Το CSU ωστόσο αμφιβάλλει για συμφωνία εντός της εβδομάδος
Με τη «λευκή σημαία» της καγκελαρίου για τον κατώτατο μισθό, χωρίς όμως ακόμη να έχουν συμφωνηθεί οι κρίσιμες λεπτομέρειες, οι διαπραγματεύσεις στο Βερολίνο για τον Μεγάλο Συνασπισμό μπαίνουν αυτήν την εβδομάδα στην τελική ευθεία -και οι ηγεσίες των κομμάτων εντείνουν την προετοιμασία.
Αρκετά σημεία ωστόσο παραμένουν ανοικτά, κάνοντας ορισμένους από το βαυαρικό CSU να αμφιβάλλουν για το εάν θα έχει καταρτιστεί η τελική συμφωνία στη μέση της εβδομάδας, όπως προβλέπεται.
Η ονοματολογία έχει επίσης ξεκινήσει, άλλο ένα δείγμα πως το Βερολίνο βρίσκεται στην τελική φάση. Συγκλίνουσες αναφορές των γερμανικών ΜΜΕ βλέπουν τον Φρανκ Βάλτερ Στάινμαγερ (SPD) να αναλαμβάνει ξανά το υπουργείο Εξωτερικών, το χαρτοφυλάκια που είχε στον πρώτο Μεγάλο Συνασπισμό (2005 – 2009).
Τη Δευτέρα, οι ηγεσίες των τριών κομμάτων -των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) της Μέρκελ, του αδελφού τους κόμματος στη Βαυαρία CSU και των Σοσιαλδημοκρατών (SPD)- συνεδριάζουν για να κλείσουν τα τελευταία σημεία.
Μετά τη συνάντηση στο στενό κύκλο των ηγεσιών, θα ακολουθήσει συνεδρίαση σε «διευρυμένο» επίπεδο των κομματικών αντιπροσωπειών την Τρίτη. Στόχος είναι μέχρι την Τετάρτη να έχει πάρει σάρκα και οστά το κείμενο της συμφωνίας.
Η τελική συμφωνία θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να περάσει από την κρίση της βάσης των στελεχών των Σοσιαλδημοκρατών. Παράλληλα με τις διαβουλεύσεις με το στρατόπεδο των Χριστιανοδημοκρατών, η ηγεσία του SPD είχε ανεβάσει επίσης ταχύτητα στις προσπάθειές της να διασφαλίσει την επιτυχή έκβαση στην εσωκομματική κάλπη, η οποία αναμένεται στις αρχές Δεκεμβρίου.
Ωστόσο, τίποτε δεν είναι σίγουρο μέχρι μπουν οι τρεις υπογραφές στο τελικό κείμενο: Ενδεικτική είναι η αναφορά του Αλεξάντερ Ντόμπρινγκ, γγ του του βαυαρικού CSU, που σημείωσε πως οι συνομιλίες είναι «στο δεύτερο ημίχρονο, αλλά μπορεί να πάμε στις καθυστερήσεις».
Ο Ντόμπρινγκ, το όνομα του οποίου επίσης ακούγεται προς υπουργοποίηση, επανέλαβε αυτά που το CSU θεωρεί ακόμη σημεία που δεν έχουν κλείσει. Το CSU, το «βαυαρικό λιοντάρι» υπό τον Χορστ Ζίχοφερ, όπως το χαρακτηρίζουν τα γερμανικά ΜΜΕ, συνεχίζει να καθιστά σαφές με κάθε τρόπο πως δεν θα περιοριστεί σε απλή δεξαμενή κοινοβουλευτικών εδρών για την Μέρκελ (ενδυναμωμένο και από την ισχυρότατη παρουσία του στις διπλές εκλογές στο Μόναχο, τον Σεπτέμβριο).
Η μάχη στο SPD και τα ανοικτά μέτωπα
Στο στρατόπεδο των Χριστιανοδημοκρατών, ο αρχηγός του SPD Ζίγκμαρ Γκάμπριελ πρέπει να καθησυχάσει τον βασικότερο φόβο όσων από το κόμμα έχουν επιφυλάξεις για τη συγκυβέρνηση: Ότι η συμμαχία με την Μέρκελ θα αφαιρέσει από τις πολιτικές της επόμενης κυβέρνησης την σφραγίδα του SPD, και, χάνοντας έτσι την πολιτική του ταυτότητα, το κόμμα θα οδηγηθεί ξανά στο τέλος του 2009, οπότε και καταποντίστηκε στις κάλπες.
