Juncker να μεταφέρει 40.000 πρόσφυγες, δεν είχε θετικό αποτέλεσμα εξαιτίας της ευρείας αντίθεσης στην ιδέα των δεσμευτικών ποσοστώσεων. Στο τέλος, οι υπουργοί Εσωτερικών τον Ιούλιο συμφώνησαν να μετεγκαταστήσουν κάτι περισσότερους από 32.000 ανθρώπους σε εθελοντική βάση. Ωστόσο, το πολιτικό πλαίσιο εντός της ΕΕ είναι σημαντικά διαφορετικό αυτή τη φορά. Την προηγούμενη εβδομάδα, η Γαλλία και η Γερμανία υποστήριξαν τις δεσμευτικές ποσοστώσεις.
Περιττό να πούμε πως πιθανώς αυτό να αποτελεί game changer. Με την Ιταλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία όλες στη μια πλευρά, η Κομισιόν έχει πολύ καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Παρόλα αυτά, η έκτακτη συνάντηση των υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ στις 14 Σεπτεμβρίου, δεν θα είναι εύκολη. Τα κράτη-μέλη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης εξακολουθούν να αντιτίθεται στις δεσμευτικές ποσοστώσεις. Η Ισπανία μπορεί επίσης να εμφανίσει κάποια αντίσταση στη βάση του ότι τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται από την Κομισιόν για τον σχεδιασμό των ποσοστώσεων, δεν λαμβάνουν επαρκώς υπόψη την μεγάλη ανεργία της χώρας.
Θα είναι επίσης πολύ ενδιαφέρον να δούμε πώς θα αντιδράσουν οι χώρες της ΕΕ στην ιδέα του να πρέπει να πληρώσουν πρόστιμο για την εξαίρεσή τους από τον μηχανισμό μετεγκατάστασης.
Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα, όπως υποστήριξε ο συνάδελφός μου Stephen Booth, “ο καταμερισμός των βαρών” μπορεί να αποτελέσει μόνο ένα βραχυπρόθεσμο μέτρο αντιμετώπισης μιας έκτακτης ανάγκης. Οι δεσμευτικές ποσοστώσεις είναι απίθανο να είναι η οριστική λύση για την κρίση και δεν μπορεί να γίνει το new normal -εκτός κι αν η ΕΕ είναι έτοιμη να αναλάβει έναν δυνητικά απεριόριστο αριθμό προσφύγων.
