Ο Πάσκο Κούζμαν, ο «εθνικός» αρχαιολόγος της ΠΓΔΜ, βρίσκεται από τις αρχές της εβδομάδας στο εδώλιο του κατηγορουμένου ως… αρχαιοκάπηλος!
Πρόκειται για τον μέχρι πρότινος επικεφαλής της δημόσιας υπηρεσίας προστασίας πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας, τον άνθρωπο που φέρεται ως ο εμπνευστής του «εξαρχαϊσμού» του κέντρου των Σκοπίων και της τοποθέτησης των τεράστιων αγαλμάτων των αρχαίων Μακεδόνων (Μ. Αλέξανδρος κ.ά.), ένα σχέδιο που ανέλαβε να υλοποιήσει ο πρωθυπουργός Νίκολα Γκρούεφσκι.
Ο Κούζμαν δικάζεται σε μια προκαταρκτική δίκη μαζί με άλλα 15 άτομα, τα οποία είχαν συγκροτήσει μια εγκληματική ομάδα και αντιμετωπίζουν βαριές κατηγορίες για παράνομες ανασκαφές και αρχαιοκαπηλία.
Οι κατηγορίες που αντιμετωπίζει «εθνικός» αρχαιολόγος της ΠΓΔΜ είναι της παράβασης καθήκοντος γιατί έδωσε άδειες ανασκαφής σε άτομα της εγκληματικής ομάδας, χωρίς να τηρηθούν οι προβλεπόμενες διαδικασίες. Οι κατηγορούμενοι για την υπόθεση «Φάλαγγα 2», σύμφωνα με το κατηγορητήριο, έκαναν παράνομες ανασκαφές και τα ευρήματά τους τα πουλούσαν μέσω διεθνών κυκλωμάτων στο εξωτερικό, αποκομίζοντας μεγάλα ποσά.
Στο πλαίσιο ενός «κυνηγιού μαγισσών» -πρακτική συνηθισμένη για τον Γκρούεφσκι-, όταν έγιναν οι συλλήψεις για την υπόθεση «Φάλαγγα 2» τον περασμένο Ιούλιο, καταγράφηκε προσπάθεια μέσω αορίστων διαρροών να εμπλακεί στην υπόθεση και η Ελλάδα, στην οποία φέρονταν ότι κατέληγαν κάποια από τα αρχαία. Ομως οι «πληροφορίες» αυτές, που δεν είχαν καμία βάση, δεν αναφέρθηκαν ξανά τώρα που ξεκίνησε η προκαταρκτική δίκη. Βέβαια η Ελλάδα είχε και πάλι την «τιμητική» της αυτές τις μέρες στα Σκόπια, αφού επιχειρήθηκε και πάλι με διαρροές από τις Αρχές να συνδεθεί η χώρα μας με ένα κύκλωμα κατασκοπείας (!). Ο σάλος ξέσπασε με τη σύλληψη μιας εικοσάδας ατόμων, ανάμεσά τους και αρκετά γνωστά από τις θέσεις τους στον κρατικό μηχανισμό.
Κεραυνός εν αιθρία
Η σύλληψη και οι κατηγορίες που απαγγέλθηκαν κατά του Πάσκο Κούζμαν, ο οποίος αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά πρόσωπα στην ΠΓΔΜ, έπεσαν σαν βόμβα τον περασμένο Ιούλιο και έδωσαν αφορμή για να διατυπωθούν ερωτηματικά. Πολύ περισσότερο που ο Κούζμαν ως επικεφαλής της δημόσιας υπηρεσίας προστασίας πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας ήταν ο στυλοβάτης του κατασκευασμένου «εθνικού μύθου» με τη… βουτιά στους αρχαίους Μακεδόνες.
Ήταν αυτός που στη δεκαετία του ’90 μετέφερε ελληνιστικά αγάλματα που βρέθηκαν κατά τις ανασκαφές σε νότιες περιοχές όπως την Ηράκλεια, στο Μοναστήρι, στο Στόμπι και στη Στίμπερα και περικύκλωσε το πρωθυπουργικό κτίριο στα Σκόπια, ξεκινώντας τη «βουτιά» στην αρχαία Μακεδονία.