Αυτή ήταν η πρώτη και βασικότερη επιδίωξη στις προγραμματικές διαπραγματεύσεις: Να συμφωνηθούν κεντρικά σημεία των προεκλογικών δεσμεύσεων του SPD. Το βασικότερο ήταν ο κατώτατος μισθός σε ομοσπονδιακό επίπεδο, τον οποίο οι Σοσιαλδημοκράτες οραματίζονταν σε ωρομίσθιο 8,50 ευρώ.
Η ίδια η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ παραδέχτηκε την Πέμπτη ότι θα υπάρξει κατώτατος μισθός -το βασικότερο εμπόδιο δηλαδή υπερπηδήθηκε, τουλάχιστον αρχικά.
Το ύψος του όμως δεν έχει ακόμη συμφωνηθεί, ούτε πιθανοί επιμέρους όροι για το πού θα σταματά η ισχύ του στο περίπλοκο μωσαϊκό των εργασιακών σχέσεων στη Γερμανία. Ο ίδιος ο Γκάμπριελ ήδη τη Δευτέρα επανέλαβε, μιλώντας σε ένα από τα ισχυρότερα συνδικάτα στη Γερμανία, το IG Metall, πως «δεν θα υπάρξει συμφωνία χωρίς κατώτατο ωρομίσθιο 8,50 ευρώ» -μένοντας δηλαδή αμετακίνητος στο ύψος του.
Η λίστα με τα οικονομικά είναι το πιο «καυτό» χαρτί που κυκλοφορεί στους χώρους των διαβουλεύσεων: Όσα μέτρα συμφωνούνται αλλά εμπλέκουν ομοσπονδιακά κεφάλαια (δηλαδή, τα σημαντικότερα), μπαίνουν στη λίστα των εκκρεμοτήτων.
Ανάμεσά τους είναι η χρηματοδότηση μέρους αλλαγών στο συνταξιοδοτικό για τις γυναίκες αλλά και τα τέλη σε ΙΧ μη γερμανικών πινακίδων -θέση που είχε βάλει ψηλά στην ατζέντα το CSU και βρήκε ενδιάμεσα απροσδόκητη έμμεση στήριξη από τις Βρυξέλλες, οι οποίες ανέφεραν πως κατ’ αρχήν κάτι τέτοιο δεν θα προσέκρουε στο ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Οι οιωνοί για την τελική έκβαση στην εσωκομματική κάλπη στο SPD φαίνονται, εάν δεν υπάρξει ρήξη της τελευταίας στιγμής με τον κατώτατο μισθό, καλοί. Αρκετά υψηλόβαθμα στελέχη των Σοσιαληδημοκρατών περιέγραψαν ως επιτυχή για το ίδιο το κόμμα την πορεία των διαπραγματεύσεων με τους Σοσιαλδημοκράτες.
Ο Μάρτιν Σουλτς (που έχει πολιτικό ρόλο μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο μεν στο SPD, αλλά η θέση του έχει τεράστιο βάρος, είπε το Σαββατοκύριακο ότι το κόμμα «πρέπει μεν να καταπιεί μερικά σημεία, αλλά σε αντάλλαγμα για αυτό έχουμε ενιαίο κατώτατο μισθό, καλύτερη ρύθμιση της χρηματοπιστωτικής αγοράς, περισσότερα κεφάλαια για την Παιδεία […] και έχουμε καταφέρει να επιβάλουμε αρκετές θέσεις του SPD σε άλλους τομείς».
Από την πλευρά της, και η Αντρέα Νάλες -κορυφαία στέλεχος των Σοσιαλδημοκρατών, που συμμετέχει στα κεντρικότερα θέματα της διαπραγμάτευσης- σημείωσε ότι «η πολιτική σημαίνει πάντα συμβιβασμό, αλλά οι συμβιβασμοί με τους Σοσιαλδημοκράτες είναι πάντοτε οι καλύτεροι».
Οι Σοσιαλδημοκράτες, είπε, δεν έχουν καταφέρει να επιβάλουν το 100% των θέσεών τους, αλλά τα μέλη του κόμματος πρέπει «να κρίνουν συνολικά τη συμφωνία και να αναρωτηθούν εάν καταφέρνουμε να βελτιώσουμε τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων».
Το μήνυμα που θέλουν να περάσουν τα ηγετικά στελέχη είναι σαφές: Οι Σοσιαλδημοκράτες δεν θα δώσουν ξανά την εντύπωση των «βολικών εταίρων» και, όταν φτάσει η συμφωνία στη βάση, το κόμμα δεν θα χρειάζεται να φοβηθεί συνεργασία που θα έχει αποτελέσματα ανάλογα της προηγούμενης.
