Το στοίχημα να μείνει η ΑΝΕΚ σε κρητικά χέρια, το μορατόριουμ συνεργασίας με τον Βγενόπουλο, η στρατηγική μείωσης των τιμών και οι σχέσεις με τον Γκριμάλντι
Τα «μποφόρ» της οικονομικής κρίσης έχουν ταράξει τα επιχειρηματικά… νερά της ακτοπλοΐας και οι ισχυροί παίκτες προσπαθούν να οδηγήσουν τα «καράβια» τους σε ασφαλή λιμάνια με προσεκτικούς ελιγμούς. Άλλωστε ο αγώνας του καπετάνιου ενάντια στα κύματα είναι πάντα μοναχικός.
Μοναχικός «καπετάνιος» και ο Γιάννης Σ. Βαρδινογιάννης, ειδικά από τότε που έχασε τον πολυαγαπημένο του πατέρα, Σήφη προσπαθεί να ζει ο κλάδος στον σύνολό του, την αύξηση του κόστους των καυσίμων κατά 70% και τον αδυσώπητο ανταγωνισμό με τις επιχειρηματικές «ναυμαχίες» στις θάλασσες του Αιγαίου, με λεπτές χειρουργικές κινήσεις, αλλά και κλείνοντας μέτωπα με ορισμένους εκ των αντιπάλων του που έμεναν ανοιχτά εδώ και πολλά χρόνια.
Η ΑΝΕΚ εξάλλου, αποτελεί έναν από τους ισχυρότερους πόλους της ελληνικής ακτοπλοΐας και είναι «συνηθισμένη» στο να δέχεται πυρά ανταγωνιστών της. Αλλά και ο επικεφαλής της, Γιάννης Σ. Βαρδινογιάννης δεν πτοείται από τις πάσης φύσεως «φουρτούνες», αφού και ο ίδιος παρά το «βαρύ» όνομα της οικογένειας Βαρδινογιάννη, πάλεψε με τα… κύματα κατά καιρούς για να εδραιωθεί στην διοίκηση της εταιρίας.
Υπήρξαν φορές που ήρθε σε… ρήξη με ήδη καταξιωμένα πρόσωπα του Διοικητικού Συμβουλίου, τα οποία επιθυμούσαν την πώληση του ομίλου σε ξένους μεγαλοεπενδυτές.
Ο Γιάννης Βαρδινογιάννης όχι μόνο δεν υπέκυψε στον πειρασμό, αλλά έβαλε στοίχημα ζωής πως η ΑΝΕΚ θα παραμείνει πάση θυσία σε κρητικά χέρια και θα διατηρήσει τα χρώματα του φουγάρου της ως ένδειξη σεβασμού στη μνήμη του πατέρα του, στον οποίο χρωστά το πόθο του για την θάλασσα, όπως και τα τρία αδέλφια του. Αλλά και ο αείμνηστος Σήφης είχε προδιαγράψει και ταυτίσει την πορεία του γιου του στο δικό του μυαλό με την οικογενειακή επιχείρηση, από όταν ακόμη ήταν μαθητής Λυκείου.
Μετά την πρόσφατη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Απρίλιο, και καλύφθηκε κατά 64,5%, ύψους 16 εκατ. ευρώ, η εταιρεία ΒΑΡΜΙΝ, συμφερόντων της Αμαλίας – Αναστασίας Βαρδινογιάννη του Ιωσήφ κατέχει το 26,52% των μετοχών, ενώ η έτερη εταιρεία του Γιάννη Σ. Βαρδινογιάννη και Βίκτορα Ρέστη, Sea Star δε συμμετέχει και περιορίζεται στο 23%, αλλά τον πρώτο λόγο έχει ο Γιάννης Βαρδινογιάννης ως προς τις αποφάσεις για το management.
Τόσα χρόνια στον χώρο της ακτοπλοΐας θεωρείται μια από τις ηγετικές φυσιογνωμίες της. Μέσω του σχήματος ΑΝΕΚ – Hellenic Seaways – Sea Star διαθέτει έναν στόλο 50 πλοίων και εξυπηρετεί 40 λιμάνια με σημαντική παρουσία στο Αιγαίο, την Κρήτη και την Αδριατική.
Στην… αντεπίθεση
Ο καλός στρατηγός φαίνεται σε συνθήκες πολέμου. Και επειδή η ακτοπλοΐα έχει δεχτεί απανωτά πλήγματα από την κρίση με τις ζημίες των εταιριών να αγγίζουν συνολικά τα 244,4 εκατ. ευρώ το 2010, ο Γιάννης Σ. Βαρδινογιάννης προχωρά στην… αντεπίθεση με προσεκτικές βέβαια κινήσεις.
