Το ακίνητο στο Ωνάσειο, η ιδιοκτήτρια εταιρία Agemar, το χρέος και η προσφυγή στη Δικαιοσύνη. Οι «κόντρες» για την ελληνική σημαία και η ψήφος εμπιστοσύνης
Tο όνομα του Γιάννη Αγγελικούση «φιγουράρει» συνήθως στις «χρυσές» λίστες με τους πιο ισχυρούς ανθρώπους της παγκόσμιας ναυτιλιακής βιομηχανίας. Οι διεθνείς επιθεωρήσεις πολλές φορές έχουν αναφερθεί σε εκείνον χαρακτηρίζοντάς τον ως τον «σύγχρονο Μίδα» της ελληνικής ναυτιλίας. Η Power List 2012 της Tradewinds τον ανέδειξε μεταξύ των 50 μεγαλύτερων πλοιοκτητών στον κόσμο, στη δεύτερη θέση πίσω από τον Νορβηγό Fredriksen και το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο έχει βραβεύσει πολλάκις τον όμιλό του Angelicoussis Shipping Group για την συνεισφορά του στον κλάδο.
Εδώ και μια βδομάδα ωστόσο, το όνομα του Έλληνα «κυρίαρχου των θαλασσών»- όπως τον αποκαλεί η εφοπλιστική κοινότητα- έχει έρθει στο προσκήνιο όχι για κάποιο καινούριο big deal για νέες ναυπηγήσεις ή ναυλώσεις πλοίων του και τις θεαματικές επιδόσεις του μέσα στην κρίση. Ούτε και για τις συνήθως δυναμικές παρεμβάσεις του σχετικά με την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής σημαίας. Έχει βρεθεί στη… μέση «φουρτούνας» αλλά… στη στεριά.
Ο Χιώτης εφοπλιστής που ελέγχει έναν στόλο 80 πλοίων και 25 υπό κατασκευή, έχει μπει στο στόχαστρο του υπουργείου Οικονομικών, καθώς φέρεται, σύμφωνα με φήμες, να μην έχει αποδώσει ειδικό φόρο ακινήτων τα τελευταία 6 χρόνια συνολικού ύψους 6,2 εκατ. ευρώ για ένα τεράστιο οικόπεδο 6.000 τ. μ. που έχει στην κατοχή του πίσω από το Ωνάσειο καρδιοχειρουργικό κέντρο. Εκεί κοντά βρίσκεται και το στρατηγείο του ομίλου του, από όπου διευθύνει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες σε όλον τον κόσμο, καθώς ήταν από τους πρώτους εφοπλιστές- μαζί με τους κ. κ. Τσάκο και Κωνσταντακόπουλο- που δημιούργησαν το «μίλι των εκατομμυριούχων» στη λεωφόρο Συγγρού.
Tο ακίνητο που παρουσιάζεται να «γειτνιάζει» με το Ωνάσειο, λέγεται πως είναι εγγεγραμμένο σε εξωχώρια εταιρία και έχουν επιβληθεί ειδικοί φόροι που αντιστοιχούν στο 3% της αντικειμενικής του αξίας μέχρι το 2009 και στο 15% μετά το 2009, σύμφωνα με τον νόμο που ψηφίστηκε τα τελευταία χρόνια για τα ακίνητα που έχουν δηλωθεί σε offshore εταιρίες.
Η υπόθεση έχει ήδη σταλεί στην Ειδική Επιτροπή του ΥΠΟΙΚ που εξετάζει ανάλογες περιπτώσεις και φακέλους. Όπως αποκαλύπτουν άνθρωποι του στενού περιβάλλοντος του Γιάννη Αγγελικούση, ο εφοπλιστής είναι πολύ δυσαρεστημένος με την τροπή που έχει πάρει η υπόθεση, καθώς θεωρεί πως αποτελεί πλήγμα για το κύρος της εταιρίας του και τον ίδιο προσωπικά, υποστηρίζοντας σε όλους τους τόνους πως «δεν τίθεται κανένα θέμα φοροαποφυγής. Πόσω μάλλον όταν ο ίδιος έχει όλα τα πλοία του στόλου του στο εθνικό νηολόγιο και τόσα χρόνια αποδίδει κανονικά τους φόρους που του αναλογούν».
Στην… αντεπίθεση
Ο Γιάννης Αγγελικούσης μαζί με τους νομικούς συμβούλους της εταιρίας του σχεδιάζουν το επόμενο βήμα αντίδρασής τους. Πρόκειται να χρησιμοποιήσουν όλα τα ένδικα μέσα, προσφεύγοντας στα Διοικητικά Δικαστήρια κατά του καταλογισμού του φόρου.
