Η «αιμορραγία» κερδών και τζίρου για τέταρτη χρονιά, η στρατηγική των περικοπών, το «αντίδοτο» της Τουρκίας και της ΝΑ Ευρώπης και ο ανταγωνισμός με την ΑΓΕΤ Ηρακλής
«Τα δύσκολα είναι για όσους αγωνίζονται». Η συμβουλή του Νίκου Κανελλόπουλου προς τον γιο του και σημερινό πρόεδρο της ΤΙΤΑΝ, Ανδρέα Κανελλόπουλο πριν από πολλά χρόνια, την οποία ο ίδιος έκανε «πυξίδα ζωής», είναι πιο επίκαιρη από ποτέ για την ιστορική τσιμεντοβιομηχανία. Μπορεί να είναι ένα από τα πιο «βαριά χαρτιά» του χρηματιστηρίου, να παραμένει από τους ελάχιστους κερδοφόρους ομίλους του ελληνικού επιχειρείν, όμως, δεν έχει βγει εντελώς αλώβητος από την οικονομική κρίση.
Τα τσιμέντα του Τιτάνα έχουν παρουσιάσει «ρωγμές» σε αγορές που άλλοτε αποτελούσαν «φιλέτο» για την εισηγμένη. Και ο Ανδρέας Κανελλόπουλος με την συμβολή του στενού του συνεργάτη και διευθύνοντος συμβούλου, Δ. Παπαλεξόπουλου δίνουν καθημερινό αγώνα ώστε αυτές να «επουλωθούν» άμεσα, πριν γίνουν πιο βαθιές.
Στο στρατηγείο της ΤΙΤΑΝ στην οδό Χαλκίδος τους τελευταίους μήνες επικρατεί αναβρασμός. Καμία σχέση με το ήρεμο κλίμα άλλων εποχών, τότε που η διεθνής και εγχώρια οικονομική συγκυρία ήταν ομαλές. Πίσω από τις βαριές πόρτες του γραφείου του προέδρου τα ραντεβού και οι συσκέψεις έχουν πυκνώσει αισθητά. Βασικά θέματα συζήτησης στην καθημερινή ατζέντα δεν είναι άλλα από τον τρόπο που θα σταματήσει η «αιμορραγία» του κύκλου εργασιών και των κερδών της επιχείρησης, τα οποία για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά παρουσίασαν κάμψη κατά 18,4% και 46,2% στο εννεάμηνο του 2011, τα μέτρα με τα οποία θα οχυρωθούν στις χώρες όπου βιώνουν έντονες πιέσεις, όπως είναι η Αίγυπτος, οι ΗΠΑ και η Ελλάδα, αλλά και οι περικοπές του λειτουργικού κόστους. Ειδικά γι’ αυτό το τελευταίο σκέλος, η διοίκηση δεν απέφυγε και το δύσκολο «μονοπάτι» του «ψαλιδίσματος» θέσεων εργασίας, με όσους γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα να κάνουν λόγο για μείωση του προσωπικού κατά 150 άτομα. Μια τακτική που ο όμιλος είχε ακολουθήσει και παλιότερα, στην θυγατρική της στα Σκόπια απολύοντας περίπου 130 άτομα.
Ο ίδιος ο Ανδρέας Κανελλόπουλος ήταν από τους πρώτους που ύψωσε την «σημαία» της διεθνοποίησης του ομίλου και της ανάδειξής του στον μεγαλύτερο Έλληνα επενδυτή στο εξωτερικό. Είναι εκείνος που πριν από 26 χρόνια έδινε το «σύνθημα» για να μεταφερθεί το πρώτο φορτίο με ελληνικό τσιμέντο της εταιρίας από το Καμάρι της Βοιωτίας στις ανατολικές ακτές της Αμερικής και τότε κανένας δεν φανταζόταν την «επέλαση» του ομίλου σε 13 χώρες της ΝΑ Ευρώπης, των ΗΠΑ και της Ανατολικής Μεσογείου. Για τον ισχυρό άντρα της ΤΙΤΑΝ, με σπουδές στην Ελβετία και με τον… αέρα και την έντονη προσωπικότητα των επιχειρηματιών που ανήκουν στον «κύκλο της Ζυρίχης» αποτελούσε προσωπικό στοίχημα. Όμως, σήμερα που η ακαμψία στον κλάδο των κατασκευών έχει μειώσει την ζήτηση τσιμέντου, ο Ανδρέας Κανελλόπουλος δίνει ΤΙΤΑΝ-ιες μάχες για να εξισορροπήσει τις απώλειες στην εγχώρια και σε ξένες αγορές.
