Μετά τον κοινωνικό και ιατρικό σεισμό που προκάλεσε το «φαινόμενο Αντζελίνα Τζολί» και απασχόλησε ακόμα και το σημερινό εξώφυλλο του αμερικανικού περιοδικού TIME, το απλησίαστο για πολλές γυναίκες κόστος της εξέτασης που «έσωσε» την ηθοποιό έδωσε δημοσιότητα διεθνώς σε μια δικαστική διαμάχη που βρίσκεται σε εξέλιξη στις ΗΠΑ.
Αιτία της διαμάχης είναι το μονοπώλιο που έχει μια εταιρεία γενετικής ιατρικής στην έρευνα επί των ελαττωματικών γονιδίων BRCA1 και BRCA2, τα οποία απαντώνται στους περισσότερους τύπους κληρονομικού καρκίνου του μαστού και των ωοθηκών, και που έχει εκτοξεύσει το κόστος της σχετικής εξέτασης στα 3.000 δολάρια.
«Μόνο ο καρκίνος του μαστού σκοτώνει περίπου 458.000 ανθρώπους ετησίως, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, κυρίως στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Πρέπει να είναι προτεραιότητα και να διασφαλιστεί ότι οι περισσότερες γυναίκες μπορούν να έχουν πρόσβαση σε σωτήρια προληπτική θεραπεία, ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους ή το πού ζουν», είχε γράψει η ηθοποιός του Χόλιγουντ πριν από μερικές ημέρες στους New York Times, ανακοινώνοντας ότι υπεβλήθη σε προληπτική διπλή μαστεκτομή και τονίζοντας: «Το κόστος των δοκιμών για BRCA1 και BRCA2, σε περισσότερα από 3.000 δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες, εξακολουθεί να αποτελεί εμπόδιο για πολλές γυναίκες».
Η ανακοίνωσή της ενίσχυσε ακόμα περισσότερο τις οργανώσεις ιατρών, ασθενών και υπερασπιστών των ελευθεριών που αρνούνται ότι μπορεί να ισχύουν δικαιώματα αποκλειστικότητας επί των γονιδίων και έχουν καταθέσει προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο εναντίον της απόφασης δευτεροβάθμιου δικαστηρίου τον περασμένο Αύγουστο, που επέτρεψε στη Myriad Genetics να θεμελιώσει δικαιώματα ευρεσιτεχνίας για τα δύο γονίδια.
Η εν λόγω εταιρεία, με έδρα τη Γιούτα, έχει αυτή τη στιγμή το μονοπώλιο των τεστ για τα BCRA1 και BCRA2, τα οποία απομόνωσε κατά τη δεκαετία του ’90. «Οι απαγορευτικοί φραγμοί στα τεστ, κυρίως στο κόστος τους, είναι ένα από τα κύρια θέματα της υπόθεσής μας», δήλωσε η συνήγορος της Αμερικανικής Ενωσης για την Υπεράσπιση των Ελευθεριών, Σάντρα Παρκ.
Τι λένε οι ειδικοί
Πάντως, παρά τους επαίνους για τη «γενναία» απόφαση της βραβευμένης με Οσκαρ ηθοποιού από αστέρες και ιατρούς, αρκετοί είναι οι ειδικοί που επισημαίνουν ότι η περίπτωσή της είναι σπάνια και ότι δεν θα πρέπει οι γυναίκες να βιαστούν να υποβληθούν σε αντίστοιχες εξετάσεις.
Το περιοδικό ΤΙΜΕ στο σημερινό φύλλο του, το οποίο είναι αφιερωμένο στην Τζολί, αναφέρει ότι η ανακοίνωση- σοκ που έκανε έδωσε μεγάλη δημοσιότητα στις γενετικές εξετάσεις και στην πρόληψη του καρκίνου, όμως δεν θα πρέπει να οδηγήσει σε υπερβολική ανησυχία.
Εν τω μεταξύ, πολλές ήταν οι ιστοσελίδες που ασχολούνταν με την «επόμενη επέμβαση της Τζολί», αυτήν της ωοθηκεκτομής, στην οποία η ίδια υπαινίχθηκε ότι μπορεί να προχωρήσει μελλοντικά, καθώς, αν και ελαχιστοποίησε τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού από το 87% στο 5%, αντιμετωπίζει κίνδυνο 50% εμφάνισης καρκίνου των ωοθηκών.
Το φαινόμενο Αντζελίνα
Το εξώφυλλο του σημερινού φύλλου του TIME κοσμεί η Αντζελίνα Τζολί, που έχει γίνει το πρόσωπο της εβδομάδας. «Το φαινόμενο Αντζελίνα» είναι ο τίτλος του περιοδικού που μιλάει για την τεράστια επιρροή που ασκεί παγκοσμίως η σταρ του Χόλιγουντ. «Η Αντζελίνα Τζολί ποτέ δεν σταμάτησε να επηρεάζει. Οταν υιοθέτησε ένα μωρό από την Αιθιοπία, η αναζήτηση στα αμερικανικά γραφεία υιοθεσιών και για άλλα ορφανά από την Αιθιοπία διπλασιάστηκε.
Όταν ονόμασε τα άλλα παιδιά της Βιβιέν ή Μάντοξ, τα ονόματα αυτά έγιναν τα δημοφιλέστερα και για άλλα νεογέννητα στις ΗΠΑ», αναφέρει το περιοδικό στην εισαγωγή του σχετικού δημοσιεύματος. «Αυτήν την εβδομάδα, όταν μία γυναίκα γνωστή για την απαράμιλλη ομορφιά της ανακοίνωσε ότι υποβλήθηκε σε προληπτική διπλή μαστεκτομή για να μειώσει τον υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, ήταν ένας πολιτισμικός και ιατρικός σεισμός», συνεχίζει το άρθρο και χαρακτηρίζει την Τζολί «παράδειγμα γενναιότητας που μπορεί να μας κάνει καλύτερους και να μας κρατήσει όλους υγιέστερους, αλλά μόνο αν πάρουμε τα σωστά μαθήματα από αυτό».