Το «κοστούμι» του Χρηματιστηρίου το οποίο… φορά εδώ και μια δεκαετία ο Θεόδωρος Βάρδας αποδείχτηκε στενό. Η «γύμνια» της αγοράς ένδυσης, με την κάμψη της κατανάλωσης να αγγίζει το 30% και τα «μπαλώματα» της κυβερνητικής πολιτικής με μέτρα- ασπιρίνες που καταπολεμούν τα συμπτώματα και όχι τις αιτίες ενός «άρρωστου» κλάδου που έχει ανάγκη να αναθερμάνει την ανάπτυξη, είναι δύο από τους βασικότερους λόγους που οδηγούν την «Βάρδας ΑΒΕΕ» στην έξοδο από το ταμπλό της Σοφοκλέους.
Ο επιχειρηματίας που τόσα χρόνια ντύνει την «αφρόκρεμα» της πολιτικής, οικονομικής και καλλιτεχνικής ζωής, ο άνθρωπος που έχει επιλέξει για τον εαυτό του να αλλάζει τα… κοστούμια του επιχειρείν, της πολιτικής και του συνδικαλισμού με την ίδια ευκολία, προτιμώντας πότε το κομψό του εμπόρου, πότε το αυστηρό του άτυπου συμβούλου και φίλου του προέδρου της ΝΔ, Αντώνη Σαμαρά και πότε να… χαλαρώνει την γραβάτα του, όταν μάχεται για τα συμφέροντα των συναδέλφων του από τη θέση του προέδρου του ΣΕΛΠΕ, βρίσκεται στο μεταίχμιο για την αλλαγή σελίδας και εποχής της εταιρείας του.
Άλλωστε, τον τελευταίο καιρό οι προκλήσεις που είχε να αντιμετωπίσει ήταν πολλές. Από τη μια τα δάνεια και οι ζημίες και από την άλλη τα «πυρά» από κύκλους του ΣΕΛΠΕ που τον κατηγορούσαν ότι προσπαθεί να περάσει τη «γραμμή» της ΝΔ μέσα στον Σύνδεσμο και οι συγκρούσεις μέσα στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης με το οικονομικό επιτελείο του Σαμαρά.
Για όσους τον γνωρίζουν καλά, η δημόσια πρόταση που κατέθεσε την περασμένη βδομάδα ώστε να αποχωρήσει από το Χρηματιστήριο, επιδιώκοντας να αγοράσει 791.750 μετοχές που βρίσκονται σε χέρια επενδυτών, ήταν αναμενόμενη.
Άλλωστε στο επιχειρηματικό «DNA» της οικογένειας είναι χαραγμένες οι μνήμες από το παρελθόν, όταν δύο φορές, η μία στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και η άλλη δέκα χρόνια αργότερα, η ιστορική εμπορική επωνυμία κινδύνευσε με πτώχευση για άλλους λόγους, βέβαια, από τους σημερινούς. Ήταν η περίοδος που μύχιος πόθος πολλών εμπόρων ήταν να γίνουν βιομήχανοι. Με συντονισμένες κινήσεις, η εταιρεία τότε σώθηκε και σε καμία περίπτωση ο Θεόδωρος Βάρδας, όσο δύσκολη και αν είναι η τρέχουσα συγκυρία, δε θα άφηνε τώρα να βουλιάξει η εταιρεία που με τόσο κόπο έχτισε ο πατέρας του, Κωνσταντίνος.
Η έξοδος από το ΧΑ είναι, σύμφωνα με τον ίδιο, η πιο πρόσφορη λύση αφού ασφαλώς σε καιρούς κρίσης τα λειτουργικά έξοδα μιας εισηγμένης είναι πολύ περισσότερα, ενώ με την αποχώρηση θα «απελευθερωθεί» από τους περιορισμούς και τους κανόνες που θέτει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
Η συνήθης τακτική το τελευταίο διάστημα για πολλούς εκπροσώπους του λιανεμπορίου, που συνοψίζεται στη φράση «αναδιάρθρωση» έγινε απαραίτητη και για την «Βάρδας». Μόνο που στη δική του περίπτωση, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, άργησε να εφαρμοστεί με αποτέλεσμα να μην μπορεί να… σηκώσει κεφάλι από τις ζημίες, οι οποίες στο πρώτο εξάμηνο του 2010 άγγιξαν τα 591, 9 χιλ. ευρώ από κέρδη 449,2 χιλ. ευρώ το 2009.
Η κρίση τον βρήκε «απλωμένο» σε αρκετές πόλεις της Ελλάδας με 45 καταστήματα. Ο κίνδυνος ήταν προφανής. Παρόλο που έκλεισε μερικά μαγαζιά του με χαμηλούςτζίρους, μετονόμασε κάποια άλλα από «Βάρδας» σε άλλη φίρμα της εταιρείας, ορισμένες υπηρεσίες και show rooms του Κολωνακίου μεταφέρθηκαν στο κεντρικό κτίριο στο Πικέρμι, ενώ οι προσπάθειες επικεντρώθηκαν στη μείωση των αποθεμάτων και στον εξορθολογισμό των εξόδων, τα αποτελέσματα ήταν πενιχρά.