«Αγκάθια» και… εφεδρείες
«Αγκάθι» αποτελεί για την οικογένεια Κανελλόπουλου αυτή την περίοδο εκτός από την Ελλάδα, όπου η ζήτηση για δομικά υλικά και τσιμέντο έχει επιστρέψει στα επίπεδα της δεκαετίας του ’60, όπως υποστηρίζουν στελέχη του ομίλου, η Αίγυπτος, μια αγορά η οποία παρά τις τεράστιες προοπτικές που παρουσίαζε μέχρι πέρυσι, εξαιτίας των πολιτικών αναταραχών που συνεχίζονται μετά και την παραίτηση της στρατιωτικής κυβέρνησης, «απειλείται».
Οι διαρκείς φασαρίες και η έλλειψη μιας σταθερής κυβέρνησης ασκούν σημαντικές πιέσεις και στην οικονομία της, ενώ δημιουργούν ένα περιβάλλον αβεβαιότητας στις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη περιοχή, αφού και τα έργα υποδομών προχωρούν με το… σταγονόμετρο επηρεάζοντας την ζήτηση τσιμέντου.
Η αβεβαιότητα αυτή είναι έντονη και στην ΤΙΤΑΝ, η οποία στηρίζει το 45% της συνολικής λειτουργικής της κερδοφορίας στην χώρα των Φαραώ και η οποία διαθέτει δύο παραγωγικές μονάδες στην Αλεξάνδρεια και στο Beni Suef, έχοντας επενδύσει πάνω από 600 εκατ. ευρώ. Στην «δύση» του 2010 μάλιστα, έκλεισε ένα από τα μεγαλύτερα deals στην περιοχή, εκείνο της πώλησης του 15,2% της θυγατρικής του ΤΙΤΑΝΑ στην IFC, που ανήκει στο γκρουπ της Παγκόσμιας Τράπεζας έναντι 80 εκατ. ευρώ. Το θετικό στοιχείο είναι πως τα εργοστάσια του ομίλου στην περιοχή δεν σταμάτησαν καθόλου τις εργασίες τους κατά την διάρκεια της αναστάτωσης σε αντίθεση με άλλους ανταγωνιστές τους, ενώ ερώτημα αποτελεί για το τι μέλλει γενέσθαι με τις νέες άδειες για την κατασκευή και νέων μονάδων στην περιοχή, που είχε εξαγγείλει η κυβέρνηση Μουμπάρακ και η ΤΙΤΑΝ επρόκειτο να τις διεκδικήσει.
Αλλά και το αμερικανικό «όνειρο» του Ανδρέα Κανελλόπουλου δεν έχει ακόμη βρει τον ρυθμό του. Εκεί η ελληνική εισηγμένη διατηρεί δύο μονάδες παραγωγής τσιμέντου, αλλά η κατασκευαστική ανάπτυξη παραμένει καθηλωμένη σε χαμηλά επίπεδα και ο οικοδομικός κλάδος σε βαθιά ύφεση με αποτέλεσμα η εταιρία να παρουσιάσει ζημίες 4,3 εκατ. ευρώ. Η παρουσία της ωστόσο στην αμερικανική αγορά ουδέποτε ήταν ανέφελη. Πριν από μια τριετία η εταιρία βρέθηκε αντιμέτωπη με δικαστικά προβλήματα, με τις αρμόδιες αρχές να μην της χορηγούν τις απαραίτητες άδειες εξόρυξης στην περιοχή Lake Belt.
Στον αντίποδα, χρυσές εφεδρείες του ομίλου στο εξωτερικό αποτελούν η αγορά της Τουρκίας, που μπορεί να συνεισφέρει μόλις το 10% της λειτουργικής κερδοφορίας του, όμως, παρουσιάζει σημαντική οικονομική ανάκαμψη με αποτέλεσμα τα έργα υποδομών να αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο και αυτό ευνοεί σημαντικά την αγορά δομικών υλικών. Επίσης, τα εργοστάσια της Αλβανίας και του Κοσσόβου, με τα λειτουργικά κέρδη να αυξάνονται 17%, ενώ στη ΝΑ Ευρώπη γενικότερα τα κέρδη παρουσίασαν βελτίωση στα 73,4 εκατ. ευρώ.
Επιμένει ελληνικά…
Ο Ανδρέας Κανελλόπουλος «κρατάει» από επιχειρηματικό τζάκι και είναι από τους λίγους Έλληνες επιχειρηματίες που διατηρούν αναλλοίωτη στον χρόνο την κουλτούρα και την συμπεριφορά που συνοδεύει τους «επιχειρηματίες με καταγωγή». Έχει καταφέρει να μείνει ο όμιλος σε ελληνικά χέρια, είτε επειδή άλλες βιομηχανίες πουλήθηκαν σε ξένους κολοσσούς, είτε επειδή δεν υπάρχουν πια και ο ίδιος είναι υπερήφανος που η εταιρία του κατάφερε να γιγαντωθεί, αποκτώντας 11 μονάδες παραγωγής συνολικά, με ετήσια δυναμικότητα πάνω από 15 εκατ. τόνους, δέκα λατομεία, τρία ορυχεία, επτά μονάδες σκυροδέματος, στηριζόμενη στις δικές της δυνάμεις.
