Η πρώτη τηλεοπτική αναμέτρηση μεταξύ του Μπαράκ Ομπάμα και του Μιτ Ρόμνεϊ, ενόψει των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο, είναι προ των πυλών.
Το τηλεοπτικό ντιμπέιτ αναμένεται να παρακολουθήσουν περισσότερα από 50 εκατομμύρια τηλεθεατές και ακόμη περισσότεροι μέσω διαδικτύου, αφού θα μεταδοθεί απευθείας κι από την ιστοσελίδα Υoutube.
Οι δύο υποψήφιοι θα προσπαθήσουν, μέσα σε 90 λεπτά, να πείσουν τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους με επιχειρήματα πάνω σε έξι μείζονα θέματα: την οικονομία, το μεταναστευτικό, το νομοσχέδιο της υγείας, την εξωτερική πολιτική της χώρας, τα γυναικεία δικαιώματα και την χρηματοδότηση των κομμάτων.
Φάκελος «Οικονομία»
Ο πρόεδρος Ομπάμα έχει να αντιμετωπίσει το χειρότερο κύμα φτώχειας στη χώρα από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών, κατά την τετραετία της διακυβέρνησης του, μεγάλωσε.
Η ανεργία αναμένεται να παραμείνει στο 8,3% τουλάχιστον μέχρι τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, με την ιστορία να δείχνει πως κανείς νυν πρόεδρος δεν κατάφερε να επανεκλέγει αν, στο τέλος της θητείας του, το συγκεκριμένο ποσοστό υπερέβαινε το 8%, με την εξαίρεση του Φραγκλίνου Ρούζβελτ.
Όταν ο Αμερικανός πρόεδρος είχε αναλάβει την προεδρία των ΗΠΑ, τον Ιανουάριο του 2009 η ανεργία διαμορφωνόταν στο 7,8%, και έκτοτε παραμένει σε επίπεδα άνω του 8%, αποδεικνύοντας ότι η κρίση στην αγορά εργασίας δεν είναι εύκολο να ξεπεραστεί. Κι όμως, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως ο Ομπάμα παραμένει δημοφιλής, βοηθούμενος από την ύφεση στη κρίση της αγοράς ακινήτων, αφού, πέντε χρόνια μετά τη «φούσκα», οι τιμές των ακινήτων έχουν πέσει κατά το ένα τρίτο, με αναλυτές να ισχυρίζονται με αισιοδοξία πως η κρίση στο συγκεκριμένο τομέα έφτασε στο τέλος της.
Φάκελος «Υγεία»
Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ επικύρωσε πριν μερικούς μήνες το νομοσχέδιο-σταθμό του προέδρου Ομπάμα, για τη μεταρρύθμιση στον τομέα της υγείας.
Ο νόμος αυτός του 2010, που συνιστά τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας στις ΗΠΑ εδώ και μισό αιώνα, έχει ως στόχο να παράσχει ασφαλιστική κάλυψη σε περισσότερα από 30 εκατομμύρια Αμερικανούς που μέχρι τώρα ήταν ανασφάλιστοι και ταυτόχρονα να μειώσει το κόστος της περίθαλψης, ενώ βασικό στοιχείο της μεταρρύθμισης είναι το άρθρο που ορίζει ότι όλοι οι Αμερικανοί θα πρέπει υποχρεωτικά να ασφαλιστούν μέχρι το 2014, γιατί διαφορετικά θα τους επιβληθεί πρόστιμο.
Οι επικριτές του υποστήριζαν ότι ο νόμος περιορίζει τις ατομικές ελευθερίες και την πολιτική κάθε Πολιτείας σε θέματα υγείας, ενώ αντίθετος στο νόμο είναι και ο Ρόμνεϊ, ο οποίος επανέλαβε ότι εφόσον εκλεγεί, θα προχωρήσει στην κατάργηση της μεταρρύθμισης. «Αυτό που δεν έκανε το Ανώτατο Δικαστήριο, θα το κάνω την πρώτη μου ημέρα ως πρόεδρος των ΗΠΑ», δήλωσε ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων για τον Λευκό Οίκο.
