Η Σκωτία επαναφέρει το θέμα της ανεξαρτητοποίησης από το Ηνωμένο Βασίλειο μέσω νέου δημοψήφισματος και με αφορμή το Brexit. Διχασμένη φαίνεται πάντως η κοινή γνώμη, με την πλειονότητα προς το παρόν να μην συμφωνεί.
Όπως γράφει η Deutsche Welle, για τον Στιούαρτ, που εργάζεται στο μπαρ των Ενωτικών στη Γλασκώβη, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα σε ό,τι αφορά το ζήτημα της ανεξαρτητοποίησης: «Σε καμία περίπτωση. Κάναμε δημοψήφισμα, δεν χρειαζόμαστε άλλο». Ήδη το 2014 οι πολίτες της Σκωτίας προσήλθαν στις κάλπες και με ποσοστό 55% υπερψήφισαν την παραμονή στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μετά και την απόφαση της Μ. Βρετανίας να αποχωρήσει από την ΕΕ τα σχέδια της πρωθυπουργού Νίκολα Στέρτζον γίνονται όμως όλο και πιο συγκεκριμένα για ένα δεύτερο δημοψήφισμα.
«Είμαστε λευκοί και Βρετανοί, και θα παραμείνουμε έτσι» πιστεύει ο Στιούαρτ. Στο μπαρ που εργάζεται, ανεμίζει η σημαία του Ηνωμένου Βασιλείου και στο εσωτερικό φιγουράρουν τα πορτρέτα βασιλέων της χώρας. «Στη Βόρεια Ιρλανδία πέθαναν τόσοι πολλοί άνθρωποι για να παραμείνουν Βρετανοί. Θα προδίδαμε αυτούς του ανθρώπους εάν αποχωρούσαμε τώρα».
Στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου, οι ψηφοφόροι αποφάσισαν οριακά την αποχώρηση της Μ. Βρετανίας από την ΕΕ. Στη Σκωτία το 62% ψήφισε υπέρ της παραμονής, παρόλα αυτά όμως, μετά την τροπή που πήραν τα πράγματα, θα πρέπει και αυτή να αποχωρήσει.
Για την Σούζαν Μακ Λάουγκιν, πρώην υποψήφια του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας SNP και ιδιοκτήτρια του μπαρ στο κέντρο της Γλασκώβης, υπάρχει κάθε λόγος για ένα δεύτερο δημοψήφισμα. «Τώρα είναι ο καιρός για αυτό. Η Νίκολα Στέρτζον θα πρέπει να κάνει ένα δεύτερο δημοψήφισμα», λέει με σιγουριά.
Είναι πολλοί αυτοί που σκέφτονται όπως η Σούζαν Μακ Λάουγκιν, υποστηρίζουν το σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα και θεωρούν ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για έξοδο από το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο υπάρχουν και οι σκεπτικιστές, όπως για παράδειγμα ο Άντριου Τίκελ, ο οποίος είναι αρθρογράφος στους Times και επισημαίνει πως «το SNP θα πρέπει να έχει σαφείς απαντήσεις όσον αφορά το νόμισμα και τα οικονομικά. Το κόμμα όμως ακριβώς εκεί χωλαίνει».
Σύμφωνα με τελευταίες δημοσκοπήσεις, η πλειονότητα των Σκωτσέζων επιθυμεί την παραμονή στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως η Νίκολα Στέρτζον θα αποτολμήσει ένα δημοψήφισμα μόνον εφόσον αλλάξουν τα δεδομένα των δημοσκοπήσεων. Ο Τζον Κέρτις, πολιτικός επιστήμονας στο πανεπιστήμιο Strathclyde εκτιμά ότι οι πιθανότητες για ένα νέο δημοψήφισμα είναι 50-50. «Η θέση της Νίκολα Στέρτζον δεν είναι τόσο ισχυρή όσο αυτή πιστεύει» ισχυρίζεται ο πολιτικός επιστήμονας. Η οικονομική κατάσταση στη Σκωτία είναι πολύ χειρότερη σε σχέση με το 2014. Τα έσοδα από το πετρέλαιο έχουν μειωθεί σημαντικά και τα έσοδα από τη φορολογία από τα 12 δις το 2012 κατρακύλησαν στα 67 εκατομμύρια ευρώ τον περασμένο χρόνο. Παράλληλα το δημόσιο έλλειμμα ανήλθε στο 9,5% του ΑΕΠ ενώ ο μέσος όρος στο Ηνωμένο Βασίλειο κυμαίνεται στο 4%.
Η Σκωτία θέλει να διασφαλίσει ότι υπό τις παρούσες συνθήκες και με τις κατάλληλες διαπραγματεύσεις θα καταφέρει να παραμείνει στην εσωτερική αγορά της ΕΕ. Εξαιρετικά δύσκολο, εκτιμούν οι ειδικοί, αλλά ακόμα κι αν κατόρθωνε κάτι τέτοιο, η κατάσταση θα γινόταν εξαιρετικά περίπλοκη με τα οικονομικά σύνορα μεταξύ Σκωτίας και Αγγλίας.