Ο ανηφορικός «δρόμος» της εξυγίανσης μέσω του άρθρου 99, το project του Βοτανικού που κόστισε ακριβά και τα ανοιχτά μέτωπα με τράπεζες- εργαζόμενους
Ο επιχειρηματίας που οραματίστηκε να μετατρέψει τους εμπορικότερους δρόμους της Αθήνας, με κορωνίδα την λεωφόρο Κηφισίας, σε μια «γυάλινη» πόλη με επιβλητικά κτίρια φτιαγμένα από τζάμι στα πρότυπα της Αμερικής, βλέπει το «οικοδόμημά» του, την εταιρία που ξεκίνησε πριν από 38 χρόνια, να έχει ραγίσει.
Η «Βωβόπολη» κινδυνεύει να σπάσει. Ο Μπάμπης Βωβός πλέον βρίσκεται σε δεινή οικονομική κατάσταση. Ένα βήμα πριν από την κατάρρευση, όπως υποστηρίζουν οι περισσότεροι στην αγορά του real estate. Η «λάμψη» του άλλοτε κραταιού ομίλου, ο οποίος την δεκαετία του ’80 μεσουράνησε στον κατασκευαστικό τομέα, έχει σβήσει.
Πλέον περιμένει μια «αχτίδα» ελπίδας μόνο από την εκδίκαση (στις 28 Οκτώβρη) της αίτησης που κατέθεσε για υπαγωγή στο άρθρο 99 του Πτωχευτικού Κώδικα για να μπορέσει να εξασφαλίσει προστασία από τους πιστωτές.
Αν και πριν από μερικές μέρες και μετά από δεύτερη προσπάθεια εγκρίθηκε το αίτημά του για προσωρινά, προληπτικά μέτρα έναντι των πιστωτών του, κερδίζοντας χρόνο, ο «δρόμος» της εξυγίανσης μέσα από το άρθρο 99 είναι ανηφορικός για τον Μεσσήνιο επιχειρηματία. Κάτι που φαίνεται και στην ψυχολογία του, όπως λένε άνθρωποι του στενού του περιβάλλοντος.
Ο Μπάμπης Βωβός, εκείνος που πάντα έδινε το παρών σε κοσμικά γκαλά, που περνούσε συχνά το «κατώφλι» των υπουργείων, πιέζοντας τους εκάστοτε κυβερνητικούς αξιωματούχους να «τρέξουν» τα ζητήματα που αφορούν την «ΜΒΔΤ» και που έπαιρνε θέση δημοσίως για τις οικονομικές πολιτικές που εφαρμόζονται, έχει αλλάξει.
Έχει γίνει περισσότερο εσωστρεφής και βρίσκεται από το πρωί μέχρι τα μεσάνυχτα στο γραφείο του στο Μαρούσι, τις περισσότερες φορές μαζί με τον γιο του και διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου, Άρη προσπαθώντας να βρουν λύση στα προβλήματά τους. Πράγμα όχι και τόσο εύκολο, αφού η θηλιά έχει «σφίξει» ιδιαιτέρως τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.
Η αντίστροφη μέτρηση
Η αντίστροφη μέτρηση για την πτώση της εταιρίας ανάπτυξης ακινήτων και του developer Βωβού, όπως τον αποκαλούν στους επιχειρηματικούς κύκλους, ξεκίνησε από το 2008, αλλά κορυφώθηκε στο τέλος του 2010.
Η οικονομική κρίση από τη μια που οδήγησε πολλούς μισθωτές να αιτηθούν μειώσεις ενοικίων ή και να αδειάσουν τα εμπορικά ακίνητα (όπως συνέβη με την Media Markt στο Φάληρο), επιφέροντας ταυτόχρονα υποχώρηση των εσόδων για τον όμιλο και αφετέρου οι καθυστερήσεις στην δημιουργία του mall στον Βοτανικό στα πλαίσια της διπλής ανάπλασης αποτέλεσαν την «αρχή του κακού». Αν οι δύο αυτές αιτίες συνδυαστούν και με τις εμπλοκές που αντιμετώπιζαν και άλλα επενδυτικά σχέδια του Βωβού, όπως στο Λαύριο και στην Κηφισίας τα πρώτα χρόνια, με τις προσφυγές τοπικών φορέων και περιβαλλοντικών οργανώσεων στο Συμβούλιο της Επικρατείας, τότε κατανοεί κανείς την δεινή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει.
