Οι θετικές εμπειρίες της τηλεργασίας την περίοδο του κορωνοϊού έχουν κάνει πολλές εταιρείες να σκέφτονται το μέλλον. «Χάρη στις νέες εργασιακές εμπειρίες και τα νέα δεδομένα πολλές επιχειρήσεις σχεδιάζουν να κρατήσουν το μοντέλο της τηλεργασίας και μετά την περίοδο της πανδημίας» αναφέρει ο Ντάνιελ Ερντσίεκ, ειδικός σε θέματα ψηφιακής οικονομίας στο Κέντρο Ευρωπαϊκής Οικονομικής Έρευνας (ZEW) μετά από έρευνα που διεξήχθη σε 1800 εταιρείες.
Στην πράξη όμως περισσότερη τηλεργασία σημαίνει επίσης λιγότερες μετακινήσεις προς τα κέντρα των πόλεων. Αυτό είναι ένα στοιχείο που θα μπορούσε να έχει ευρύτερες συνέπειες, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ασφαλιστικού ομίλου Altradius. Ο αριθμός των πτωχεύσεων θα αυξηθεί, επισημαίνει ο Μάικλ Κάρενμπεργκ, περιφερειακός διευθυντής του ομίλου. Σύμφωνα με τον Κάρενμπεργκ αρχικά παρατηρήθηκε ότι σε καμία εταιρεία δεν σημειώθηκε μείωση της παραγωγικότητας εξαιτίας της τηλεργασίας. Ωστόσο λόγω της αυξημένης τηλεργασίας πολλές επιχειρηματικές δραστηριότητες θα πρέπει να μετατοπιστούν. «Αυτό προκαλεί μεγάλη αβεβαιότητα, ειδικά σε βιομηχανίες που εξαρτώνται από τον μεγάλο αριθμό μετακινούμενων εργαζομένων προς τις πόλεις και τα γραφεία τους», αναφέρει.
Τι θα γίνει με τα ενοίκια επαγγελματικών χώρων;
Μεγάλο προβληματισμό, σύμφωνα με τον όμιλο Altradius, προκαλεί επίσης το ζήτημα των ενοικίων για επαγγελματικούς χώρους. Προκύπτει το ερώτημα αν στο μέλλον θα είναι απαραίτητο να υπάρχει μόνιμος χώρος εργασίας για κάθε εργαζόμενο και άρα να καταβάλλεται το σχετικό ενοίκιο. Σε πολλές περιπτώσεις το κόστος θα ήταν πολύ υψηλό. Ειδικά για μεγάλες επιχειρήσεις το κόστος ενοικίασης χώρων συχνά ανέρχεται σε εκατομμύρια ευρώ. Κατά συνέπεια θεωρείται μάλλον απίθανο για πολλές εταιρείες να επεκτείνουν τις υπάρχουσες μισθώσεις και τα επόμενα χρόνια. Ένα άλλο ερώτημα που ανακύπτει είναι τι θα γίνει με την αξιοποίηση όλης αυτής της ακίνητης περιουσίας που περιλαμβάνει επαγγελματικούς χώρους και εργασιακές εγκαταστάσεις.
Αλυσιδωτές αντιδράσεις προκαλούνται όμως και για ιδιώτες όσο και θεσμικούς επενδυτές που εξαρτώνται από κέρδη που προκύπτουν από την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας. Σε αυτούς τους επενδυτές συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων τράπεζες, συνταξιοδοτικά ταμεία, εταιρείες επενδύσεων, οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης, εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων, εκκλησιαστικά ιδρύματα και άλλες ενώσεις. Επίσης τα μονίμως κενά γραφεία θα σήμαιναν επίσης μόνιμα χαμηλότερες πωλήσεις για τους διαχειριστές καντίνας, διότι αυτό θα σήμαινε σοβαρή μείωση των εσόδων από τα μεσημεριανά γεύματα. Έντονα επηρεάζεται επίσης και ο χώρος της εστίασης, αλλά και η βιομηχανία χαρτιού. Η εργασία από το σπίτι έχει οδηγήσει στη γρήγορη ψηφιοποίηση μεγάλου μέρους της καθημερινής εργασίας και απαιτείται έτσι λιγότερο χαρτί εκτύπωσης. Η βιομηχανία χαρτιού, που ήδη αντιμετώπιζε προβλήματα, βρίσκεται υπό μεγάλη πίεση τους τελευταίους μήνες.
Σημαντικές απώλειες σε αλληλεξαρτώμενους κλάδους
Την περίοδο της πανδημίας μειώθηκαν κατακόρυφα και τα επαγγελματικά ταξίδια, γεγονός που οδήγησε σε μαζικές ακυρώσεις ξενοδοχειακών κρατήσεων. Επίσης η μετάβαση στις τηλεδιασκέψεις μέσω διαδικτύου ή τηλεφώνου οδήγησε σε μείωση της ζήτησης για επαγγελματικό ρουχισμό, πχ κοστούμια, γραβάτες, ταγέρ. Σύμφωνα με τον όμιλο Αltradius η κλωστοϋφαντουργία είναι ένας ακόμη κλάδος που πλήττεται έντονα από τα νέα εργασιακά δεδομένα. Επίσης η μείωση των μετακινήσεων προς και από το γραφείο επηρεάζει αναμφίβολα και την αυτοκινητοβιομηχανία, η οποία ήδη τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε κρίση λόγω σκανδάλων σε κολοσσούς του χώρου. Πίεση ασκείται κατά συνέπεια και στα πρατήρια καυσίμων αλλά και στο λιανικό εμπόριο στα κέντρα των πόλεων, που εξαρτάται από την αυξημένη κίνηση πελατών.
Από την άλλη πλευρά, κάποιες άλλες βιομηχανίες είναι πιθανό να επωφεληθούν από μια μόνιμη μετάβαση στην τηλεργασία. Πάνω από όλα η βιομηχανία τεχνολογίας πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, η οποία αναμένει αύξηση των πωλήσεων σε περισσότερους φορητούς υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα, σταθερά, προγράμματα λογισμικού και λύσεις μεταφοράς. Επωφελημένες είναι επίσης εταιρείες που προσφέρουν υπηρεσίας παράδοσης κατ’ οίκον.
