Η βασίλισσα Ελισάβετ, η μακροβιότερη μονάρχης της Βρετανίας, έφυγε απόψε από τη ζωή σε ηλικία 96 ετών, ανακοίνωσαν τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ. «Η βασίλισσα απεβίωσε εν ειρήνη στο Μπαλμόραλ σήμερα το απόγευμα», αναφέρει η ανακοίνωση των Ανακτόρων.Ο μεγαλύτερος γιος της, ο 73χρονος Κάρολος, γίνεται αυτομάτως βασιλιάς.
Τα μέλη της βασιλικής οικογένειας είχαν σπεύσει στο πλευρό της Ελισάβετ, στο κάστρο Μπαλμόραλ της Σκωτίας, αφότου οι γιατροί εξέφρασαν νωρίτερα ανησυχία για την κατάσταση της υγείας της.
Το BBC ανακοίνωσε τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ και μετέδωσε τον εθνικό ύμνο.
Η Ελισάβετ-Αλεξάνδρα-Μαίρη, όπως ήταν το πλήρες όνομά της, γεννήθηκε στις 21 Απριλίου 1926 στο Μέιφερ του Λονδίνου και βαπτίστηκε στις 29 Μαΐου της ίδιας χρονιάς στο ιδιωτικό παρεκκλήσι των Ανακτόρων του Μπάκιγχαμ.
Η μικρή πριγκίπισσα βρέθηκε πρώτη στη σειρά διαδοχής για τον θρόνο όταν ο θείος της, ο Εδουάρδος Η΄, παραιτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 1936 και ο πατέρας της έγινε βασιλιάς με το όνομα Γεώργιος Στ΄. Η Ελισάβετ ήταν τότε 10 ετών.
Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε σε ένα βοηθητικό σώμα γυναικών και εκπαιδεύτηκε ως οδηγός και μηχανικός αυτοκινήτων.
Στις 20 Νοεμβρίου 1947 παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Φίλιππο Μαουντμπάντεν της Ελλάδας στο Αβαείο του Γουεστμίνστερ, στο Λονδίνο. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά: τον Κάρολο (γεν. 1948), την Άννα (1950), τον Άντριου (1960) και τον Έντουαρντ (1964). Ο γάμος τους κράτησε 73 χρόνια, μέχρι τον θάνατο του Φιλίππου, τον Απρίλιο του 2021, σε ηλικία 99 ετών.
Η Ελισάβετ ανέβηκε στον θρόνο όταν πέθανε ο πατέρας της, στις 6 Φεβρουαρίου 1952. Η ίδια βρισκόταν για επίσημη επίσκεψη στην Κένυα. Στέφθηκε στις 2 Ιουνίου 1953 στο Αβαείο του Γουεστμίνστερ. Αυτή ήταν η πρώτη στέψη που μεταδόθηκε από την τηλεόραση.
Όταν ανέλαβε τα σκήπτρα, σε ηλικία 25 ετών, ο Ιωσήφ Στάλιν, ο Μάο Τσετούνγκ και ο Χάρι Τρούμαν ήταν ηγέτες της Σοβιετικής Ένωσης, της Κίνας και των ΗΠΑ. Πρωθυπουργός της Βρετανίας ήταν ο Ουίνστον Τσόρτσιλ.
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας της συνεργάστηκε με 15 πρωθυπουργούς. Συναντήθηκε επίσης με όλους τους προέδρους των ΗΠΑ (συνολικά 14), εκτός από τον Λίντον Τζόνσον. Επισκέφθηκε δεκάδες χώρες (ΗΠΑ, Ινδία, Πακιστάν, Κύπρο, Νεπάλ, Ιράν, Γκάνα, Καναδά, Αυστραλία, Γιουγκοσλαβία, Κίνα…) και συναντήθηκε με αμέτρητους πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες, μεταξύ των οποίων και πέντε ποντίφικες.