Οι ζημίες στο εννεάμηνο του 2011 ανήλθαν σε 32,3 εκατ. ευρώ, οι ταμειακές ροές ήταν αρνητικές, ενώ η μεγάλη έκθεση του ομίλου στον τραπεζικό δανεισμό, ο οποίος ανέρχεται στα 727 εκατ. ευρώ- το μεγαλύτερο μέρος είχε ληφθεί για την υλοποίηση του project του Βοτανικού- ήταν το… κερασάκι στην τούρτα, ίσως και ένα από τα λάθη που έκανε ο Βωβός και του στοίχισε ακριβά.
Οι προσδοκίες που είχε καλλιεργήσει ότι ήταν θέμα χρόνου- από το 2009 και μετά- να πραγματοποιηθεί το κέντρο, αποδείχτηκαν «φρούδες». Οι προσφυγές των περιβαλλοντικών οργανώσεων για την προστασία των Κορμοράνων, έχοντας στο πλευρό τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και η αναπροσαρμογή των σχεδίων της ΠΑΕ Παναθηναϊκός για το γήπεδο, στέρησαν στην εταιρία την δυνατότητα να αξιοποιήσει τις εξελίξεις στο θέμα της διπλής ανάπλασης.
Από το Δεκέμβριο του 2011, οπότε και το θέμα συζητήθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο μέχρι τον περασμένο Ιούλιο, οπότε και η περιβαλλοντική μελέτη μαζί με το προσχέδιο του Προεδρικού Διατάγματος κατατέθηκαν στο ΥΠΕΚΑ δεν έχει γίνει κάποιο βήμα προόδου. Και ας είχε προηγηθεί η τροπολογία που κατέθεσε ο Νίκος Σηφουνάκης (όταν ήταν στο ΥΠΕΚΑ) για τη νέα χωροθέτηση του ακυρωμένου από το ΣτΕ εμπορικού κέντρου, μια ρύθμιση που πέρασε μέσα από ένα «άσχετο» νομοσχέδιο που αφορούσε στην «προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος», που χαρακτηρίστηκε «δώρο» προς τον επιχειρηματία.
Όσο όμως, το mall βρισκόταν και βρίσκεται στη μακέτα, ο Μπάμπης Βωβός δεν μπορεί να πετύχει και την αναχρηματοδότηση των δανειακών του υποχρεώσεων, αφού τo project του Βοτανικού αποτελεί στις συζητήσεις του με τις τράπεζες και τη μεγαλύτερη εγγύηση για να του… ανάψουν εκείνες το «πράσινο φως».
Μια ακόμη «άστοχη» ενέργεια του επιχειρηματία ήταν και η άρνησή του να πουλήσει μέρος των μετοχών του σε μεγάλο διεθνές fund που τον είχε προσεγγίσει στις «καλές εποχές» καθώς δεν υπολόγισε σωστά τις συνέπειες της κρίσης. Πλέον αναζητά τον «λευκό ιππότη» για το project του Βοτανικού, καθώς ακόμη και να προχωρήσει το έργο, απαιτούνται χρήματα. Εγχείρημα πιο δύσκολο εν μέσω κρίσης και εμπλοκών στην περιοχή. Συζητήσεις γίνονται με πολλούς, αλλά ακόμη δεν έχει επέλθει κάποιο αποτέλεσμα.
Η επόμενη μέρα
Η επόμενη μέρα μετά την αίτηση του Βωβού για ένταξη στο άρθρο 99 βρίσκει τον επιχειρηματία με μια πληθώρα «μετώπων» ανοικτά. Παρά τις αισιόδοξες δηλώσεις του ίδιου ότι μέσω της αναδιάρθρωσης που επιχειρείται, η εταιρία του θα καταφέρει να σταθεί και πάλι στα… πόδια της, δεν συμμερίζονται οι περισσότεροι την αισιοδοξία του.
Οι εργαζόμενοι διεκδικούν δεδουλευμένα, ακίνητα έχουν πλειστηριαστεί από τις τράπεζες για αποπληρωμή χρεών που έληγαν στο τέλος του 2011, η μετοχή της εταιρίας εδώ και έξι μήνες βρίσκεται σε αναστολή διαπραγμάτευσης και η εικόνα στον όμιλο γενικότερα μοιάζει αποκαρδιωτική.