Φάκελος «Εξωτερική Πολιτική»
Ο Ρόμνεϊ επέκρινε την αντίδραση της κυβέρνησης Ομπάμα τόσο στη πρόσφατη δολοφονία του αμερικανού πρέσβη στη Λιβύη, όσο και στις βίαιες διαδηλώσεις που σημειώθηκαν έξω από την Αμερικανική Πρεσβεία στο Κάιρο, υποστηρίζοντας ότι το μήνυμα που έστειλαν οι αμερικανικές αρχές ήταν «ασαφές».
Ο Ομπάμα είχε χαρακτηρίσει τις διαδηλώσεις εναντίον πρεσβειών των ΗΠΑ ως «σαμαράκια στο δρόμο για την εγκαθίδρυση μιας πραγματικής δημοκρατίας», με τον Ρόμνεϊ να ανταπαντάει πως «εδώ δεν μιλάμε για απλά σαμαράκια, αλλά για ανθρώπινες ζωές».
Σε προ ημερών ομιλία του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο πρόεδρος Ομπάμα προσπάθησε να «ρίξει γέφυρες» προς τον ισλαμικό κόσμο, επικρίνοντας την αντιισλαμική ταινία (που στάθηκε αφορμή για τις αιματηρές, πολύνεκρες διαδηλώσεις στο μουσουλμανικό κόσμο), χαρακτηρίζοντάς την «χοντροκομμένη και αηδιαστική, μια προσβολή όχι μόνο απέναντι στους μουσουλμάνους αλλά και στην Αμερική». Ταυτόχρονα, χαιρέτισε την Αραβική Άνοιξη, ευελπιστώντας σύντομα να διαλυθούν οι όποιες εντάσεις μεταξύ της Δύσης και του αραβικού κόσμου.
Φάκελος «Μεταναστευτικό»
Το «αγκάθι» στο ζήτημα αυτό είναι φυσικά η αμφιλεγόμενη διάταξη του νόμου που ενέκρινε η πολιτεία της Αριζόνα το 2010 και έδινε τη δυνατότητα σε αστυνομικούς να πραγματοποιούν ελέγχους σε μετανάστες για άδειες παραμονής. Το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έκανε ομόφωνα αποδεκτή την διάταξη, σύμφωνα με την οποία οι αστυνομικοί που σταματούσαν πολίτες για οποιοδήποτε λόγο, είχαν το δικαίωμα να εξακριβώσουν αν βρίσκονται νόμιμα στη χώρα. Η Κυβέρνηση Ομπάμα είχε προσφύγει στο Δικαστήριο με το αιτιολογικό ότι την μεταναστευτική πολιτική επιβλέπει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση και όχι οι πολιτείες, αλλά δεν δικαιώθηκε.
Για τον λόγο αυτόν ο νυν πρόεδρος προωθεί αλλαγές στη μεταναστευτική νομοθεσία με στόχο τη χορήγηση αδειών εργασίας σε ενήλικους που μπήκαν στις ΗΠΑ σε νεαρή ηλικία ως παράνομοι και έκτοτε ζουν με το φόβο της απέλασης. Η νέα νομοθεσία θα αφορά περίπου 800.000 νέους που μπήκαν στις ΗΠΑ πριν τα 16 και σήμερα είναι έως 30 ετών. Βασική προϋπόθεση, να μην έχουν καταδικαστεί για ποινικό αδίκημα, να έχουν ζήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες για τουλάχιστον πέντε συναπτά έτη, να είναι απόφοιτοι σχολείου ή να έχουν υπηρετήσει στις Ένοπλες Δυνάμεις.
Με της σειρά του, ο Ρόμνεϊ μιλώντας πρόσφατα σε σύνοδο του Αμερικανοϊσπανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στο Λος Άντζελες, υποσχέθηκε ότι εάν εκλεγεί, θα συνεργαστεί με το Κογκρέσο για να θεσπιστεί μια μόνιμη μεταρρύθμιση του μεταναστευτικού συστήματος, προσπαθώντας να εξασφαλίσει υποστήριξη από τους ισπανόφωνους ψηφοφόρους τους οποίους είχε κερδίσει ο Ομπάμα στις προεδρικές εκλογές του 2008.