Όπως υποστηρίζουν στην «Deal» νομικοί κύκλοι του ομίλου, ιδιοκτήτρια του «επίμαχου» ακινήτου δεν είναι offshore εταιρία, αλλά ελληνική ανώνυμη εταιρία (η Agemar ΑΕ), συμφερόντων του Γιάννη Αγγελικούση και της κόρης του Μαρίας, με μετοχές ονομαστικές μέσω μιας λιβεριανής εταιρίας. Αυτό σημαίνει, όπως εξηγούν οι ίδιοι, ότι ο φόρος 15% που αφορά στην διετία 2010- 2011 επιβλήθηκε στην Agemar από τη ΦΑΕ Πειραιά, όταν αυτή ως ιδιοκτήτρια του οικοπέδου είναι μια ελληνική ΑΕ και άρα δεν θα έπρεπε να φορολογηθεί ως εξωχώρια.
Αυτό είναι και το βασικό επιχείρημα του εφοπλιστή στην διεκδίκηση για να μην καταλογιστεί ο φόρος, ενώ φέρεται να λέει στους στενούς του συνεργάτες πως προτιμά να δώσει μια δωρεά στο ελληνικό Δημόσιο παρά να πληρώνει ένα «χαράτσι» που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα της εταιρίας του και των ακινήτων του.
Συγκρούσεις
Μπορεί στην προσωπική του ζωή ο Γιάννης Αγγελικούσης να κινείται «αθόρυβα», μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, όμως, στην επιχειρηματική του «διαδρομή» δεν είναι η πρώτη φορά που βρίσκεται σε συγκρουσιακή «τροχιά» με τις κυβερνήσεις και το Δημόσιο, όπως συμβαίνει τώρα με την εμπλοκή του ονόματός του στην υπόθεση του χρέους 6,2 εκατ. ευρώ.
Πολλές φορές έχει εκτοξεύσει «τορπίλες» κατά των εκάστοτε κυβερνητικών αξιωματούχων και ιδίως τις ηγεσίες του υπουργείου Ναυτιλίας, ενώ έχει επικρίνει την δυσκινησία του ελληνικού κράτους.
Ο εφοπλιστής, από τη μια «ντύνει» το σύνολο των πλοίων του με τα χρώματα της γαλανόλευκης (καλύπτουν το 20% της δύναμης του εθνικού νηολογίου, καθιστώντας τον τόν πρώτο Έλληνα με τα περισσότερα πλοία στην ελληνική σημαία) και από την άλλη στέλνει «προειδοποιητικές βολές» στους κυβερνώντες πως αν δεν πράξουν τα δέοντα για να καταστεί ανταγωνιστική η ελληνική σημαία, τότε θα την υποστείλει.
Η πρώτη φορά που έστειλε «μήνυμα δυσαρέσκειας» ήταν επί υπουργίας Μανώλη Κεφαλογιάννη προειδοποιώντας πως αν δεν ληφθούν μέτρα στήριξης της ναυτιλίας, τότε θα εξετάσει το ενδεχόμενο «επανασημαιοδότησης».
Η δεύτερη παρέμβαση έγινε από μέρους του πριν από έναν χρόνο περίπου, όταν δημιουργήθηκε θέμα με την επιβολή έκτακτης εισφοράς στις ναυτιλιακές και την απελευθέρωση της αγοράς κρουαζιέρας. Το City του Λονδίνου και η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών προειδοποιούσαν για μαζική φυγή πλοίων από το εθνικό νηολόγιο με τον Αγγελικούση να υψώνει σημαία Μάλτας στο «Anangel Seafarer». Μία ενέργεια που ερμηνεύθηκε ως «ευθεία βολή» προς την τότε ηγεσία του υπουργείου Ναυτιλίας, καθώς έλεγε χαρακτηριστικά πως «δεν είναι δυνατόν να έχουμε τα πλοία μας στο ελληνικό νηολόγιο, να φέρνουμε ισχυρό συνάλλαγμα, να απασχολούμε Έλληνες και οι κυβερνήσεις να δίνουν έωλες υποσχέσεις».
