Υπό διάλυση είναι η Οικονομία της Ουκρανίας, καθώς το εθνικό της νόμισμα, η γρίβνα, έχει σήμερα τη χαμηλότερη ισοτιμία έναντι του δολαρίου από την εποχή που υιοθετήθηκε, πριν από σχεδόν 18 χρόνια.
Τα αποθέματα σε δολάρια έχουν πέσει στα 17,8 δισ., ποσό χαμηλότερο από εκείνο που χρειάζεται η χώρα για να καλύψει εισαγωγές δύο μηνών. Η ύφεση διαρκεί ήδη 18 μήνες.
Η κυβέρνηση θεωρεί τις μαζικές βίαιες διαδηλώσεις που ξέσπασαν τον Νοέμβριο και συνεχίζονται ως σήμερα υπεύθυνες για την υποτίμηση της γρίβνας κατά 10% μέσα σε ένα τρίμηνο. Αλλά οι ειδικοί πιστεύουν ότι είναι αποτέλεσμα της κακής οικονομικής πολιτικής που εφαρμοζόταν επί αρκετά χρόνια, η οποία άφησε αυξανόμενο έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο και στον προϋπολογισμό της χώρας και αυξανόμενο εξωτερικό χρέος.
Οι επενδύσεις που προσελκύει η Ουκρανία βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο πενταετίας. Η άρνηση της χώρας να υπογράψει τη συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ προστέθηκε στα υπόλοιπα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν όσοι αποφασίζουν να επενδύσουν στην Ουκρανία, όπως η διαφθορά και τα τεχνικά εμπόδια που έχουν υψωθεί και καθιστούν περίπλοκο το εμπόριο και τα τελωνεία.
Ξένες επιχειρήσεις αποφάσισαν κάποτε να επενδύσουν στην Ουκρανία επειδή διέβλεπαν προοπτικές στην ουκρανική αγορά οι οποίες σήμερα έχουν εξανεμιστεί.
«Οι επενδυτές ανέμεναν ότι η συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ θα γινόταν μοχλός για πιο διαφανείς και δίκαιους κανόνες για την επιχειρηματικότητα στην Ουκρανία. Αυτό δεν συνέβη» λέει στο BBC η Αννα Ντερεβιάνκο, επικεφαλής μιας ένωσης που εκπροσωπεί 900 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ουκρανία. «Σήμερα για πρώτη φορά οι επενδυτές λένε ότι δεν αναμένουν καμία θετική αλλαγή».
«Σήμερα το ρίσκο είναι πολύ υψηλό και οι προοπτικές πολύ περιορισμένες» λέει ο Τάρας Λούκατσουκ, γενικός διευθυντής της Kraft Foods Ukraine.
Οι πιέσεις που δέχονται οι επιχειρηματίες, ντόπιοι και ξένοι, είναι τεράστιες: διαφθορά, φορολογία, τελωνειακοί δασμοί, υγειονομικοί έλεγχοι. Από το 2010 ως το 2012 έκλεισαν 600.000 επιχειρήσεις στη χώρα.
Ενδιαφέρον έχει η στάση που τήρησαν οι «ολιγάρχες». Αρχικά, όταν ο πρωθυπουργός Βίκτορ Γιανουκόβιτς αποφάσισε να μην υπογράψει τη συμφωνία σύνδεσης με την ΕΕ, την οποία είχε αφήσει προηγουμένως να εννοηθεί ότι υποστήριζε, οι ολιγάρχες κράτησαν το στόμα τους κλειστό. Οταν όμως οι διαδηλώσεις έγιναν βίαιες και η Δύση απείλησε με κυρώσεις εναντίον της Ουκρανίας, μερικοί αποφάσισαν να μιλήσουν.
Όπως ο Ρινάτ Αχμέτοφ, με περιουσία 15,4 δισ. δολάρια που του εξασφαλίζει την 47η θέση στη λίστα «Forbes» με τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο, ο οποίος ζήτησε από την κυβέρνηση εξηγήσεις γιατί δεν υπέγραψε τη συμφωνία. «Η Ουκρανία σταμάτησε ή μήπως πήρε κάποιον άλλον δρόμο; Ολοι επιθυμούν να αποσαφηνιστεί». Η αλήθεια είναι ότι προηγήθηκε διαδήλωση ακτιβιστών κοντά στο σπίτι του Αχμέτοφ στο Λονδίνο οι οποίοι τον προέτρεψαν να παρέμβει στον πρόεδρο Γιανουκόβιτς.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η Ουκρανία είναι ανάμεσα στις 10 πρώτες χώρες σε εμβάσματα (από τους Ουκρανούς που εργάζονται στο εξωτερικό, κυρίως από την πιο φτωχή και φιλοευρωπαϊκή Δυτική Ουκρανία). Μόνο το 2012 έστειλαν 7,5 δισ. δολάρια μέσω τραπεζικών εμβασμάτων, ποσό που ισούται με το 4% του ΑΕΠ της χώρας, ενώ το 2013 αυξήθηκε στα 9,3 δισ. δολάρια.
Όλοι αυτοί οι Ουκρανοί του εξωτερικού είδαν πώς λειτουργούν οι επιχειρήσεις στη Δύση και μπορούν να κάνουν συγκρίσεις με τη χώρα τους. «Στην Πολωνία μπορείς να δανειστείς με 7%, στη Γερμανία με 3%, ενώ στην Ουκρανία κοστίζει 25%-30% για να δανειστείς από τις τράπεζες» λέει ο Ζενόβι Μπερμς, επιχειρηματίας από το Λβιβ.
Ως πρόσφατα η ουκρανική κυβέρνηση βασιζόταν στην οικονομική βοήθεια από τη Ρωσία με την οποία υπέγραψε συμφωνία τον Δεκέμβριο: η Μόσχα κατάργησε τους δασμούς στα ουκρανικά προϊόντα, μείωσε την τιμή του φυσικού αερίου που εξάγει στην Ουκρανία και δάνεισε στο Κίεβο 15 δισ. δολάρια μέσω της αγοράς ομολόγων. Αλλά την περασμένη Πέμπτη έγινε σαφές ότι η ουκρανική οικονομία δεν τα καταφέρνει, γι’ αυτό η κυβέρνηση επέβαλε αυστηρούς ελέγχους στα κεφάλαια που βγαίνουν στο εξωτερικό και στην αγορά συναλλάγματος.
Εν τω μεταξύ η Μόσχα πάγωσε μια δεύτερη δόση χρηματικής βοήθειας που επρόκειτο να δώσει στην Ουκρανία ώσπου να γίνει σαφές ποιος θα αναλάβει πρωθυπουργός στη θέση του φιλορώσου Μίκολα Αζάροφ που παραιτήθηκε την περασμένη εβδομάδα σε μια μάταιη προσπάθεια να κατευνάσει τους διαδηλωτές.