Ο Μπάμπης Βωβός, όταν διαπίστωσε ότι δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις οικονομικές υποχρεώσεις του απέναντι στους υπαλλήλους του, πήρε την απόφαση να υπογράψουν ιδιωτικά συμφωνητικά με στόχο να καταβληθούν μισθοί και δεδουλευμένα σε 18 δόσεις, αλλά δεν μπόρεσε να είναι συνεπής μέχρι σήμερα ούτε σε αυτή του την υπόσχεση. Σήμερα στον όμιλο έχουν απομείνει 30 υπάλληλοι, ενώ ως τις αρχές του καλοκαιριού είχαν αποχωρήσει 224 με κόστος 5,5 εκατ. ευρώ, ποσό που χρηματοδοτήθηκε από την Alpha Bank και την Πειραιώς.
Ταυτόχρονα σημαντικής αξίας ακίνητα της ΜΒΔΤ πέρασαν στην ιδιοκτησία των πιστωτριών τραπεζών λόγω της παρατεταμένης αδυναμίας εξόφλησης των δανειακών υποχρεώσεων του ομίλου. Ένα από αυτά λέγεται ότι είναι και το εμπορικό κέντρο στο Δέλτα Φαλήρου. Το χαρτοφυλάκιο ακινήτων της Βωβός αποτιμάται στα 853 εκατ. ευρώ σήμερα, με σημαντικότερο βέβαια εκείνο του Βοτανικού.
Η «ομηρία» των μετόχων, η… αγωνία και τα πρόστιμα
Σε καθεστώς ομηρίας βρίσκονται οι μέτοχοι της εταιρίας του Μπάμπη Βωβού από τα μέσα του περασμένου έτους.
Η εξάμηνη αναστολή διαπραγμάτευσης των μετοχών της στο χρηματιστηριακό ταμπλό λόγω της αδυναμίας δημοσιοποίησης των εκκρεμών οικονομικών καταστάσεων (για το σύνολο του 2011 και το πρώτο μισό του 2012) αποτελεί ένα από τα βασικά προβλήματα σε επίπεδο χρηματιστηριακό. Αν και ο επιχειρηματίας είχε δεσμευθεί ότι το θέμα θα διευθετείτο στα τέλη Ιουλίου, τελικά κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό.
Χρηματιστηριακοί αναλυτές εκτιμούν ότι μετά και τις πρόσφατες εξελίξεις με την αίτηση ένταξης του ομίλου στο άρθρο 99 η θέση των μετόχων επιδεινώνεται. Παρόλο που οι μέτοχοι προς το παρόν «σιωπούν», γνωρίζουν καλά πως αν ο όμιλος τελικά πτωχεύσει, τότε κινδυνεύουν να χαθούν και τα χρήματα που έχουν επενδύσει οι ίδιοι, γι’ αυτό και αγωνιούν για το μέλλον της. Το βασικό ερώτημα είναι ποια στάση θα τηρήσει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς απέναντι σε όλα αυτά.
Τα προβλήματα με την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς πάντως, δεν είναι καινούρια. Στις αρχές του έτους επέβαλε «βαριά καμπάνα» στον όμιλο Βωβού, ύψους 1 εκατ. ευρώ για παράβαση της χρηματιστηριακής νομοθεσίας, καθώς διαπιστώθηκε ότι διαμόρφωναν τεχνητά την τιμή της μετοχής της εταιρίας.
Πιο συγκεκριμένα τα πρόστιμα επεβλήθησαν στον Άρη Βωβό (500.000 ευρώ) και άλλα 500.000 ευρώ στον Ίωνα Βωβό για τις συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν κατά την περίοδο Ιουλίου- Σεπτεμβρίου 2004. Σύμφωνα με τις καταγγελίες που έγιναν, διαπιστώθηκε ότι χρηματοδοτούσαν μεγάλο αριθμό προσώπων προκειμένου αυτά να διενεργούν συναλλαγές επί της μετοχής της εταιρίας «με αποτέλεσμα να διαμορ-φώνεται τεχνητά, με μεθοδευμένο τρόπο, η τιμή της και ως εκ τούτου διαδόθηκαν ανακριβείς και παραπλανητικές πληροφορίες ως προς την μετοχή της, οι οποίες από την φύση τους μπορούσαν να επηρεάσουν την τιμή και τις συναλλαγές επί της μετοχής αυτής».