Στις 9 Σεπτεμβρίου 2015 έγινε η μακροβιότερη μονάρχης του Ηνωμένου Βασιλείου, ξεπερνώντας το «ρεκόρ» της προγιαγιάς της, της βασίλισσας Βικτορίας, η οποία παρέμεινε στον θρόνο επί 63 χρόνια, 7 μήνες, 2 ημέρες, 16 ώρες και 23 λεπτά.
Η Ελισάβετ παρέμεινε μέχρι τον θάνατό της ηγεμόνας 15 χωρών, μεταξύ των οποίων είναι η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία, η Τζαμάικα, η Αντίγκουα και Μπαρμούντα, η Γρενάδα, τα Νησιά Σολομώντα, το Τουβαλού, το Σεντ Κιτς και Νέβις και άλλες.
Γιόρτασε το Πλατινένιο Ιωβηλαίο της, τα 70 χρόνια από την ανάρρησή της στον θρόνο, στις 6 Φεβρουαρίου 2022.
Μεσίστια η σημαία στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ
Η σημαία κυματίζει μεσίστια στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, όπου είχαν συγκεντρωθεί εκατοντάδες Λονδρέζοι και τουρίστες για να θρηνήσουν τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ.
Πολλοί από τους συγκεντρωμένους ξέσπασαν σε λυγμούς ενώ στο πλήθος επικρατούσε σιγή.
Την ίδια ώρα το BBC μετέδιδε τον εθνικό ύμνο της Βρετανίας.
“Ποια νομίζετε ότι είμαι;” Διάσημες φράσεις της βασίλισσας που έφυγε στα 96 της χρόνια
Έκανε την κοινοτοπία τέχνη, όμως ορισμένες δηλώσεις της θα μείνουν στην ιστορία. Ιδού ορισμένες διάσημες ρήσεις της βασίλισσας Ελισάβετ:
Αφοσίωση στο στέμμα
«Δηλώνω ενώπιόν σας ότι όλη μου η ζωή, είτε είναι μακρά είτε σύντομη, θα είναι αφιερωμένη στην υπηρεσία σας». Η δέσμευση που ανέλαβε απέναντι στην Κοινοπολιτεία η τότε πριγκίπισσα Ελισάβετ, σε ηλικία 21 ετών, σε μια ραδιοφωνική ομιλία της από το Κέιπ Τάουν της Νότιας Αφρικής.
«Θα προσπαθήσω να είμαι άξια της εμπιστοσύνης σας σε όλη τη διάρκεια του βίου μου και με όλη μου την καρδιά». Η υπόσχεση που έδωσε η νέα βασίλισσα Ελισάβετ με την ευκαιρία της στέψης της, το 1953.
«Για όλη μας τη ζωή;» Η ερώτηση που έκανε η 10χρονη Ελισάβετ στην γκουβερνάντα της, όταν έμαθε ότι η οικογένειά της θα μετακόμιζε στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ επειδή ο πατέρας της έγινε βασιλιάς, το 1936.
«Μολονότι δεν έχω παραστεί σε όλες τις εκδηλώσεις αυτοπροσώπως, η καρδιά μου είναι μαζί σας. Και είμαι αποφασισμένη να σας υπηρετήσω όσο καλύτερα μπορώ, με τη στήριξη της οικογένειάς μου». Η διαβεβαίωσή της σε μια επιστολή προς τους Βρετανούς, στις 5 Ιουνίου 2022, με την ευκαιρία των εορτασμών για τα 70 χρόνια της βασιλείας της.
Κρίσεις
«Το 1992 δεν είναι μια χρονιά την οποία θα σκέφτομαι με ευχαρίστηση. Για να επαναλάβω τα λόγια ενός από τους αξιότιμους βασιλικούς αλληλογράφους μου, αποδείχτηκε ότι ήταν annus horribilis (φρικτή χρονιά στα λατινικά)». Απόσπασμα του χριστουγεννιάτικου μηνύματός της, έπειτα από μια χρονιά που σημαδεύτηκε από το διαζύγιο τριών παιδιών της και μια πυρκαγιά στο κάστρο του Γουίνδσορ.
