Στην καταβολή αποζημίωσης σχεδόν 1,2 εκατ. ευρώ στους συγγενείς 18 ανθρώπων που έχασαν την ζωή τους από βομβαρδισμό χωριού στην Τσετσενία, τον Φεβρουάριο του 2000, καταδικάστηκε σήμερα η Ρωσία από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ).
Για πρώτη φορά σε μια υπόθεση η οποία αφορά στην ένοπλη σύγκρουση στην Τσετσενία, η ρωσική κυβέρνηση αναγνώρισε ότι υπήρξε παραβίαση θεμελιώδους άρθρου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, που εγγυάται «το δικαίωμα στην ζωή», «τόσο λόγω της προσφυγής στη φονική βία όσο και λόγω της υποχρέωσης για την διεξαγωγή έρευνας που βαραίνει τις αρχές», σημειώνει το ευρωπαϊκό δικαστήριο σε ανακοίνωσή του.
Οι ενάγοντες στην υπόθεση είναι 13 κάτοικοι του χωριού Ασλάνμπεκ-Σερίποβο. Μετά την έναρξη του δεύτερου πολέμου στην Τσετσενία το 1999, το χωριό θεωρείτο ασφαλής τόπος.
«Οι κάτοικοι είχαν λάβει τις διαβεβαιώσεις των διοικητών του ρωσικού στρατού ότι δεν θα το έπλητταν όσο κανένας ένοπλος μαχητής δεν βρισκόταν εκεί», σύμφωνα με την εξιστόρηση των γεγονότων από το δικαστήριο του Στρασβούργου.
«Ως εκ τούτου μεγάλη έκπληξη προκλήθηκε όταν το χωριό δέχθηκε το απόγευμα της 17ης Φεβρουαρίου του 2000 πλήγμα από αέρος και από το πυροβολικό του ρωσικού στρατού, από το οποίο σκοτώθηκαν 18 συγγενείς των εναγόντων και τραυματίστηκαν πολλοί άλλοι», πρόσθεσε το δικαστήριο.
Μολονότι οι συγγενείς κατέθεσαν μήνυση, στρατιωτικός επίτροπος αποφάσισε τον Μάιο του 2002 να μην ξεκινήσει ποινική έρευνα. Η ρωσική κυβέρνηση είχε ανακοινώσει το 2010 ότι η υπόθεση εξακολουθούσε να βρίσκεται σε στάδιο προκαταρκτικής εξέτασης.
Βάσει της απόφασης του ευρωπαϊκού δικαστηρίου, οι ρωσικές αρχές οφείλουν να καταβάλουν αποζημίωση για ηθική βλάβη σε καθέναν από τους ενάγοντες ποσό μεταξύ των 40.000 και των 210.000 ευρώ, το οποίο ανέρχεται συνολικά σε 1,16 εκατομμύριο ευρώ.
Η απόφαση δεν είναι οριστική: η Μόσχα έχει διορία τριών μηνών για να ζητήσει νέα εξέταση της υπόθεσης από το Ανώτατο Συμβούλιο, το οποίο είναι η ανώτατη αρχή του ΕΔΑΔ.
Καταδίκη και για τη σύλληψη Κασπάροφ
Εξάλλου το ευρωπαϊκό δικαστήριο απεφάνθη την Πέμπτη ότι οι ρωσικές αρχές παραβίασαν το δικαίωμα του συναθροίζεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι με την σύλληψη του αντιπολιτευόμενου Γκάρι Κασπάροφ το 2007, κατά την διάρκεια διαδήλωσης στη Μόσχα.
Η σύλληψη του πρώην παγκόσμιου πρωταθλητή στο σκάκι και ενός από τους πιο γνωστούς αντιπολιτευόμενους το Κρεμλίνο, όπως και οκτώ άλλων στελεχών της ρωσικής αντιπολίτευσης, «δεν ήταν ένα προσήκον μέτρο για την τήρηση της δημόσιας τάξης», σημείωσαν οι ευρωπαίοι δικαστές, καταδικάζοντας την Ρωσία.
Οι ρωσικές αρχές οφείλουν να καταβάλουν αποζημίωση για ηθική βλάβη 10.000 ευρώ στον κ. Κασπάροφ, ο οποίος διαμένει πλέον στην Γενεύη.
Οι άλλοι δύο ενάγοντες θα αποζημιωθούν με το ίδιο ποσό, ενώ οι υπόλοιποι έξι θα λάβουν αποζημίωση 4.000 ευρώ έκαστος.
Ο κ. Κασπάροφ, στέλεχος, τότε, του κινήματος της αντιπολίτευσης «Η Άλλη Ρωσία», είχε κρατηθεί για πέντε ώρες σε αστυνομικό τμήμα προτού οδηγηθεί ενώπιον δικαστηρίου, όπου καταδικάστηκε στην καταβολή προστίμου 1.000 ρουβλίων (28,5 ευρώ) για συμμετοχή σε μη εγκεκριμένη πορεία.
Και η συγκεκριμένη απόφαση του ΕΔΑΔ δεν είναι οριστική, καθώς η Μόσχα έχει επίσης διορία τριών μηνών για να ζητήσει επανεξέταση της υπόθεσης.