Οι δυσκολίες άλλαξαν και το προσωπικό lifestyle της οικογένειας
Η ζωή και η επιχειρηματικότητα έχουν «σκαμπανεβάσματα». Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές που περνά τον τελευταίο καιρό ο Μπάμπης Βωβός έχει συμπαραστάτη στο πλευρό του, τον γιο του Άρη. Είναι άλλωστε εκείνος που κατέχει ταυτόχρονα και την θέση του διευθύνοντος συμβούλου, γνωρίζοντας εις βάθος τα «μυστικά» της εταιρίας. Είναι επίσης εκείνος που έχει αναλάβει τις συζητήσεις με τις τράπεζες για να βγουν από το αδιέξοδο και που συχνά ταξιδεύει στο εξωτερικό για επαφές με πιθανούς ενδιαφερόμενους επενδυτές.
Όσοι παρακολουθούν πάντως, τα βήματα της οικογένειας και κυρίως των τριών παιδιών του Μπάμπη Βωβού, υποστηρίζουν πως δεν έχουν καμία σχέση με εκείνους που πιστά ακολουθούσαν τις ακριβές συνήθειες του lifestyle στο παρελθόν. Η κρίση που περνά η εταιρία τους έχει αφήσει το «αποτύπωμά» της και στην προσωπική της ζωή.
Ο Άρης Βωβός ανέκαθεν θεωρείτο ο bon viveur της οικογένειας. Δεν δίσταζε να νοικιάζει ιδιωτικό αεροσκάφος για να ταξιδέψει για μια ημέρα στο Λας Βέγκας.
Συχνός θαμώνας νυχτερινών κέντρων, καλοκαιρινές διακοπές στο Ιόνιο και την Ιταλία με ιδιόκτητο σκάφος, αλλά και μια υπερπολυτελής κατοικία στο Κεφαλάρι ήταν μερικές από τις «επενδύσεις» του. Η μεγάλη αναγνωρισιμότητά του βέβαια, δεν οφείλεται μόνο στην οικογενειακή επιχείρηση και την θέση που κατέχει, αλλά στο ότι ήταν ένας από τους πιο γνωστούς οδηγούς στα ράλι αυτοκινήτου με αξιόλογες επιδόσεις.
Το τελευταίο διάστημα όμως, οι περιττές σπατάλες δεν υφίστανται πλέον και ο ίδιος έχει επιλέξει να ασχολείται κυρίως με τα προβλήματα του γραφείου.
Η αδελφή του Άντα Βωβού, η οποία στο παρελθόν επίσης είχε να επιδείξει έναν προκλητικό τρόπο ζωής, όπως λένε οι κακές γλώσσες, δίνοντας υπέρογκα ποσά κάθε μήνα για τις επώνυμες αγορές της στη Ρώμη, σήμερα δείχνει πιο κατασταλαγμένη και έχει αποφασίσει να μείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Αν και η σχέση της με την εταιρία παραμένει ως σήμερα μόνο εξ όψεων των κτιρίων που φέρουν το επώνυμο της οικογένειας, στέκεται στο πλευρό του πατέρα της.
Πιο χαμηλών τόνων πάντα ήταν η άλλη κόρη, η Ναταλί, η οποία από την πρώτη στιγμή δήλωσε παρούσα στα επιχειρηματικά δρώμενα.
Ο Μπάμπης Βωβός από την άλλη στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις με δικούς του ανθρώπους φέρεται να εξομολογείται πως ούτε όταν πρωτοξεκινούσε από την Μεσσηνία, δεν είχε συναντήσει τόσες δυσκολίες, όσες σήμερα. Τότε που εναντιώθηκε στην θέληση του αγροφύλακα πατέρα του να ακολουθήσει το επάγγελμά του και ήρθε στην Αθήνα για να χτίσει μετά το πέρας των σπουδών του στο Πολυτεχνείο την δική του επιχείρηση από το μηδέν.
Η σχέση του με τον πρώην δήμαρχο Αμαρουσία, Π. Τζανίκο θα θεωρηθεί υπεύθυνη για την «εκτόξευση» της εταιρίας του Βωβού, ο οποίος άρχισε να «χτίζει» την λεωφόρο Κηφισίας, μετατρέποντάς την σε «Βωβοκιστάν», όπως την αποκαλούν χαρακτηριστικά.
