Tα πλήγματα που έχει δεχθεί τα τελευταία χρόνια ο «λαβωμένος» όμιλος των αδελφών Κυριάκου και Γιάννη Φιλίππου είναι απανωτά. Η ΦΑΓΕ…έ- ΦΑΓΕ βέλη από τα ίδια τα αφεντικά της, καθώς η άλλοτε κραταιά γαλακτοβιομηχανία βρέθηκε να… παλεύει μέσα σε έναν κυκεώνα ζημιών, άστοχων διοικητικών αποφάσεων και κινήσεων, ενδοοικογενειακών έριδων, προστίμων και έντονου ανταγωνισμού που της έχουν στοιχίσει σε μερίδια στην ελληνική αγορά και που όλο και αναζωπυρώνουν τα σενάρια πως μόλις «αναγεννηθεί», ίσως και να μπει πωλητήριο.
Κύκλοι της αγοράς που γνωρίζουν τα πρόσωπα και τα πράγματα πώς λειτουργούν στις εργοστασιακές εγκαταστάσεις της ΦΑΓΕ στη Μεταμόρφωση κάνουν λόγο για αέναες προσπάθειες των δύο αδελφών να απαλλαγούν από τις παθογένειες του παρελθόντος, ώστε να διαπραγματευτούν από θέση ισχύος με ενδιαφερόμενο πολυεθνικό κολοσσό.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε πως εδώ και τέσσερα χρόνια περίπου έχουν επιδοθεί σε μια τακτική «συμμαζέματος» των ζημιογόνων δραστηριοτήτων τους και σε μια στρατηγική αναδιάρθρωσης. Μέσα στα πλαίσια αυτής συμπεριλαμβάνεται και η συμφωνία με την Unilever για την πώληση του κλάδου παγωτού της θυγατρικής ΕΒΓΑ, η οποία μέσα σε διάστημα δύο χρόνων βρέθηκε στην τρίτη θέση με μερίδιο αγοράς 20% και υπέρογκα δάνεια, χάνοντας μεγάλο μέρος της παλιάς αίγλης της, τότε που το brand της αποτελούσε σήμα κατατεθέν σε κάθε μαγαζάκι της γειτονιάς.
Εκτός όμως, από την πώληση μέρους ή του συνόλου θυγατρικών τους, το σχέδιο αναδιάρθρωσης που έχουν εκπονήσει για την ΦΑΓΕ είναι η μετατόπιση του επενδυτικού τους βάρους στην αγορά των ΗΠΑ, όπου κερδίζουν τη «μάχη» εντυπώσεων και ανταγωνισμού, η μείωση του κόστους λειτουργίας της εταιρείας επί ελληνικού εδάφους με όποιο τίμημα, ακόμη και αν χρειαστεί να προχωρήσουν σε νέες περικοπές θέσεων εργασίας, όπως συνέβη επανειλημμένως από τον περασμένο Οκτώβρη, έχοντας απολυθεί τουλάχιστον 43 άτομα και η προώθηση νέας γκάμας προϊόντων σε προσιτές τιμές, χωρίς να συμμετέχουν στον «πόλεμο» προσφορών των αντιπάλων τους.
Αυτή τη στιγμή στην εγχώρια αγορά η ΦΑΓΕ ελέγχει μερίδιο 30%, ενώ οι πωλήσεις της στο εννεάμηνο του 2010 μειώθηκαν 12,1% σε αξία και 12,6% σε όγκο και παρά την άνοδο στις διεθνείς αγορές, τα κέρδη του ομίλου συμπιέστηκαν και υποχώρησαν στα 4,5 εκατ. ευρώ από 15,2 εκατ. ευρώ πέρυσι. Σημαντικό μεν για την διοίκηση, η οποία μέχρι το 2008 έβλεπε μονίμως ζημιογόνες χρήσεις το ότι πέτυχε αναστροφή του κλίματος και κέρδη, αλλά χωρίς να βλέπει σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης στην Ελλάδα λόγω της κρίσης που έχει πλήξει τον κλάδο των γαλακτοκομικών.
Λάθη και έριδες
Η απόφαση της διοίκησης της ΦΑΓΕ να αποχωρήσει πριν από μια τετραετία από την αγορά του φρέσκου γάλακτος και της φέτας με… σκυμμένο κεφάλι, καθώς οι δύο αυτές δραστηριότητες επιβάρυναν το πορτοφόλι του ομίλου ήταν ένα από τα πρώτα «βέλη» που έπληξαν το κύρος της γαλακτοβιομηχανίας, αφού το καταναλωτικό κοινό «είδε» τους αδελφούς Φιλίππου να οπισθοχωρούν έναντι των ανταγωνιστών.