Σε αντίθεση με τον μεγάλο αντίπαλο της ΤΙΤΑΝ, την ΑΓΕΤ Ηρακλής που οι συνθήκες την οδήγησαν στα χέρια των Γάλλων της Lafarge. Οι δύο όμιλοι έχουν κονταροχτυπηθεί πολλές φορές στο παρελθόν και από τις «μάχες» άλλοτε έβγαινε νικήτρια η μία και άλλοτε η άλλη.
Λογικό, αφού όπου υπάρχουν μεγάλα συμφέροντα, υπάρχει και διαξιφισμός. Σήμερα, παρόλο που η ΑΓΕΤ Ηρακλής αντιμετωπίζει προβλήματα, αφού οι ζημίες επιμένουν και οι Γάλλοι έχουν υιοθετήσει πολιτική περικοπών και πώλησης περιουσιακών της στοιχείων, εξακολουθεί να αποτελεί τη μεγαλύτερη ανταγωνίστρια εταιρεία της ΤΙΤΑΝ.
Άλλωστε η κόντρα των δύο κρατάει από την εποχή του Μεσοπολέμου ακόμη, τότε που ήταν υπουργός Εθνικής Οικονομίας, ο Νικόλας Κανελλόπουλος. Αξίωμα που αργότερα πήρε ο μεγάλος αντίπαλος, Ανδρέας Χατζηκυριάκος, ο οποίος από την ΤΙΤΑΝ είχε μεταπηδήσει εξαιτίας μια παρεξήγησης με τους υπόλοιπους συνεταίρους του (Νίκο Κανελλόπουλο και Αλέξανδρο Ζαχαρίου) στον «Ηρακλή» και από τότε η «φλόγα» του ανταγωνισμού παρέμεινε άσβεστη.
Το «μπλόκο» στα σχέδια για τη μονάδα καύσης στη Θεσ/κη
Εδώ και δύο χρόνια «παλεύει» η διοίκηση της ΤΙΤΑΝ για την δημιουργία μονάδας καύσης απορριμμάτων στο εργοστάσιο που διαθέτει στην βορειοδυτική πλευρά της Θεσσαλονίκης, όμως, συναντά τις έντονες αντιδράσεις των τοπικών φορέων και περιβαλλοντικών οργανώσεων.
Στους σχεδιασμούς του ομίλου είναι να κατασκευαστεί μονάδα όμοια με εκείνη που ίδρυσε στην Σόφια της Βουλγαρίας, μια επένδυση της τάξεως των 5,2 εκατ. ευρώ, ώστε τα σκουπίδια που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην ανακύκλωση, η βιομηχανία να τα αξιοποιεί ως καύσιμο υλικό στους κλιβάνους υψηλών θερμοκρασιών.
Το όφελός της θα είναι διπλό: αφενός περιβαλλοντικό, αφού θα υπάρχουν μικρότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα και αφετέρου οικονομικό, καθώς θα μειωθούν τα λειτουργικά έξοδα της επιχείρησης, αφού δεν θα χρειάζεται να αγοράζει άλλη καύσιμη ύλη για την παραγωγή τσιμέντου.
Ωστόσο, το επενδυτικό αυτό πλάνο δεν το είδαν από την αρχή με καλό μάτι τα μέλη του Δήμου Παύλου Μελά και άλλων όμορων δήμων, αλλά και οικολογικοί φορείς, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι δεν πρέπει να δοθεί άδεια στην ΤΙΤΑΝ, καθώς το περιβάλλον στην περιοχή είναι ήδη επιβαρυμένο από άποψης ρύπων και η κατάσταση θα επιδεινωθεί.
Από την άλλη, η εταιρία τονίζει πως ο σχεδιασμός που έχει γίνει είναι πολύ προσεκτικός και έχουν ληφθεί υπόψη όλα τα standards ασφαλείας και προστασίας του περιβάλλοντος. Αν και τα σχέδια αυτά βρίσκονται προς το παρόν εν… υπνώσει, δεν έχουν εγκαταλειφθεί οριστικά και μάλιστα ακούγεται πως ο όμιλος θα επιστρατεύσει επιστήμονες να αναλάβουν την καμπάνια για να πειστεί η τοπική κοινωνία. Αυτή πάλι είναι αποφασισμένη να εμποδίσει την επένδυση ακόμη και με προσφυγές. Μάλιστα μερίδα της κατηγορεί την επίσημη Πολιτεία πως για ακόμη μια φορά ευνοεί με την στάση της τα πλάνα επιχειρηματιών βάζοντας σε δεύτερη μοίρα το περιβάλλον. Η «μάχη» μαίνεται για τα καλά…
Οι συνεχιστές της επιχείρησης και το Ίδρυμα με την πλούσια δράση
Η οικογένεια Κανελλόπουλου δεν αρέσκεται να βρίσκεται στα φώτα της δημοσιότητας.