Και επειδή κάθε λόγος ή πρωτοβουλία του έχει ιδιαίτερη σημασία για το σύνολο της ελληνικής εφοπλιστικής κοινότητας, δεν είναι λίγες οι φορές που οι υπόλοιποι Έλληνες πλοιοκτήτες «επικοινωνούν» μέσω των κινήσεων εκείνου με τους αρμόδιους των υπουργείων. Παρά τις όποιες κατά καιρούς «απειλές» του πάντως, ο Γιάννης Αγγελικούσης στηρίζει την ελληνική σημαία και τα ελληνικά πληρώματα. Σε μια δύσκολη συγκυρία για την χώρα μετέφερε από το Λονδίνο, μετά από 40 χρόνια, την έδρα των ναυλώσεων των πλοίων του στο ξηρό φορτίο στην Αθήνα, ενώ το ενδιαφέρον του για τους Έλληνες ναυτικούς και τη ναυτική εκπαίδευση είναι τόσο έντονο, ώστε έχει δημιουργήσει «δεξαμενή» δικών του αξιωματικών. Ανήκει μάλιστα στους πλοιοκτήτες που καθιέρωσαν τη συνέχιση καταβολής της μηνιαίας αμοιβής στους ναυτικούς και στη διάρκεια της άδειας. Στα πλοία του ομίλου ανά πάσα στιγμή κάνουν την πρακτική τους 120 με 150 σπουδαστές.
Με τη νέα ηγεσία του υπουργείου Ναυτιλίας και συγκεκριμένα τον κ. Κωστή Μουσουρούλη δεν έχει έρθει σε «κόντρα», τηρώντας στάση αναμονής για τα πεπραγμένα του. Πολλοί είναι εκείνοι πάντως, που τον συγκαταλέγουν μεταξύ των εφοπλιστών που στηρίζουν τον υπουργό, λόγω ίσως και της κοινής τους καταγωγής (από τη Χίο).
Είναι υπέρμαχος της πρότασης να συνδράμει και η εφοπλιστική κοινότητα στην Ελλάδα την περίοδο της κρίσης προσφέροντας τον φορολογικό «οβολόν». Πολλές φορές μάλιστα μέσω της κοινωνικής δράσης του ομίλου του έχει ενισχύσει ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και ιδρύματα, αν και δεν το «βροντοφωνάζει» δημοσίως.
Τα «χρυσά» deals στα LNG και οι κραδασμοί στο ξηρό φορτίο
Η ναυτιλιακή «αυτοκρατορία» του Γιάννη Αγγελικούση αποτελείται από τρεις εταιρίες που διαχειρίζονται πλοία ξηρού φορτίου, τάνκερ και gas carriers (Anangel Maritime Enterprises Inc, Maran Gas Maritime και Maran Tankers Management), ενώ στο δυναμικό της μεγάλης ναυτιλιακής οικογένειας ανήκει και η Alpha Tankers & Freighters με 30 πλοία, την οποία διαχειρίζεται η αδελφή του Άννα και ο σύζυγός της, Χρήστος Κανελλάκης.
Μετρ των deals ο Γιάννης Αγγελικούσης, έχοντας διδαχθεί πολλά, όπως συνηθίζει να λέει ο ίδιος από τον πατέρα του Αντώνη, ο οποίος έβαλε τα «θεμέλια» της σημερινής «αυτοκρατορίας», έχει κλείσει μερικές από τις μεγαλύτερες συμφωνίες ναυπήγησης ή ναύλωσης πλοίων του.
Η διορατικότητά του τον οδήγησε πολύ γρήγορα στο να στραφεί στην χρυσοφόρο αγορά των LNG, όπου οι ναύλοι έχουν σπάσει κάθε ιστορικό ρεκόρ, υπερβαίνοντας τα 155.000- 200.000 δολ. την ημέρα, αντισταθμίζοντας έτσι και τις όποιες απώλειες από τον κλάδο ξηρού φορτίου, του οποίου η ναυλαγορά έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια μίνι κραχ.
Μόλις τον περασμένο Ιούνιο ο όμιλος Αγγελικούση πέτυχε συμφωνία με έξι διεθνείς τράπεζες για πιστώσεις ύψους 1,25 δισ. δολ., οι οποίες θα χρηματοδοτήσουν το επενδυτικό πρόγραμμα κατασκευής εννέα πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου. Το συγκεκριμένο deal για την εξασφάλιση πιστώσεων σε μια δυσχερή οικονομική συγκυρία αποτελεί απόδειξη των μακροχρόνιων σχέσεων εμπιστοσύνης του Έλληνα εφοπλιστή με τις τράπεζες.