«Θέλαμε να παρουσιάσουμε την αρχαία κληρονομιά μας μέσα και έξω από το κτήριο στους διακεκριμένους επισκέπτες της κυβέρνησης», έλεγε ο Κούζμαν για εκείνη την ενέργειά του που βρήκε αντιδράσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στον αρχαιολογικό κόσμο διεθνώς. Είχε μάλιστα σκοπό να γεμίσει με αγάλματα -όπως έχει εξομολογηθεί- και ολόκληρο το πρωθυπουργικό κτίριο (!), αλλά τον απέτρεψε ο αρχιτέκτονας, για λόγους στατικότητας.
Ο «εθνικός» αρχαιολόγος της ΠΓΔΜ, σε μια προσπάθεια να στρέψει τα φώτα στη χώρα του, διατύπωσε και τον ισχυρισμό ότι ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι κάπου στα νότια της χώρας και πως είναι πεπεισμένος γι΄αυτό. Υποστήριζε ότι θάφτηκε σε μια μυστική τοποθεσία στα νοτιοανατολικά, σε ένα νεκροταφείο που εξακολουθεί να υπάρχει, και ότι είναι πάντα πίσω του, ακολουθώντας τα βήματά του (!) και πως είναι σίγουρος ότι κάποια μέρα θα τον βρει.
Τον Αύγουστο του 2006, όταν εξελέγη ο Ν. Γκρούεφσκι, πρωθυπουργός και αρχαιολόγος βρέθηκαν κοντά λόγω του κοινού τους μεγαλοϊδεατισμού. Μάλιστα, ο Κούζμαν φέρεται ότι ήταν αυτός που ενέπνευσε το σχέδιο της αρχαιοποίησης, με τον τίτλο «Σκόπια 2014». Σε όλες τις δημόσιες εκδηλώσεις ο αρχαιολόγος ήταν δίπλα στον Ν. Γκρούεφσκι και είχε την ευθύνη του σχεδίου ως επικεφαλής για την πολιτιστική κληρονομιά, ενώ έπλεκε το εγκώμιο του πρωθυπουργού ως ιθύνοντος του σχεδίου. «Εχει καταπληκτικές ιδέες και οράματα», έλεγε γι’ αυτόν.
Το τελευταίο σχέδιο Κούζμαν ήταν να ξαναστήσει κάστρα-φρούρια σε αρχαιολογικούς τόπους στον αυτοκινητόδρομο που οδηγεί στους Ευζώνους στην Ελλάδα και στο Κουμάνοβο στη Σερβία και έχει ονομαστεί ως «Μέγας Αλέξανδρος ο Μακεδών».
Ο ίδιος ο κ. Κούζμαν επιδίωκε να μείνει στη θέση του μέχρι το τέλος του 2014, όμως η κυβέρνηση στις αρχές του χρόνου δεν παρέτεινε τη θητεία του και τα ερωτηματικά πλήθαιναν ακόμη περισσότερο, όταν λίγους μήνες αργότερα ο «εθνικός αρχαιολόγος» της ΠΓΔΜ συνελήφθη με την κατηγορία της κατάχρησης εξουσίας (παράβασης καθήκοντος).
«Κυνήγι μαγισσών» στα Σκόπια
Η υπόθεση της σύλληψης του Κούζμαν ήρθε το ίδιο διάστημα που αποκαλύπτονταν -από επιτροπή την οποία ελέγχει το VMRO-DPMNE- ότι ο Σλάβκο Γιανέβσκι, ο «εθνικός συγγραφέας» της ΠΓΔΜ Σλάβκο Γιανέβσκι, ο οποίος πρωταγωνιστούσε στα λογοτεχνικά δρώμενα της χώρας μέχρι τον θάνατό του το 2000, ήταν πράκτορας των μυστικών υπηρεσιών την περίοδο του κομμουνισμού. Την αποκάλυψη αμφισβήτησε η Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών και η Ενωση Συγγραφέων της χώρας που ζήτησαν «να σταματήσει ο στιγματισμός ανθρώπων οι οποίοι υπήρξαν πρωτεργάτες των γραμμάτων και των επιστημών στη χώρα».
Σ’ αυτό το «κυνήγι μαγισσών» που χρεώνουν στον ίδιο τον πρωθυπουργό ήρθε αυτή την εβδομάδα η σύλληψη από τις Αρχές μιας εικοσάδας ατόμων, ανάμεσά τους και γνωστά πρόσωπα του κρατικού μηχανισμού, για κατασκοπεία, κατάχρηση δημόσιας θέσης και εξουσίας, εκβιασμό και απάτη. Ανάμεσά τους ο γραμματέας του προέδρου της Βουλής Τρ. Βελιάνοσκι, ο πρώην επικεφαλής της υπηρεσίας για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος κ.ά.