Εκτός από την αύξηση κεφαλαίου για την τόνωση της ρευστότητας της ΑΝΕΚ σε μια δύσκολη περίοδο, προχώρησε σε μια κίνηση – ματ που αλλάζει τα δεδομένα και τις ισορροπίες στον κλάδο.
Υπέγραψε μορατόριουμ συνεργασίας με έναν από τους βασικότερους ανταγωνιστές του, την Attica Group του Ανδρέα Βγενόπουλο. Μια ενέργεια που αναμένεται να αποφέρει λειτουργικά κέρδη 5-8 εκατ. ερώ μέσω τω συνδυασμένων δρομολογίων που θα εκτελούνται από πλοία της ΑΝΕΚ και της Attica Group για την επόμενη τριετία.
Το big deal, όπως χαρακτηρίστηκε από ναυτιλιακούς κύκλους, θα μειώσει την προσφερόμενη χωρητικότητα στις δύο γραμμές, Ηράκλειο – Πειραιάς και Πάτρα – Ανκόνα και θα αυξηθει η πληρότητα των πλοίω. Στόχος που δεν είχε επιτευχθεί για καμία από τις εταιρίες τα δύο τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα τα δρομολογμένα πλοία τυς να μην ταξιδεύουν γεμάτα και να καταγράφουν συνεχόμενα ζημίες.
Για την ΑΝΕΚ πάντως, το πρώτο τρίμηνο του 2011, ήταν σαφώς βελτιωμένο ως προς τα οικονομικά της μεγέθη, με τις ζημίες να περιορίζονται στα 3,8 εκατ. ευρώ έναντι 18,2 εκατ. την αντίστιχη περίοδο του 2010 και αυτό χάρη στην διορατικότητα του Γιάννη Σ. Βαρδινογιάννη.
Η κρίση στην Λιβύη έγινε ευκαιρία για τον ίδιο, αφού με τις έκτακτες ναυλώσεις πλοίων για τις μετακινήσεις των πολιτών από την ταραγμένη χώρα, εισέρευσε «ζεστό» χρήμα στην εταιρία.
Ταυτόχρονα με την μείωση των τιμών των εισιτηρίων για τους επιβάτες και τα αυτοκίνητα, προσέλκυσε περισσότερους ταξιδιώτες, ενώ με τις περικοπές ασύμφορων δρομολογίων ή πλοίων εξισορροπεί τις δαπάνες με τα έσοδα.
Στόχος του είναι να μηδενίσει τις ζημίες ως το τέλος του 2011 και να επιστρέψει στην κερδοφορία.
Η HSW και ο Γκριμάλντι
Οι σχέσεις του Γιάννη Σ. Βαρδινογιάννη με τον Ναπολιτάνο πρόεδρο των Μινωϊκών Γραμμών έχουν περάσει από… σαράντα κύματα. Δεν είναι μόνο ο ανταγωνισμός για τον έλεγχο των γραμμών της Αδριατικής και της Κρήτης που τους έφερε πολλές φορές σε τροχιά σύγκρουσης, αλλά και το ποιος θα έχει τον έλεγχο της ακτοπλοϊκής, Hellenic Seaways.
Όταν το καλοκαίρι του 2009 ανακοινώθηκε η συμφωνία μεταξύ των δυο πλευρών, σύμφωνα με την οποία, η ΑΝΕΚ αποκτούσε το 33,35% των μετοχών της HSW που ήλεγχαν μέχρι τότε οι Μινωϊκές Γραμμές του Γκριμάλλντι, πολλοί μίλησαν για ένα από τα μεγαλύτερα deals στην ιστορία της ακτοπλοΐας, αφού οι δυο πρώην αντίπαλοι συμφιλιώθηκαν. Όμως μια διαφωνία για το ύψος του τιμήματος που έπρεπε να καταβάλει η ΑΝΕΚ για την αγορά των μετοχών οδήγησε στην ακύρωση της μεταξύ τους σύμβασης.
Έτσι σήμερα παραμένει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας ο Γκριμάλντι, αν και οι πληροφορίες θέλουν τον Γιάννη Σ. Bαρδινογιάννη, να επανέρχεται δυναμικά στο μέλλον, αν παρουσιαστεί η κατάλληλη ευκαιρία, προκειμένου να αποκτήσει και τον μετοχικό, εκτός από τον διαχειριστικό έλεγχο της ακτοπλοϊκής, η οποία μετρά 12 χρόνια παρουσίας στο Aιγαίο.
Στη γενική συνέλευση της 21ης Iουλίου πάντως, Eμμανουέλε Γκριμάλντι και Γιάννης Σ. Bαρδινογιάννης, μετά και την εκλογή 3 Iταλών εκπροσώπων του Nαπολιτάνου επιχειρηματία στο Δ.Σ., έδωσαν την εντύπωση πως θα τα βρουν οριστικά «στο τέλος της ημέρας».