Φάκελος «Γυναικεία Δικαιώματα»
Η επιρροή του Ρόμνεϊ μεταξύ των Αμερικανών γυναικών είναι χαρακτηριστικά μικρή, αφού σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, το ποσοστό είναι κατά 20 μονάδες μικρότερο από του Ομπάμα μεταξύ των γυναικών ψηφοφόρων σε εθνικό επίπεδο. Και πώς να ήταν διαφορετικά τα πράγματα, όταν το κόμμα αποφάσισε να συμπεριλάβει στην ατζέντα του την άποψη ότι οι εκτρώσεις πρέπει να απαγορεύονται ακόμα και σε περιπτώσεις βιασμού, ακόμα κι αν είναι να γίνουν προκειμένου να σωθεί η ζωή της μητέρας;
Επιπλέον, οι απόπειρες των Ρεπουμπλικάνων να διακοπούν οι κρατικές επιχορηγήσεις στην «Planned Parenthood», μια οργάνωση που υποστηρίζει τις αμβλώσεις και διατηρεί κλινικές όπου εκτελούνται αμβλώσεις έναντι αμοιβής, έστρεψε ακόμη περισσότερες γυναίκες μακριά από τον Ρόμνεϊ, ενώ η επιλογή του υπερσυντηρητικού (και φανατικού πολέμιου των εκτρώσεων) Πολ Ράιαν ως υποψηφίου αντιπροέδρου αποτελεί μια ακόμη απόδειξη της επιρροής που ασκεί πλέον το Τea Ρarty, καθώς ο βουλευτής του Ουισκόνσιν υποστηρίζεται ένθερμα από το «Κόμμα του Τσαγιού».
Φάκελος «Κομματική Χρηματοδότηση»
Το Ανώτατο Δικαστήριο των Ηνωμένων Πολιτειών αποφάσισε το 2010 ότι αμερικανικές εταιρείες μπορούν να δαπανούν απεριόριστα χρηματικά ποσά για να επηρεάζουν τις εκλογές, μια απόφαση που άλλαξε ριζικά την προεκλογική εκστρατεία και των δυο υποψηφίων για τις επικείμενες εκλογές. Οι λεγόμενες «υπερεπιτροπές» (Super-Pacs) αποτελούν συμβατικές επιτροπές πολιτικής δράσης που μπορούν να εισπράττουν απεριόριστα ποσά από τις εταιρείες και να τα δαπανούν μέχρι την παραμονή των εκλογών. Οι ιδιώτες, αντίθετα, μπορούν να δώσουν ο καθένας μέχρι 2.500 δολάρια στην εκστρατεία ενός υποψηφίου.
Η υπερεπιτροπή που υποστηρίζει τον Ομπάμα και λέγεται “Priorities Action USA”, έχει συγκεντρώσει ως τώρα μόνο 33 εκατομμύρια ευρώ, με την ρεπουμπλικανική αντίστοιχη οργάνωση, η οποία υποστηρίζει την εκστρατεία του Ρόμνεϊ, την “Restore Our Future”, να έχει μαζέψει 74 εκατ. ευρώ. Ο ίδιος ο δισεκατομμυριούχος Τζορτζ Σόρος υποσχέθηκε 1,1 εκατ. ευρώ στις επιτροπές οι οποίες υποστηρίζουν την εκστρατεία για την επανεκλογή του προέδρου Ομπάμα και των Δημοκρατικών στο Κογκρέσο, εν όψει των εκλογών της 6ης Νοεμβρίου.
Οι Financial Times έγραψαν πως οι φετινές προεδρικές εκλογές θα είναι κατά πάσα πιθανότητα οι ακριβότερες στην ιστορία των ΗΠΑ, με τη συνολική δαπάνη να εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 2 με 3 δισ. δολάρια (1,5-2,3 δισ. ευρώ).