Αν και επισήμως η διοίκηση ανακοίνωνε πως η κίνησή τους αυτή έγινε για να επενδύσουν περαιτέρω στο γάλα υψηλής παστερίωσης και στο γιαούρτι που είναι και το ισχυρό τους «όπλο», στην αγορά μιλούσαν για «άτακτη φυγή».
Έχοντας καταφέρει ωστόσο, να προσπεράσουν τα αρνητικά σχόλια αυτής της ενέργειας και να γίνουν κυρίαρχοι στο γιαούρτι έρχεται ένα δεύτερο πλήγμα που προκάλεσε σοβαρή ζημιά στις πωλήσεις και στα οικονομικά μεγέθη. Μια σειρά καταγγελιών για παρτίδα με χιλιάδες μουχλιασμένα γιαούρτια, αλλά και άλλα παρόμοια κρούσματα με παιδικά γιαούρτια και εξοντωτικά πρόστιμα σε μια περίοδο που διερευνάτο ακόμη και αν υπήρχε κερδοσκοπικό καρτέλ ανάμεσα στις γαλακτοβιομηχανίες, δεν επιτρέπουν στη ΦΑΓΕ να… σηκώσει κεφάλι. Ακόμη και σήμερα, πάντως, ορισμένοι μιλούν για ευνοϊκή μεταχείριση του ομίλου από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, καθώς το πρόστιμο μειώθηκε κατά 3 εκατ. ευρώ.
Αυτή η αλληλουχία αρνητικών γεγονότων σε συνδυασμό με ορισμένες οικογενειακές διαφορές ήταν που επέφεραν και την ρήξη ανάμεσα στους αδελφούς Φιλίππου, σύμφωνα με ανθρώπους από το περιβάλλον τους, για να συμφιλιωθούν και πάλι πρόσφατα για το «καλό» της ΦΑΓΕ.
Οι συγκρούσεις μεταξύ των συζύγων των δύο ιδρυτών της εταιρείας, της συζύγου του Γιάννη Φιλίππου, Βίκυς και της αντίστοιχης του Κυριάκου, Δήμητρας όξυναν πολύ τα πνεύματα ανάμεσα στις δύο οικογένειες και αυτός είναι ένας από τους λόγους που οι δυο τους αποφάσισαν να παραχωρήσουν περισσότερες αρμοδιότητες της διοίκησης στα παιδιά τους το 2005, αφού οι ίδιοι τότε αντάλλασσαν ελάχιστες κουβέντες.
Ταυτόχρονα η… ασυμφωνία χαρακτήρων ως προς τη φιλοσοφία και τη στρατηγική που υιοθέτησε η ΦΑΓΕ τα τελευταία χρόνια, αλλά και η διαρκής εμπλοκή της σε διατροφικά σκάνδαλα, ήταν ένα επίσης πεδίο σύγκρουσης του Κυριάκου και Γιάννη Φιλίππου.
Ο Γιάννης Φιλίππου, πρώην πρόεδρος της ΚΑΕ ΑΕΚ, ήταν εκείνος που πάντα έβαζε πλάτη για να αντικρούσει τις καταγγελίες καταναλωτών, αλλά και να… βγάζει τα κάστανα από τη φωτιά, όσον αφορά στις δύσκολες αποφάσεις του ομίλου, όπως οι περικοπές προσωπικού.
Γνωρίζοντας καλύτερα το επικοινωνιακό παιχνίδι, ήταν ο άνθρωπος των «επικίνδυνων αποστολών». Από την άλλη, ο Κυριάκος πιο χαμηλών τόνων, είχε τον πρώτο λόγο στη διαμόρφωση της πολιτικής του ομίλου.
Όσο η πολιτική αυτή απέφερε καρπούς, οι σχέσεις των δύο βασικών μετόχων έβαιναν καλώς. Όταν εκείνη έγινε πιο «επιθετική» με προσφορές που συμπίεζαν τα περιθώρια κέρδους, άρχιζαν και οι τριβές. Ο Γιάννης επιθυμούσε πιο συγκρατημένη πολιτική ελέω κρίσης σε αντίθεση με τον Κυριάκο.
Αν και οι ίδιοι ουδέποτε επιβεβαίωσαν την κόντρα μεταξύ τους, δεν την διαψεύδουν κιόλας, υιοθετώντας τη στάση της σιωπής ώστε να μη βάλουν σε νέες περιπέτειες τη ΦΑΓΕ. Τον τελευταίο καιρό ακούγεται πως έχουν κάνει ανακωχή, ώστε να πετύχουν τις επιδόσεις που επιθυμούν και να πουλήσουν την ιστορική γαλακτοβιομηχανία. Σε αυτό το σενάριο συμβάλλει και το ότι η νέα γενιά δε δείχνει την ίδια ζέση με τους γονείς τους για την πορεία του ομίλου.