Oι σχέσεις τους ωστόσο δεν ήταν ανέκαθεν γαλήνιες. Πέρασαν και τρικυμίες. Όταν το 2007 ο Kρητικός επιχειρηματίας αγόρασε έναντι 250 εκατ. ευρώ από τον Πάνο Λασκαρίδη το 90% των Mινωϊκών Γραμμών και της HSW, κατέδειξε ως ένα βαθμό το πραγματικό του πρόσωπο ως προς το ρίσκο που ήταν έτοιμος να αναλάβει.
Πρόκειται για την κίνηση να προχωρήσει η διοίκηση σε AMK κατά 106 εκατ. ευρώ, μέσω της οποίας εισήλθε στην εταιρεία και ο Iταλός Γκριμάλντι.
Aν και αρχικά συνεργάζονταν αρμονικά, γρήγορα ήρθαν σε σύγκρουση γιατί οι Iταλοί ξεκαθάρισαν ότι θέλουν την εταιρεία δική τους.
Tότε, ο επίμονος Γιάννης Σ. Bαρδινογιάννης, μαζί με τον B. Pέστη, τον Στ. Xατζηιωάννου και άλλους παράγοντες της αγοράς «στήνουν» τη Sea Star Capital στην Kύπρο, με στόχο να γίνουν το αντίπαλον δέος του Γκριμάλντι. H Sea Star ελέγχει αυτή τη τιγμή το 16,75% της HSW.
Της έδωσαν φιλί …ζωής κόντρα στα αιτήματα διάλυσης
Η Sea Star Capital, ο επενδυτικός βραχίονας με έδρα την Κύπρο και μέτοχος στην ΑΝΕΚ και την Hellenic Seaways με 23,25% και 16,75% αντίστοιχα, βρέθηκε στην κόψη του ξυραφιού πριν από μερικούς μήνες, αλλά τελικά ο μεγαλομέτοχος με 37% Γιάννης Σ. Βαρδινογιάννης και ο συνέταιρός του (12%) Βίκτωρ Ρέστης αποφάσισαν να την «σώσουν».
Οι δύο εφοπλιστές και οι λοιποί μέτοχοι της εισηγμένης στο Χρηματιστήριο της Κύπρου αποφάσισαν να μη διαλυθεί η εταιρεία- όπως ζητούσαν μέλη της διοίκησης- λόγω της «σημαντικής απώλειας του εκδοθέντος κεφαλαίου της». Αντιθέτως της έδωσαν το φιλί της ζωής που σημαίνει ότι σύντομα θα κληθούν να ενισχύσουν τα κεφάλαιά της προχωρώντας σε μια αύξηση κεφαλαίου, ύψους από 30 έως 50 εκατ. ευρώ και θα συμμετέχουν κατά το ποσό που τους αναλογεί.
Λόγω των παραπάνω προβλημάτων της η Sea Star μάλιστα, δεν συμμετείχε στην πρόσφατη αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΝΕΚ, με αποτέλεσμα να υποχωρήσει το ποσοστό της στο 23,16% από 32,5% που ήταν μέχρι πρότινος.
Στη μετοχική της σύνθεση, εκτός από τους κ. κ. Βαρδινογιάννη και Ρέστη συμμετέχουν και άλλα ηχηρά ονόματα του ελληνικού και διεθνούς επιχειρείν, όπως ο Στέλιος Χατζηιωάννου μέσω της EasyGroup με 5,5%, η Deutsche Bank με 4,70%, η Klivero Ltd με 4,31%, η BNP Paribas με 1,45%, ο Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος με 1,25%, η Sailwell με 3,61%, η Zenon SA με 3,13%, ο Παπαπαχαλής Αλέξανδρος- Αστέριος με 2,15%, Ρόκας Γιώργος με 1,05% και σε διασπορά βρίσκεται το 23,26%. Στο πρώτο τρίμηνο του 2011 η Sea Star Capital, περιόρισε τις ζημιές στα 5,76 εκατ. ευρώ έναντι 18,46 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2010, ενώ πέτυχε και εξαίρεση από όρους δανείου ύψους 127 εκατ. ευρώ μέχρι τις 30 Απριλίου του 2012, ενώ η τράπεζα δέχθηκε επίσης δόση δανείου ύψους 7 εκατ. ευρώ, που παρουσιάζεται ως οφειλόμενη εντός ενός έτους, να καταβληθεί ύστερα από ένα χρόνο με επιπρόσθετη δέσμευση μετοχών της Hellenic Seaways.
