Όλο και περισσότερες επενδύσεις στρέφονται στην Πορτογαλία, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, όχι μόνο στη βιομηχανία. Ανάγκες υπάρχουν για αποφοίτους ανωτάτων σχολών αλλά και για πανεπιστημιακό προσωπικό.
«Τα δύο τελευταία χρόνια η κατάσταση έχει βελτιωθεί σημαντικά και μπορούμε να ατενίζουμε το μέλλον με αισιοδοξία», εκτιμά η καθηγήτρια Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Πόρτο, Άνα Τερέζα Λέμαν, όπως γράφει η Deutsche Welle. Όλο και περισσότερες ξένες επιχειρήσεις επενδύουν στην Πορτογαλία, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας όχι μόνο στη βιομηχανία. Νέες ανάγκες δημιουργούνται για θέσεις που αφορούν αποφοίτους ανωτάτων σχολών όπως και για την κάλυψη κενών θέσεων στα πανεπιστήμια, όπως λέει. Οι εποχές κατά τις οποίες οι επενδυτές αναζητούσαν πρωτίστως φθηνά εργατικά χέρια έχουν παρέλθει, εκτιμά η οικονομολόγος: «Η Πορτογαλία έχει καλά χαρτιά, κυρίως στον τομέα παροχής υπηρεσιών με υψηλή προστιθέμενη αξία».
Η χρηματιστηριακή ομάδα Euronext, για παράδειγμα, μετέφερε το τεχνολογικό κέντρο της από το Μπέλφαστ της Βόρειας Ιρλανδίας στο Πόρτο, όπου μελλοντικά θα εργάζονται έως και 300 ειδικοί των IT. Την ίδια ώρα η γαλλική τράπεζα BNP Paribas προτίθεται να δημιουργήσει στην Πορτογαλία 600 θέσεις εργασίας ενώ μια βρετανική εταιρία στοιχημάτων άλλες 300. Και πρόκειται μόνον για ορισμένα ενδεικτικά παραδείγματα.
Πρόσφατα ο πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα ανακοίνωσε ότι η κρατική υπηρεσία AICEP σύναψε πέρσι επενδυτικές συμφωνίες συνολικής αξίας ενός δις ευρώ ενώ στην παρούσα φάση διαπραγματεύεται άλλα 53 έργα ισόποσης περίπου αξίας. Το μήνυμα που θέλησε να εκπέμψει είναι ότι τα πράγματα πάνε καλά για τη χώρα.
Εντούτοις κάτι έχει αλλάξει. «Οι εποχές των μεγάλων βιομηχανικών μονάδων έχουν περάσει», διαπιστώνει η οικονομολόγος Λέμαν. Μπορεί ορισμένες μεγάλες επιχειρήσεις όπως οι Volkswagen, Renault, Bosch και Siemens να διευρύνουν και να εκσυγχρονίζουν τις παραγωγικές τους μονάδες και οι προμηθευτές να συνεχίζουν να επενδύουν στην Πορτογαλία, «ωστόσο δεν νομίζω το ερχόμενο διάστημα να έρθουν νέα μεγάλα εργοστάσια στη χώρα». Την ίδια ώρα όμως έρχονται όλο και περισσότεροι παροχείς υπηρεσιών, κυρίως επειδή βρίσκουν το εξειδικευμένο προσωπικό που χρειάζονται. Αυτό αφορά περισσότερο τον χρηματοπιστωτικό τομέα και σα πεδία των νέων τεχνολογιών και της πληροφορικής. «Μπορεί αυτό να μην μεταφράζεται σε μεγάλα οικονομικά μεγέθη, ωστόσο φέρνει εξειδικευμένες θέσεις εργασίας και αυτό είναι καλό για την οικονομική ανάπτυξη», λέει η καθηγήτρια.
Η αναζήτηση εξειδικευμένων εργαζόμενων είναι πλέον σχετικά απλή υπόθεση στην Πορτογαλία. Οι μακροχρόνιες επενδύσεις στην εκπαίδευση -συγχρηματοδοτούμενες εν μέρει από τα ευρωπαϊκά ταμεία- αρχίζουν πλέον να αποδίδουν καρπούς. Στον κλάδο των μηχανικών, για παράδειγμα, οι Πορτογάλοι είναι άκρως ανταγωνιστικοί αφού θεωρούνται άρτια καταρτισμένοι με μισθούς όμως κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ακόμη και οι πτυχιούχοι Πληροφορικής που έχουν μεγάλη ζήτηση σε όλο τον κόσμο, έχουν χαμηλές απολαβές στην Πορτογαλία και αυτό καθιστά τη χώρα επίσης ελκυστική για δυνητικούς επενδυτές.
Υπάρχει βέβαια και η άλλη όψη του νομίσματος: το 80% των νέων επενδύσεων γίνεται από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται ήδη στη χώρα. Έτσι η γερμανική Continental δημιουργεί άλλη μια μονάδα παραγωγής για λάστιχα τρακτέρ, η Grundig διευρύνει το εργοστάσιό της στην Μπράγκα ενώ η Bosch δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας. Η προσέλκυση νέων επενδυτών ωστόσο είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση. Οι δε επιχειρήσεις που επενδύουν ήδη στη χώρα επικρίνουν την ελλιπή πολιτική σταθερότητα αλλά και την κατάργηση εργασιακών μεταρρυθμίσεων από την εποχή της Τρόικας, όπως την επαναφορά αργιών που είχαν καταργηθεί. Ακόμη και το γεγονός ότι η κυβέρνηση μειοψηφίας στηρίζεται από το ευρωσκεπτικιστικό Αριστερό Μπλοκ και τους Κομμουνιστές προκαλεί ανησυχία.
«Η πολιτική σταθερότητα και οι φόροι δεν παίζουν μεγάλο ρόλο για δυνητικούς επενδυτές», αντιτείνει η καθηγήτρια Οικονομίας Άνα Τερέζα Λέμαν. Μπορεί να είναι σημαντικοί παράγοντες για διεθνή funds που δραστηριοποιούνται στην αγορά ακινήτων, εντούτοις για τους σύγχρονους διεθνείς παροχείς υπηρεσιών μετρούν περισσότερο τα ζητήματα της ασφάλειας και της ποιότητας ζωής. Και στα πεδία αυτά η Πορτογαλία έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα έναντι των βασικών ανταγωνιστών της από τη βόρεια Αφρική και την ανατολική Ευρώπη, όπως λέει. «Είμαι σίγουρη ότι μελλοντικά πολλές επιχειρήσεις θα επενδύσουν εδώ», προβλέπει η οικονομολόγος. «Η σχέση τιμής-ποιότητας στην Πορτογαλία είναι εξαιρετική», υποστηρίζει η Άνα Τερέζα Λέμαν, εκτιμώντας ότι σύντομα η κρίση στη χώρα μπορεί να αποτελέσει παρελθόν.
