Θέμα επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής στη Χάλκη, στο πλαίσιο του σεβασμού των θρησκευτικών ελευθεριών, θέτει ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα σε συνέντευξή του προς την τουρκική εφημερίδα “Χουριέτ”.
Ο Μπαράκ Ομπάμα κάνει λόγο για “ευέλικτες” αμερικανοτουρκικές σχέσεις και τονίζει ότι η συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών είναι σημαντική όσο ποτέ άλλοτε.
Ερωτηθείς για την πρόσφατη έκθεση του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών, σχετικά με τις θρησκευτικές ελευθερίες και την υπογράμμιση που περιλαμβάνεται στη συγκεκριμένη έκθεση ότι το τουρκικό Σύνταγμα διασφαλίζει μεν τη θρησκευτική ελευθερία, αλλά υπάρχουν περιορισμοί, ο Μπαράκ Ομπάμα αναφέρεται σε μειονοτικά ζητήματα αλλά και στο θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
“Πιστεύω -λέει- ότι με τις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις η Τουρκία μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα της ίσης προστασίας των δικαιωμάτων όλων των πολιτών, περιλαμβανομένων των θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων και των υπόλοιπων εθνοτικών και άλλων ομάδων, από μία κοσμική δημοκρατία με μουσουλμανικό πληθυσμό. Με την τουρκική κυβέρνηση, συνομιλούμε επί πολλών ζητημάτων που σχετίζονται με τις ανησυχίες περί θρησκευτικών ελευθεριών των επίσημων μειονοτήτων και των άλλων ομάδων, περιλαμβανομένης της σουνιτικής πλειοψηφίας. Και προτρέπουμε για πρόσθετες μεταρρυθμίσεις προς διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων όλων των Τούρκων πολιτών. Στην ομιλία που είχα εκφωνήσει τον Απρίλιο του 2009 στην τουρκική εθνοσυνέλευση, είχα κάνει έκκληση προς την τουρκική κυβέρνηση για επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής στη Χάλκη, ως σύμβολο της πίστης προς τη θρησκευτική ελευθερία”.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τη “φιλολογία” που έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα μετά την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για κυρώσεις κατά του Ιράν και τις εξελίξεις στις τουρκο-ισραηλινές σχέσεις, περί μετατόπισης του άξονα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής προς ανατολάς, ο Μπαράκ Ομπάμα σημειώνει: “Η Τουρκία είναι στενός σύμμαχος και στρατηγικός έταιρος. Έχει μία δυναμική εξωτερική πολιτική και παίζει δραστήριο ρόλο στην περιοχή. Αντιλαμβάνομαι το σημαντικό αυτό ρόλο που έχει προκύψει για την Τουρκία. Η κατάσταση αυτή συμβαδίζει και με την ενίσχυση των διμερών μας σχέσεων που ακολουθούμε με τον πρόεδρο Γκιουλ και τον πρωθυπουργό Ερντογάν. Διότι μπορούμε ακόμα να κάνουμε πολλά, για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες που υπάρχουν. Η ατζέντα των διμερών και πολυμερών σχέσεών μας με την Τουρκία περιλαμβάνει πολλά ζητήματα όπως η σταθερότητα, η ασφάλεια, το εμπόριο και οι επενδύσεις σε περιοχές όπως το Ιράκ και το Αφγανιστάν. Όπως ακριβώς συμβαίνει και με άλλους στενούς συμμάχους και φίλους, ορισμένες φορές θα υπάρχουν διαφωνίες παρόμοιες με αυτήν που υπήρξε κατά την ψηφοφορία στο Συμβούλιο Ασφαλείας για τις κυρώσεις εναντίον του Ιράν”.
Ο Αμερικανός πρόεδρος προσθέτει: “Παρά τις διαφορές μας σε θέματα τακτικής, πιστεύω ότι η Τουρκία συμμερίζεται την άποψη να εμποδιστεί το ενισχυμένο με πυρηνικά όπλα Ιράν και να ενισχυθεί το καθεστώς αποτροπής των πυρηνικών όπλων. Παρά την ψήφο της, γνωρίζω ότι η Τουρκία θα εφαρμόσει κατά γράμμα την απόφαση 1929 του Συμβουλίου Ασφαλείας (κυρώσεις εναντίον του Ιράν) και θα εργαστεί για έναν κόσμο δίχως πυρηνικά όπλα”.
Ως προς τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις και τα όσα διατυπώνονται περί προβλημάτων ειδικά μετά τις αποκαλύψεις της ιστοσελίδας “Wikileaks”, ο Αμερικανός πρόεδρος τονίζει ότι οι αμερικανοτουρκικές σχέσεις “είναι ευέλικτες” και αναφέροντας τις επαφές που είχε επί του θέματος αυτού με την τουρκική ηγεσία, επισημαίνει: “Συμφωνήσαμε ότι η ανεύθυνη συμπεριφορά του Wikileaks δεν μπορεί να το απειλήσει αυτό. Τα συμφέροντα και οι αξίες που μοιραζόμαστε, καθώς επίσης και η πίστη μας προς τις μακροπρόθεσμες αξίες της συνεργασίας μας, ενισχύουν τη σχέση μας, ακόμη και στις περιπτώσεις που δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε. Πιστεύω ότι από πλευράς των δυσκολιών που αντιμετωπίζει σήμερα ο κόσμος, οι οποίες καθημερινά γίνονται και πιο περίπλοκες, η αμερικανοτουρκική συνεργασία είναι σημαντική, όσο δεν ήταν ποτέ”.
Ερωτηθείς για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας προς την ΕΕ, ο Μπαράκ Ομπάμα τονίζει πως “γνωρίζοντας ότι η σχετική απόφαση δεν είναι κάτι που θα λάβουμε εμείς, ωστόσο οι ΗΠΑ εξακολουθούν να στηρίζουν την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ. Προτρέπουν την Τουρκία να προχωρήσει στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για την ολοκλήρωση της διαδικασίας”.
“Η Τουρκία -προσθέτει- συνδέεται με τη Δύση περισσότερο από ό,τι τη συνδέουν οι γέφυρες του Βοσπόρου. Η Ιστορία, ο πολιτισμός και το εμπόριο που είναι κοινά εδώ και αιώνες, φέρνουν κοντά την Τουρκία και την Ευρώπη. Η Ευρώπη θα βγει κερδισμένη από την ποικιλία εθνοτήτων, παραδόσεων και θρησκευτικών πεποιθήσεων”.