Ο αγώνας για την καθιέρωση στο τιμόνι της ΑΝΕΚ
Ο «δρόμος» του επιχειρηματικού ταξιδιού του Γιάννη Σ. Βαρδινογιάννη δεν ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα ειδικά μετά τον θάνατο του πατέρα του. Παρά την «βαριά» κληρονομιά που του άφησε, το ισχυρό brand name της ΑΝΕΚ, η οποία ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1966 μετά το τραγικό ναυάγιο στην βραχονησίδα της Φαλκονέρας, έπρεπε να παλέψει με τα «θηρία» για να καθιερωθεί στο τιμόνι της.
Από μικρός μυημένος στις αξίες της εργασίας, της συνέπειας, του φιλότιμου, που του εμφύσησε ο Σήφης, δεν ξέχασε ποτέ τη συμβουλή του πως «για να νικήσει τις φουρτούνες, έπρεπε να είναι σκληρό καρύδι».
Σε πρώτη φάση, πριν από μια δεκαετία αντιμετώπισε τον τότε διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, Στέλιο Ζαμπετάκη και την ηγετική ομάδα που επί χρόνια διαδραμάτιζε καθοριστικό ρόλο στην επιχείρηση. Στη γενική συνέλευση που πραγματοποιήθηκε την εποχή εκείνη, κατάφερε μέσα σε ένα κλίμα αμφισβητήσεων, να εξασφαλίσει ευρεία πλειοψηφία και να εγκατασταθεί στα γραφεία της οδού Αποκορώνου στα Χανιά μαζί με τους συνεργάτες του, τον δικηγόρο και πρώην βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, Γιώργο Πρασιανάκη και τον Σήφη Μανουσογιαννάκη, απόστρατο ναύαρχο, έμπιστο της οικογένειας Βαρδινογιάννη. Έκτοτε, όμως, ακολούθησαν προστριβές, πρώτα με τον κ. Πρασιανάκη και έπειτα με τον κ. Μανουσογιαννάκη, οι οποίοι και αποχώρησαν από την ΑΝΕΚ σε διαφορετικό χρόνο.
Εκτός από τα προβλήματα με τη διοίκηση είχε να αντιμετωπίσει και τις υπέρογκες δανειακές υποχρεώσεις της εταιρείας, αλλά και την πολυαρχία και τη δαιδαλώδη κατάσταση τεσσάρων θυγατρικών, των ΔΑΝΕ, ΝΕΛ, ΛΑΝΕ και ΑΝΕΝ. Στη Δωδεκανησιακή ΑΝΕ προσπάθησε να «διασώσει» κάποιες από τις επενδύσεις που είχαν κάνει οι προηγούμενες διοικήσεις, αλλά τελικά οι σκόπελοι ήταν μεγάλοι. Τη ΝΕΛ την πούλησε στον Απόστολο Βεντούρη και «ξεφορτώθηκε» πολλά από τα προβλήματα που είχαν δημιουργηθεί από την διαχείρισή της. Έτσι, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα έγινε το απόλυτο αφεντικό της ΑΝΕΚ.
Ατού του ήταν πάντα η επιθετική πολιτική. Προσέφερε στους μεταφορείς κυρίως της Ιταλίας, μεγάλες εκπτώσεις και γέμιζε τα γκαράζ του με φορτηγά και τα ταμεία με εισπράξεις. Ήταν από τους πρώτους που καθιέρωσαν τη δωρεάν μεταφορά των αυτοκινήτων στη γραμμή Χανίων- Πειραιά στην επιστροφή, τακτική που υποχρέωσε τον τότε μεγάλο ανταγωνιστή του και ιδιοκτήτη των Blue Star, Περικλή Παναγόπουλο σε… άτακτη υποχώρηση από την γραμμή των Χανίων.
Άνθρωπος που δεν αγαπά την δημοσιότητα ο Γιάννης Σ. Βαρδινογιάννης, χαίρεται όταν οι συντοπίτες του στην Κρήτη τον αποκαλούν όπως τον πατέρα του «ωραίο άνθρωπο και λεβέντη Κρητικό». Ο Γιάννης είναι ένα από τα τέσσερα παιδιά του Σήφη Βαρδινογιάννη και της Ελένης Παπαδάκη και αδυναμία του πατέρα του. Γι’ αυτό και εκείνος, παρόλο που δεν διατηρούσε καλές σχέσεις με τα αδέλφια του, Βαρδή και Γιώργο λόγω κληρονομικών ζητημάτων, λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, τούς ζήτησε να «προσέχουν τον Γιάννη και την ΑΝΕΚ». Και όντως σεβάστηκαν την επιθυμία του, αφού ποτέ οι θείοι του δεν τον κόντραραν.