Στο χαρτοφυλάκιο των πελατών του συγκαταλέγονται ορισμένοι από τους πιο ισχυρούς παίκτες όπως η ExxonMobil, η British Gas (που έχει ναυλώσει τα 9 LNG) και η Sevron. Όχι βέβαια ότι η «ρότα» που έχει χαράξει, έχει μείνει ανέφελη από την κρίση. Ειδικά στον κλάδο ξηρού φορτίου έχει υποστεί σημαντικούς κραδασμούς, καθώς τα ναύλα έχουν υποχωρήσει συνολικά περίπου 40% από την αρχή της χρονιάς. O όμιλος Aγγελικούση διαθέτει 40 «σκαριά» στον συγκεκριμένο τομέα.
Στο «παλμαρέ» των επιτυχιών του συγκαταλέγεται η εισαγωγή της ναυτιλιακής εταιρίας στα ξένα χρηματιστήρια. Ήταν η πρώτη ελληνική οικογένεια που τόλμησε το εγχείρημα αυτό με πρωτεργάτη τον Aντώνη Αγγελικούση, όραμα που το είχε από το 1972. Το 1987 ίδρυσαν την Anangel American Shipholding σε συνεργασία με την American Express Bank και εισήγαγαν μετοχές της στα ταμπλό της Ν. Υόρκης και του Λουξεμβούργου.
Δεύτερης γενιάς εφοπλιστής ο Γιάννης Αγγελικούσης, με το που ξεκίνησε την ενασχόλησή του με τα ναυτιλιακή στην οικογενειακή επιχείρηση αμέσως μετά το πέρας των σπουδών του στο MIT, «γοητεύτηκε» από τον… κόσμο των ναυπηγήσεων και των πλοίων.
Η διάδοχος Μαρία και η ενεργή συμμετοχή της στον όμιλο
Η οικογένειά του αποτελεί για τον Γιάννη Αγγελικούση έναν σημαντικό «πυλώνα» της επιχειρηματικής και προσωπικής «διαδρομής» του.
«Το σημερινό επιχειρηματικό μου δημιούργημα δεν είναι μόνο δικό μου αποτέλεσμα. Είναι απόρροια αφοσιωμένων στελεχών και φυσικά της οικογένειάς μου που με στηρίζει σε όλες τις δύσκολες και εύκολες στιγμές μου» θα πει ο ίδιος πριν από μερικά χρόνια (το 2005) σε βράβευσή του από τους Lloyd’s List ως «προσωπικότητα της ελληνικής ναυτιλίας».
Η σύζυγός του Ελισάβετ, η οποία κατάγεται από το Χιούστον του Τέξας, στέκεται διακριτικά στο πλευρό του, αφού έτσι και αλλιώς και οι δύο δεν ανήκουν στην κατηγορία εκείνων που δεν κάνουν επίδειξη πλούτου μέσα από πολυτελή γιοτ και κοσμικότητες.
Η μεγάλη αδυναμία του Γιάννη Αγγελικούση, όμως, είναι η κόρη του Μαρία (απόφοιτος του Cambridge), η οποία ακολουθεί και επιχειρηματικά τα «χνάρια» του πατέρα της, συμμετέχοντας πλέον και ως τρίτη γενιά ενεργά στις ναυτιλιακές εταιρίες, ενώ έχει αναλάβει να επιβλέπει και τα projects με τις ναυπηγήσεις πλοίων στο εξωτερικό. Πρόσφατα μάλιστα, ήταν εκείνη που παρέλαβε για λογαριασμό του πατέρα της ένα ακόμη βραβείο από την Lloyd’s list για τον όμιλό τους που αναδείχθηκε ως «κορυφαίος ship operator». Η αδυναμία που της… τρέφει είναι τέτοια που έχει δώσει μάλιστα το όνομά της (και όνομα της αγαπημένης μητέρας του Μαρίας Aγγελικούση το γένος Παπαλιού) και σε μία από τις ναυαρχίδες του στόλου του.
Τα κοινά σημεία πατέρα και κόρης, όπως λένε άνθρωποι που τους γνωρίζουν καλά, είναι το πείσμα και η διορατικότητα, ενώ και η Μαρία αποφεύγει τα φώτα της δημοσιότητας, προτιμώντας να «μιλάει» μόνο μέσα από την δουλειά και τις δραστηριότητες της στη ναυτιλία. Μπορεί με την αδελφή του Άννα να έχουν «αυτονομηθεί» επιχειρηματικά, όμως οι δεσμοί τους είναι στενοί.
