Απολογισμό του ρόλου του στην αποτροπή της κατάρρευσης της ευρωζώνης και του Grexit τη δραματική νύχτα της 12ης Ιουλίου 2015 έκανε ο Ντόναλντ Τουσκ επισημαίνοντας σε αποχαιρετιστήρια ομιλία του ότι προστάτεψε την Ελλάδα από την «υπέρμετρα σκληρή» τακτική της Γερμανίας.
Όπως είπε ο απερχόμενος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σε ομιλία του στο College of Europe στη Μπριζ, έδωσε μάχη για να αποτραπεί το Grexit. «Προστάτεψα τους Έλληνες από μια υπέρμετρα σκληρή και ενίοτε ορθόδοξη προσέγγιση των Γερμανών και των Ολλανδών», είπε ο Τουσκ. Ωστόσο, στις 12 Ιουλίου του 2015 η ευρωζώνη βρέθηκε στο χείλος της κατάρρευσης. Κατά καιρούς έχουν γραφεί πολλά για τη δραματική 17ωρη διαπραγμάτευση της νύχτας εκείνης στις Βρυξέλλες, αλλά ο Ντόναλντ Τουσκ ήρθε να αποκαλύψει κάποιες ακόμη λεπτομέρειες.
Όπως είπε «τη μοιραία εκείνη νύχτα» η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και ο τότε πρωθυπουργός της Ελλάδας, Αλέξης Τσίπρας «είχαν φθάσει στο σημείο να αποχωρήσουν. Στις 4 π.μ. τα χαράματα έκλεισα την πόρτα και τους είπα: “Συγνώμη, αλλά δεν υπάρχει τρόπος να φύγετε απ’ αυτό το δωμάτιο προτού συμφωνήσετε. Τέσσερις ώρες αργότερα ανακοίνωνα το ‘a Greekment’» [λογοπαίγνιο με την αγγλική λέξη “agreement” που σημαίνει «συμφωνία»). Η Ευρωζώνη είχε σωθεί και σήμερα η Ελλάδα είναι μία από τις πλέον υποσχόμενες οικονομίες της Ένωσης».
Πυρά Τουσκ κατά Μακρόν για το βέτο στη διεύρυνση της ΕΕ
Στην ομιλία του ο Ντόναλντ Τουσκ εξαπέλυσε φραστικά πυρά κατά του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν για το μπλόκο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της ΕΕ με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία. «Κυρίαρχη Ευρώπη χωρίς σταθερά Βαλκάνια δεν μπορεί να υπάρξει, δεν χρειάζεται να είναι κανείς ιστορικός για να το αντιληφθεί», είπε ο Τουσκ για το βέτο της Γαλλίας, που είναι αγαπημένος προορισμός Αλβανών μεταναστών κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που κάνουν τον Μακρόν να φοβάται αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας του.
Παράλληλα ο Τουσκ απέρριψε τις προτάσεις Μακρόν για επαναχάραξη της ευρωπαϊκής πολιτικής έναντι της Ρωσίας υποστηρίζοντας ότι η Ένωση πρέπει να επιμείνει στη σκληρή γραμμή απέναντι στη Μόσχα κι ότι η Ευρώπη χρειάζεται μια ανεξάρτητη Ουκρανία. «Ακούγοντας τα λόγια του Μακρόν ότι πρέπει να ξανασκεφτούμε τη θέση μας έναντι της Μόσχας το μόνο που μπορώ να ελπίζω είναι να μη γίνει κάτι τέτοιο εις βάρος των κοινών μας ονείρων για ευρωπαϊκή κυριαρχία», είπε. Επεσήμανε δε ότι ο «στενός του φίλος» Μακρόν εμφορείται αναφορικά με το θέμα της Ρωσίας από τις ίδιες απόψεις με τον Oύγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν.
Τουσκ στις Βρετανούς πολέμιους του Brexit: «Μην τα παρατάτε»
Στην ίδια ομιλία ο Τουσκ προειδοποίησε τη Βρετανία ότι μετά το Brexit θα γίνει «oustsider στη διεθνή σκηνή, ένας δευτεροκλασάτος παίκτης, την ώρα που Κίνα, ΗΠΑ και ΕΕ θα κυριαρχούν». Κι ενόψει των εκλογών της 12ης Δεκεμβρίου στη Βρετανία απηύθυνε έκκληση σε όσους αντιτίθενται στο διαζύγιό της από την ΕΕ: «Μην εγκαταλείπετε την προσπάθεια. Σ΄αυτό τον αγώνα παίζουμε ήδη τις καθυστερήσεις, τώρα βρισκόμαστε στην παράταση κι ίσως φθάσουμε και στα πέναλτι». Δήλωσε δε ότι έκανε τα πάντα για να δοθεί νέα παράταση στο Brexit και πρόσθετος χρόνος στους Βρετανούς να το ξανασκεφτούν μήπως και αλλάξουν γνώμη έστω και την υστάτη ώρα.