«Κανείς από αυτούς που γνώρισαν την Νταϊάνα δεν θα την ξεχάσει ποτέ. Εκατομμύρια άλλοι που δεν την συνάντησαν ποτέ αλλά είχαν την εντύπωση ότι την γνώριζαν, θα την θυμούνται. Από την πλευρά μου, πιστεύω ότι μπορούμε να πάρουμε μαθήματα από τη ζωή της και τις εκπληκτικές και συγκινητικές αντιδράσεις που προκάλεσε ο θάνατός της». Η ανακοίνωση της βασίλισσας, μετά τις επικρίσεις που δέχτηκε ότι καθυστέρησε να αντιδράσει μετά τον θάνατο της πριγκίπισσας σε τροχαίο δυστύχημα στο Παρίσι, το 1997.
«Τίποτα απ’ όσα θα μπορούσαμε να πούμε δεν μπορεί να βάλει τέλος στην αγωνία και την οδύνη αυτών των στιγμών. Η θλίψη είναι το τίμημα που πληρώνουμε για την αγάπη». Απόσπασμα του μηνύματός της σε μια λειτουργία στη Νέα Υόρκη μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
«Πρέπει να βρούμε παρηγοριά σκεπτόμενοι ότι, αν και θα πρέπει ακόμη να υπομείνουμε πολλά, θα έρθουν καλύτερες ημέρες. Θα βρεθούμε και πάλι με τους φίλους μας, με τις οικογένειές μας, θα ξανασυναντηθούμε». Τηλεοπτικό διάγγελμα, τον Απρίλιο του 2020, για να καθησυχάσει το έθνος κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας της Covid-19.
Αστεϊσμοί
«Τι κάνετε εσείς εδώ;» Η ερώτηση της βασίλισσας όταν ξύπνησε στην κρεβατοκάμαρά της στο Μπάκιγχαμ, στις 9 Ιουλίου 1982 και βρήκε μπροστά την τον εισβολέα Μάικλ Φέιγκαν.
«Λιγότερη κλάση; Ποια πιστεύετε ότι είμαι;» Η απάντηση της βασίλισσας στην Άννι Λέιμποβιτς, όταν η διάσημη φωτογράφος της πρότεινε να βγάλει το στέμμα για μια φωτογραφία.
«Καλησπέρα σας, κύριε Μποντ». Η ατάκα της βασίλισσας στον ηθοποιό Ντάνιελ Κρεγκ, σε μια παρωδία των ταινιών «007» που προβλήθηκε στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου, το 2012.
Μακροβιότητα
«Ε λοιπόν, είμαι ακόμα ζωντανή». Η απάντησή της στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης της Βόρειας Ιρλανδίας, Μάρτιν ΜακΓκίνες, όταν εκείνος την ρώτησε πώς είναι, σε μια συνάντησή τους το 2016.
«Δεν ήταν μια κατάσταση την οποία λαχταρούσα ποτέ. Αναπόφευκτα, μια μακρά ζωή μπορεί να έχει πολλά ορόσημα και η δική μου δεν αποτελεί εξαίρεση». Για το γεγονός ότι το 2015 έγινε η μακροβιότερη μονάρχης του Ηνωμένου Βασιλείου, σπάζοντας το ρεκόρ της βασίλισσας Βικτορίας.
«Κανείς μας δεν θα ζήσει αιώνια». Δήλωση στους ηγέτες που συμμετείχαν στην COP26 τον Νοέμβριο του 2021. Η Ελισάβετ ακύρωσε την τελευταία στιγμή τη συμμετοχή της, κατόπιν συμβουλής των γιατρών της.