Πέρα από τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες και τις κοινωνικές και πολιτιστικές της πρωτοβουλίες μέσω του Ιδρύματος «Παύλος και Αλεξάνδρα Κανελλοπούλου», σπανίως συμμετέχει σε κοσμικές εκδηλώσεις με εξαίρεση εκείνες που διοργανώνονται στα πλαίσια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης της ΤΙΤΑΝ. Και η στάση αυτή δεν αφορά μόνο τις παλαιότερες γενιές της οικογένειας, αλλά και τις νεότερες. Τα ανίψια του επικεφαλής του ομίλου Νέλλος και Παύλος, αλλά και ο γιος του Λεωνίδας δεν έχουν υιοθετήσει το σύγχρονο lifestyle που επιτάσσει φωτογραφίσεις σε κοσμικά περιοδικά και όχι μόνο, αλλά είναι χαμηλών τόνων.
Εργάζονται μάλιστα στην οικογενειακή επιχείρηση από πολύ μικρή ηλικία, ξεκινώντας από χαμηλές θέσεις και φτάνοντας με αργά και σταθερά βήματα στην κορυφή της διοικητικής πυραμίδας.
Ο Νέλλος Κανελλόπουλος διατηρεί και την θέση του προέδρου στο «Ίδρυμα Κανελλόπουλου», το οποίο έχει ως προτεραιότητά του την προβολή της ελληνικής τέχνης, την διάδοση του ελληνικού πολιτισμού καθώς και την ανάληψη δράσεων που αφορούν λιγότερο προνομιούχα άτομα και κοινωφελείς φορείς. Κεντρικός πόλος δραστηριοτήτων του Ιδρύματος και του προέδρου του είναι το Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου, οι οποίοι το 1972 δώρισαν την πολύτιμη συλλογή τους στο ελληνικό κράτος, ενώ μέσω του Ιδρύματος προωθείται και η Βιολογική Τυροκομική Μονάδα «Τριφύλλι» και η απασχόληση στην ακριτική Θράκη.
Ο πιο γνωστός στα κοσμικά στέκια και αυτό κυρίως λόγω της παλαιότερης ενασχόλησής του με την ΑΕΚ, είναι ο άλλος ανιψιός του Ανδρέα Κανελλόπουλου, ο Τάκης Κανελλόπουλος. Ήταν αντιπρόεδρος στην κίτρινη ΠΑΕ μέχρι τις αρχές του 2010, οπότε και αποχώρησε λέγοντας πως ο κύκλος του στην διοίκηση της ομάδας έκλεισε. Μέχρι και ξύλο είχε φάει μικρός από τον μεγαλύτερο αδελφό του, Νέλλο, αλλά και τον Παύλο για το «πάθος» του αυτό, αφού ο πρώτος είναι φανατικός Παναθηναϊκός και ο δεύτερος υποστηρίζει τον ΠΑΟΚ. Στους φίλους της οικογένειας, παρά τις διαφορετικές φίλαθλες προτιμήσεις, συγκαταλέγονται ο Γιώργος Βαρδινογιάννης, ο Μιχάλης Χανδρής και η οικογένεια Λαιμού, οι οποίοι κάθε χρόνο δίνουν το παρών στα λαμπερά πάρτι του Τάκη Κανελλόπουλου στο σπίτι του στην Ηρώδου Αττικού.
Ο Τάκης Κανελλόπουλος αρχικά επέλεξε να ξεφύγει από τα στενά όρια της οικογενειακής επιχείρησης. Σπούδασε στο Brown University στην Αμερική οικονομικές επιστήμες και εκεί έμαθε να αγαπάει ακόμη περισσότερο τον αθλητισμό. Υπήρξε εξαιρετικός παίκτης του βόλεϊ και ήταν μέλος της επίλεκτης ομάδας της ΒΑ Αμερικής. Όταν ολοκλήρωσε και τα μεταπτυχιακά του ρίχτηκε απευθείας στα βαθιά. Έχοντας πλέον εγκατασταθεί στο Big Apple, δούλεψε ως αναλυτής χρηματοοικονομικών στον ασφαλιστικό κολοσσό AIG. Η ξενιτιά όμως δεν του πήγαινε πολύ και αποφάσισε να γυρίσει στην πατρίδα. Πριν αναλάβει την διεύθυνση επενδυτικών σχέσεων της ΤΙΤΑΝ, έκανε το επαγγελματικό του εγχώριο ντεμπούτο του στην Eurobank ως account officer στο τμήμα δανείων.
