Τι θα γίνει με τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις στον τομέα του κινηματογράφου, του θεάτρου, των εκθέσεων; Πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις με τη γηραιά ήπειρο σε περίπτωση αποχώρησης; Τα ερωτήματα αυτά έθεσαν 300 Βρετανοί καλλιτέχνες, συγγραφείς και σκηνοθέτες σε ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα The Guardian του Λονδίνου.
Ανάμεσα στους υπογράφοντες ήταν ο σκηνοθέτης Στηβ Μακ Κουϊν, οι συγγραφείς Τζον Λε Καρέ και Ίαν Μακ Γιούαν, ο αρχιτέκτονας Ντέιβιντ Τσίπερφιλντ, η σχεδιάστρια μόδας Βίβιαν Γουέστγουντ καθώς και ο γλύπτης Ανίς Καπούρ.
Η επιστολή τους πάντως προκάλεσε αντιδράσεις. «Γελοία» την χαρακτήρισε ο Σάιμον Τζέκινς, αρθρογράφος της Guardian. Ούτως ή άλλως, λέει, η πλειονότητα των κινηματογραφιστών παράγουν στο Χόλιγουντ, δηλαδή εκτός ΕΕ. Η επιστολή τους «ενδιαφέρεται κυρίως για τα οικονομικά» υποστηρίζει ο Σάιμον Τζέκινς.
Η Ευρώπη, ο σημαντικότερος αποδέκτης του βρετανικού πολιτισμού
Και δικαίως, ανταπαντά ο Τζον Σόρελ, από την μη κυβερνητική οργάνωση Creative Industries Federation (CIF). Σύμφωνα με έκθεση της οργάνωσης CIF, η Ευρώπη είναι ο σημαντικότερος αποδέκτης του βρετανικού πολιτισμού και αυτό δεν αφορά μόνο το εμπόριο της τέχνης και τα τηλεοπτικά δικαιώματα. Αυτά τα δύο θέματα κυριαρχούσαν μέχρι πρόσφατα στη συζήτηση γύρω από το Brexit και τον πολιτισμό.
Για τον πολιτισμό η ΕΕ διαθέτει πολλά χρήματα. Για παράδειγμα, για το διάστημα 2014 έως 2020 θα δοθούν 1,46 δισεκατομμύρια ευρώ από τις Βρυξέλλες για διεθνή κινηματογραφικά και άλλα πολιτιστικά πρόζεκτ.
Και δεν είναι μόνο αυτό. Όπως επισημαίνει ο Νίκολας Κένιον, διευθυντής του πολιτιστικού κέντρου Barbican στο Λονδίνο, μιλώντας στην εφημερίδα Neue Zürcher Zeitung, το 2008 το Λίβερπουλ ήταν πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης και επωφελήθηκε πολλαπλώς από τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Ακόμα πολλές γνωστές ταινίες, όπως το «The King´s Speeche» ή «The Iron Lady» δεν θα είχαν γίνει ποτέ χωρίς τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις.
«Αδιανόητη η συζήτηση περί εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ»
Την ανησυχία του εκφράζει στη Deutsche Welle ο Έκαρτ Κένε, πρόεδρος της Ένωσης Γερμανικών Μουσείων: «Οι συνεργασίες που υπερβαίνουν τα σύνορα έπαιζαν πάντα ένα σημαντικό ρόλο στον τομέα του πολιτισμού. Εάν τώρα περιοριστούν δεν είναι ένα καλό σημάδι. Ένα Brexit θα ήταν ένα μήνυμα κατά του πολιτισμού» τονίζει.
Παρόμοια είναι και η άποψη των Χάρτβιγκ Φίσερ, διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου και του Μάρτιν Ροτ, διευθυντή του μουσείου Victoria & Albert στο Λονδίνο: «Για μένα η Ευρώπη ήταν πάντα ελπίδα για ένα καλύτερο και πιο ειρηνικό μέλλον με αλληλεγγύη και ανεκτικότητα».
Για τον Μάρτιν Ροτ είναι αδιανόητη η συζήτηση περί εξόδου της Βρετανίας από την ΕΕ. Θα παραμείνει βεβαίως, όπως λέει, πολιτιστικά ένα κομμάτι της Ευρώπης αφού ιστορικά άλλωστε έτσι είναι, αλλά η πολιτική θα δυσκολέψει τις συνεργασίες. «Και τότε τί θα γίνει; Ένας Βρετανός καλλιτέχνης θα πρέπει να φύγει από το Βερολίνο γιατί δεν έχει βίζα;» διερωτάται. Η Βρετανία ήταν πάντα μια ανοιχτή χώρα, τονίζει ο Μάρτιν Ροτ. Εάν θα παραμείνει, θα κριθεί σε λίγες μέρες στο δημοψήφισμα.