Κλίμα
«Είναι πραγματικά εκνευριστικό όταν μιλάνε αλλά δεν πράττουν». Κριτική στους ηγέτες λίγο πριν από την COP26, ένα σχόλιο που ακούστηκε επειδή έμεινε ανοιχτό κατά λάθος το μικρόφωνό της στο Κοινοβούλιο της Ουαλίας.
«Η ιστορία έδειξε πως όταν τα έθνη ενώνονται για έναν κοινό σκοπό, επιτρέπεται να ελπίζουμε (…) Πολλοί ελπίζουν ότι η κληρονομιά αυτής της συνόδου θα σας περιγράψει ως τους ηγέτες που δεν άφησαν να χαθεί η ευκαιρία και ανταποκρίθηκαν στην έκκληση των μελλοντικών γενεών» – Βιντεοσκοπημένο μήνυμα προς τους ηγέτες της COP26.
“Τη βασίλισσα; Όχι, δεν την έχω δει ποτέ” – Όταν ένας τουρίστας ρώτησε την Ελισάβετ αν γνωρίζει τη… βασίλισσα
Η ιστορία του πώς η βασίλισσα Ελισάβετ χειρίστηκε μια συνάντηση με έναν Αμερικανό τουρίστα, ο οποίος δεν την αναγνώρισε, όπως τη διηγήθηκε ένας πρώην σωματοφύλακάς της, αποκαλύπτει τη σκανδαλιάρικη πλευρά της προσωπικότητάς της που το κοινό σπάνια έβλεπε.
Η μονάρχης έκανε βόλτα στους λόφους κοντά στο Μπαλμόραλ όταν δύο Αμερικανοί τουρίστες που έκαναν πεζοπορία την πλησίασαν και ένας από αυτούς της έπιασε την κουβέντα, είπε ο πρώην σωματοφύλακάς της, Ρίτσαρντ «Ντικ» Γκρίφιν.
Ο πεζοπόρος ρώτησε τη βασίλισσα πού μένει, εκείνη του απάντησε στο Λονδίνο, προσθέτοντας ότι έχει και ένα εξοχικό πίσω από τον λόφο και επισκέπτεται την περιοχή από τότε που ήταν μικρό κορίτσι, πάνω από 80 χρόνια. Δεν του εξήγησε ότι το «εξοχικό» ήταν το Κάστρο του Μπαλμόραλ. Εκείνος όμως, γνωρίζοντας ότι το Μπαλμόραλ ήταν εκεί κοντά, την ρώτησε αν έχει ποτέ συναντηθεί με τη… βασίλισσα.
«Εγώ όχι, όμως ο Ντικ από εδώ την συναντάει συχνά» απάντησε εκείνη.
Ο πεζοπόρος στράφηκε τότε στον σωματοφύλακα και τον ρώτησε πώς είναι στον χαρακτήρα η βασίλισσα.
«Επειδή ήμουν μαζί της πολύ καιρό και ήξερα ότι μπορώ να την πειράξω, είπα: Α, κάποιες φορές είναι δύστροπη, αλλά έχει εκπληκτική αίσθηση του χιούμορ».
Ενθουσιασμένος, ο πεζοπόρος έβαλε το χέρι του στους ώμους του Γκρίφιν και ζήτησε από τη βασίλισσα να τους… τραβήξει φωτογραφία. Εκείνη, πολύ υποχρεωτικά, πήρε την κάμερα και τους φωτογράφισε. Στη συνέχεια, ο Γκρίφιν τράβηξε άλλη μια φωτογραφία, με τη βασίλισσα εν μέσω των δύο πεζοπόρων.
Αργότερα, η Ελισάβετ του είπε: «Θα ήθελα να είμαι μια μύγα στον τοίχο, όταν θα δείξει αυτήν τη φωτογραφία στους φίλους του στην Αμερική και, ελπίζω, κάποιος να του πει ποια είμαι».
