Το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής για το 2013 απονεμήθηκε σε μια τριάδα επιστημόνων για την εργασία τους πάνω στο εσωτερικό σύστημα διανομής του κυττάρου, το οποίο είναι υπεύθυνο για την παράδοση των ζωτικών χημικών ενώσεων στην κατάλληλη διεύθυνση και τον σωστό χρόνο.
Πρόκειται για τους Αμερικανούς Randy Schekman και James Rothman από τα πανεπιστήμια Berkeley και Yale αντίστοιχα, και το Γερμανό Thomas Südhof, o οποίος εργάζεται κι αυτός στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο Stanford.
Ο καθηγητής Schekman ήταν εκείνος που τη δεκαετία του ’70 μελετώντας κύτταρα μαγιάς ανακάλυψε τα γονίδια που διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στο κυτταρικό σύστημα μεταφοράς, εντοπίζοντας έναν μηχανισμό που δημιουργούσε κύστες από χημικά εντός του κυττάρου.
O καθηγητής Rothman ανέλαβε τη σκυτάλη τις δεκαετίες του ’80 και ΄90 ερευνώντας κύτταρα θηλαστικών, οπότε και ανακάλυψε τον τρόπο που οι πρωτεΐνες του κυττάρου οδηγούν τις κύστες αυτές μέσα στο κύτταρο, μέσω ενός δικτύου μεμβρανών επιτρέποντάς τους να βρούνε το στόχο τους και να «δέσουν» με αυτόν.
Τέλος, ο καθηγητής Südhof, έχτισε πάνω στην έρευνα των συναδέλφων του δουλεύοντας με νευρικά κύτταρα. Ανακάλυψε ένα μηχανισμό που στηρίζεται σε νευρικά σήματα μέσω ενώσεων ασβεστίου και επιτρέπει στις κύστες να αδειάζουν τα χημικά τους στο σωστό σημείο τη σωστή στιγμή.
«Μαζί, οι Schekman, Rothman και Südhof άλλαξαν τον τρόπο που βλέπουμε τη μεταφορά κυτταρικών φορτίων σε συγκεκριμένες θέσεις εντός αλλά και εκτός του κυττάρου», ανέφερε η Σουηδική Ακαδημία στο Ινστιτούτο Καρολίνσκα της Στοκχόλμης.
«Οι ανακαλύψεις τους εξηγούν ένα μακροχρόνιο αίνιγμα της βιολογίας του κυττάρου και ρίχνουν νέο φως στο πως διαταραχές αυτού του μηχανισμού μπορούν να έχουν επιβλαβείς συνέπειες και να συνεισφέρουν σε νευρολογικές ασθένειες, διαβήτη και άλλες παθήσεις».
Το βραβείο συνοδεύεται και από το σημαντικό ποσό των 8 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών (περίπου 900.000 ευρώ) το οποίο και θα μοιραστούν οι τρεις βιολόγοι. Είναι το πιο βαρύτιμο βραβείο στον κόσμο στην κατηγορία της Ιατρικής και Φυσιολογίας και δίνεται σε επιστήμονες που συμβάλλουν σημαντικά στην κατανόηση του φαινομένου της ζωής αλλά και σε ιατρικές ανακαλύψεις. Την απόφαση πήρε μια επιτροπή 50 καθηγητών η οποίοι εξέτασαν τις φετινές υποψηφιότητες.