ΔΝΤ, τραπεζίτες και οικονομολόγοι συμφωνούν ότι από το 2014 υπάρχουν πλέον περιθώρια χαλάρωσης
Η εποχή της λιτότητας φαίνεται να βρίσκεται κοντά στο τέλος της, καθώς οι κυβερνήσεις χαλαρώνουν τα μέτρα και τις περικοπές, που αποτελούσαν βαρίδι στην προσπάθεια για την οικονομική ανάκαμψη.
Έπειτα από τρία χρόνια περικοπών και συρρίκνωσης των κρατικών προϋπολογισμών, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, οι κυβερνήσεις διαπιστώνουν τώρα ότι η ανάγκη για τέτοια μέτρα είναι μικρότερη, καθώς η βελτίωση των ρυθμών ανάπτυξης βοηθά στην προσπάθεια για τη μείωση των ελλειμμάτων.
Έτσι, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εκτιμά ότι τα μέτρα λιτότητας για το 2014 θα είναι τα λιγότερα από το 2011 τουλάχιστον. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, η δημοσιονομική προσαρμογή στις χώρες του G7 θα είναι σχεδόν στο 1/2 εκείνης που πραγματοποιήθηκε πέρυσι, ενώ το μέσο δημοσιονομικό έλλειμμα θα μειωθεί περίπου στο 1/4 σε σχέση με πριν από τρία χρόνια.
Οικονομολόγοι της Goldman Sachs και της Deutsche Bank εκτιμούν ότι η χαλάρωση της λιτότητας θα βοηθήσει τις βιομηχανικές οικονομίες να διπλασιάσουν τους ρυθμούς ανάπτυξής τους το 2014, στο 2,2%. Η επόμενη πρόεδρος της Federal Reserve, Janet Yellen, σημειώνει τις εξελίξεις αυτές, καθώς αναμένεται να περιορίσει τα μέτρα στήριξης της οικονομίας που πήρε η ομοσπονδιακή τράπεζα υπό το σημερινό πρόεδρό της, Ben Bernanke. Ακόμα και έτσι, οι μεγάλοι οίκοι εκτιμούν ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας θα επιταχυνθούν του χρόνου στο 2,9% από 1,7% φέτος. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, κανείς αντιλαμβάνεται γιατί η Goldman Sachs προβλέπει την άνοδο του S&P 500 στις 1.900 μονάδες έως τα τέλη του 2014.
Αλλά και στην Ευρώπη, υπάρχουν πλέον σοβαρές ενδείξεις ότι οι χώρες της περιφέρειας, όπως η Ισπανία και η Ελλάδα αποκτούν τον έλεγχο των προϋπολογισμών τους. Και αυτό περιορίζει το risk premium που απαιτούν οι επενδυτές προκειμένου να αγοράσουν τα ομόλογά τους.
Έτσι, η διαφορά ανάμεσα στην απόδοση του 10ετούς ισπανικού ομολόγου και του αντίστοιχου γερμανικού (το λεγόμενο spread), διαμορφώνεται κάτω από τις 2,4 ποσοστιαίες μονάδες, από 6,5 μονάδες που ήταν τον Ιούλιο του 2012. Η χαλάρωση της λιτότητας θα δώσει τέλος στην περίοδο όπου οι κυβερνήσεις αύξαναν τους φόρους και μείωναν τις δαπάνες τους, προσπαθώντας να αποκαταστήσουν τη δημοσιονομική τάξη.
Στην Ευρώπη, υπάρχουν πια τα περιθώρια για περιορισμό των μέτρων λιτότητας. Τα στοιχεία του ΔΝΤ δείχνουν ότι το προσαρμοσμένο πρωτογενές πλεόνασμα της περιοχής θα αυξηθεί για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, στο 1,4% του ΑΕΠ το 2014 από 1,1% φέτος και έλλειμμα 2,6% το 2010. Η λιτότητα των προηγούμενων χρόνων οδήγησε την Ευρώπη στη μακρύτερη ύφεση από την έναρξη της διαπραγμάτευσης του ευρώ, το 1999, ενώ κούρασε πολιτικούς και κοινωνίες.