Τα μεγαλεπήβολα σχέδια του 2007 που προέβλεπαν τη δημιουργία τουλάχιστον 4 ακόμη καταστημάτων «Vardas», 60 σημείων πώλησης της βρετανικής φίρμας «Tie rack» ως το 2012 και επιπλέον shop in shop ή μεμονωμένα καταστήματα Manseta και Canali δεν ευοδώθηκαν. Αντ’ αυτού στις σκέψεις του Θεόδωρου Βάρδα είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, να περιορίσει το δίκτυό του ακόμη και στα 18 καταστήματα, μην έχοντας τα περιθώρια να λειτουργεί ούτε ένα κατάστημα ζημιογόνο. Σύμπτωση ή κύκλος επαναλαμβανόμενος, αν αναλογιστεί κανείς πως όταν η εταιρεία εισήλθε στο χρηματιστηριακό ταμπλό μετρούσε 17 μαγαζιά, όσα δηλ. θα έχει το πιο σκληρό 2011, με διαφορετικά όμως, οικονομικά μεγέθη μια δεκαετία αργότερα;
Φαίνεται πως ο Θεόδωρος Βάρδας όταν εκτιμούσε στα τέλη του 2009 πως η ανάκαμψη είναι πολύ πιο κοντά από όσο υπολόγιζαν οι οικονομικοί φορείς και πως το καταναλωτικό κλίμα θα βελτιωνόταν με γενναίες εκπτώσεις και διορθωτικές κινήσεις, υπολόγισε χωρίς… τον ξενοδόχο της κρίσης. Οι ζημίες άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους και η «θηλιά» των δανείων που λίγο πριν τη δύση της περσινής χρονιάς έφτανε τα 61,43 εκατ. ευρώ, έσφιγγε όλο και περισσότερο.
Εδώ και έναν χρόνο όμως, το πρόβλημα είχε αποτυπωθεί και στην αλυσίδα ανδρικών αξεσουάρ «Tie rack». Αν και προβλεπόταν να δημιουργηθούν 60 σημεία πώλησης μέσα σε μια τετραετία, με την προσδοκία πως θα αποφέρουν τζίρο ύψους 22 εκατ. ευρώ, λειτουργούν μόλις πέντε.
Το μόνο ισχυρό όπλο στα χέρια του Θεόδωρου Βάρδα αυτή τη στιγμή είναι η ρευστότητα του ομίλου, καθώς τα οικονομικά stress tests που πραγματοποίησε για να διαπιστώσει τις αντοχές εν μέσω κρίσης, έδειξαν πως ακόμη και αν οι πωλήσεις υποχωρήσουν κατά 30%, η επιβίωση του θα είναι εφικτή και οι υποχρεώσεις προς τράπεζες και προμηθευτές θα καλύπτονται κανονικά.
Βέβαια, ορισμένοι ανταγωνιστές του Βάρδα υποστηρίζουν πως πληρώνει το τίμημα του επώνυμου και συνάμα ακριβού ρούχου, αλλά εκείνος ποτέ δεν θυσίασε την ποιότητα των προϊόντων του, αφού φιλοσοφία του είναι να μην «προδώσει» την εμπιστοσύνη των τακτικών πελατών του.
Ο Θεόδωρος Βάρδας εδώ και σαράντα χρόνια που βρίσκεται στο τιμόνι της οικογενειακής επιχείρησης, ανέκαθεν είχε πολιτικό λόγο και ανησυχίες. Ανησυχίες τις οποίες εκτόνωσε μέσα από τη φιλία του με τον πρόεδρο της ΝΔ, Αντώνη Σαμαρά, όταν εκείνος ήταν αρχηγός της Πολιτικής Άνοιξης και κάλεσε τον επιχειρηματία το 1996 να κατέβει για υποψήφιος βουλευτής Επικρατείας, πρόταση που αποδέχτηκε με χαρά. Συνεχίστηκε και με την νέα πρόταση να αναλάβει θεσμικό ρόλο ως οικονομικός του σύμβουλος μετά την επιστροφή του στην ΝΔ την οποία απέρριψε όμως αυτή τη φορά λόγω του φόρτου εργασίας ο Θεόδωρος Βάρδας, αν και δεν αρνήθηκε να είναι άτυπος σύμβουλός του σε θέματα αγοράς.
Σήμερα, όπως λένε οι παροικούντες τη Ρηγίλλης, αυτή η στενή φιλία δεν διανύει και την καλύτερή της φάση. Από τότε που η γνώμη του προέδρου του ΣΕΛΠΕ μέτρησε καθοριστικά για τη δημιουργία του οικονομικού προγράμματος της ΝΔ ως αντίδοτο στην κρίση και στο πρόγραμμα της κυβέρνησης, αφού ως πτυχιούχος της ΑΣΟΕΕ, με μεταπτυχιακό στα οικονομικά στο New School for Social Search της Νέας Υόρκης, αλλά και ως άνθρωπος του εμπορίου γνωρίζει άριστα την ψυχολογία της αγοράς, μέχρι τώρα που ορισμένες «παραφωνίες» του δυσαρέστησαν τον πρόεδρο της ΝΔ, έχουν μεσολαβήσει πολλά.
Ηχηρές παρεμβάσεις κόντρα στην επίσημη γραμμή του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης που ενόχλησαν, τηλέφωνα που ποτέ δεν απαντήθηκαν και εξηγήσεις που δεν δόθηκαν, όπως λένε κύκλοι της ΝΔ.
Η πρώτη δυσφορία ήρθε, όταν ο Θεόδωρος Βάρδας απέδωσε τα εύσημα στο έργο του υπουργείου Οικονομικών ως προς την επίτευξη της ανάπτυξης μέσω της απελευθέρωσης των κλειστών επαγγελμάτων και την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, όταν ο Αντώνης Σαμαράς τάχθηκε μεν υπέρ αυτών των μέτρων, αλλά όχι με μέτρα φοροεισπρακτικού χαρακτήρα και βεβιασμένα.
Η δεύτερη έκρηξη οργής προκλήθηκε μετά το «καρφί» Βάρδα πως η ΝΔ ψήφισε «όχι» στο Μνημόνιο, καθώς το ΠΑΣΟΚ διέθετε την πλειοψηφία, άρα δε θα καταψηφιζόταν, αφήνοντας αιχμές πως δεν τάχθηκε κατά του Μνημονίου λόγω θέσης αρχής. Οι φήμες θέλουν τον ίδιο τον Αντώνη Σαμαρά να του τηλεφώνησε για να ανασκευάσει τις δηλώσεις του για το Μνημόνιο, αλλά να μην τον βρήκε ποτέ. Από τότε ο επιχειρηματίας δεν έχει εμφανιστεί πολλές φορές στο πλευρό του προέδρου και το ψυχροπολεμικό κλίμα έχει μεταφερθεί και στο υπόλοιπο οικονομικό επιτελείο της ΝΔ, με το οποίο ο Βάρδας διαφωνούσε σε πολλές θέσεις τους.
Αλλά και ως πρόεδρος του ΣΕΛΠΕ, ο Θεόδωρος Βάρδας έχει δημιουργήσει αρκετές φορές έριδες στους κόλπους του Συνδέσμου. Σκληροπυρηνικός ενίοτε στις απόψεις του, ήταν από τους πρώτους που υποστήριξε τη λειτουργία των καταστημάτων τις Κυριακές, διχάζοντας τον εμπορικό κόσμο της χώρας. Πολλοί επίσης, συνοδοιπόροι του στον Σύνδεσμο του έχουν επιρρίψει ευθύνες για ασυμβίβαστο ανάμεσα στην ιδιότητά του ως πρόεδρος του ΣΕΛΠΕ και έμμεσης έστω εμπλοκής του στην πολιτική.
Ακολουθώντας την οικογενειακή παράδοση που ξεκίνησε από τον πατέρα του, Κωνσταντίνο το 1939, ο Θεόδωρος Βάρδας έχει μυήσει στα μυστικά του επιχειρείν και τις δυο του κόρες, Ναταλία και Τατιάνα.
Είναι η τρίτη γενιά που υπό την καθοδήγησή του απασχολούνται στο τμήμα marketing του ομίλου, μέχρι να «ψηθούν» και να είναι έτοιμες να αναλάβουν τα ηνία της επιχείρησης.
Εκείνες είναι υπεύθυνες για όλες τις προωθητικές ενέργειες του ομίλου, αλλά και για τη διαφημιστική καμπάνια που οργανώνει η αλυσίδα ανδρικών ρούχων. Στο πλευρό τους έχουν και τη μητέρα τους, Ζωή, αλλά και τη θεία τους Μαρίνα Βάρδα, οι οποίες έχουν αναλάβει συμβουλευτικό ρόλο. Παρόλο που η τελευταία μοιράζεται ανάμεσα στις επιχειρήσεις του αδελφού της και του συζύγου της Κομνηνού Λεμονή, ιδιοκτήτη των αλυσίδων υπόδησης Καλογήρου, Χαραλά κ. α.
Το στοίχημα να ανακάμψει η «Vardas» είναι μεγάλο, όσο βαριά είναι και η ιστορία της. Όλα ξεκίνησαν από τον Κωνσταντίνο Βάρδα και τον Δημήτρη Αναγνωστόπουλο, όταν άνοιξαν το πρώτο τους μαγαζί στην οδό Σταδίου 44 το 1939.
Η εταιρεία λειτούργησε ως υφασματάδικο για πολλά χρόνια μέχρι το 1960 οπότε και «εισέβαλαν» στην πώληση του έτοιμου ενδύματος με υφάσματα από γνωστά εργοστάσια της εποχής. Ήταν η πρώτη απόπειρα το εμπορικό δίδυμο της εποχής να γίνουν και βιομήχανοι και το πέτυχαν, όταν το 1961 ίδρυσαν το εργοστάσιο στον Βοτανικό, που παρήγε 400- 500 κομμάτια ημερησίως.
Της Εύης Κατσώλη
