Οι εισηγήσεις για μεταφορά της έδρας στο Λουξεμβούργο, οι ευκαιρίες στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων, η ολική αναδιοργάνωση του ομίλου με συγχωνεύσεις και μεταβιβάσεις κλάδων και οι κρούσεις επενδυτών
76 χρόνια επιχειρηματικής παρουσίας «μετρά» η Βιοχάλκο και άλλα 50 σχεδόν που στο «τιμόνι» της βρίσκεται ο Νίκος Στασινόπουλος. Ένας παραδοσιακός, «παλαιάς κοπής» επιχειρηματίας που, παρά το γεγονός ότι διανύει την έβδομη δεκαετία της ζωής του και έχει παραδώσει τα «κλειδιά» της διοίκησης στους δύο γιους του, Μιχάλη και Γιάννη, συνεχίζει να πηγαίνει στο γραφείο του ως αργά το απόγευμα και να βρίσκεται στον «νευραλγικό πυρήνα» των αποφάσεων.
Το όνομα της οικογένειάς του είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την εξέλιξη της βιομηχανίας στην Ελλάδα από το 1950 μέχρι και σήμερα και ανήκει στα επονομαζόμενα «παλιά τζάκια». Κάθε μικρό βήμα ανάπτυξης της Βιοχάλκο, ανέκαθεν αποτελούσε ένα μεγάλο βήμα για την μεταλλουργία συνολικά.
Ίσως γι’ αυτό και η είδηση ότι εξετάζει το ενδεχόμενο να μεταφέρει την έδρα του ομίλου του στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στο Λουξεμβούργο, έπεσε σαν βόμβα, προκαλώντας αλυσιδωτές «εκρήξεις» στον επιχειρηματικό, πολιτικό και χρηματιστηριακό κόσμο.
Δεν είναι λίγο άλλωστε να αποχωρήσει από την Ελλάδα ένας όμιλος με κεφαλαιοποίηση πάνω από 1 δισ. ευρώ, με ισχυρές επιδόσεις στο ταμπλό (στο τέλος Γενάρη σημείωσε υψηλά τριετίας στα 5,14 ευρώ), με έξι εταιρίες εισηγμένες και εργοστάσια σε όλη την χώρα που κάθε επιχειρηματική κίνησή του αποτελεί «προάγγελο» για ανάλογες πρωτοβουλίες και για άλλες βιομηχανίες. Ειδικά σε μια περίοδο που γίνονται προσπάθειες για την προσέλκυση επενδυτών. Όπως και να το δει κανείς θα συνιστούσε πλήγμα μια τέτοια εξέλιξη.
Μπορεί η εταιρία και ο ίδιος ο «πατριάρχης» της Βιοχάλκο να διαβεβαιώνουν πως δεν τίθεται θέμα μεταφοράς της έδρας εκτός Ελλάδας, όταν όμως ένα τέτοιο πλάνο «πέφτει» έστω και ως εισήγηση στο τραπέζι των συζητήσεων ή πολύ περισσότερο εκφράζεται από εκπρόσωπο της εταιρίας, όπως λένε οι πληροφορίες, στην «κλειστή» συνάντηση που πραγματοποίησε ο Πρωθυπουργός με επιχειρηματίες από τις μεγαλύτερες παραγωγικές μονάδες του τόπου, τότε αποκτά από μόνο του ιδιαίτερη βαρύτητα.
Δεν αρνείται πάντως ότι διερευνά προτάσεις συμβούλων, ώστε η εταιρία να αποκτήσει καλύτερη πρόσβαση στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων. Γεγονός που ερμηνεύεται από πολλούς ως «προανάκρουσμα» μελλοντικών αποφάσεων για τον όμιλο.
«Βέλη» επικρίσεων…
Ο Νίκος Στασινόπουλος πολλές φορές έχει στρέψει τα «βέλη» του προς τις εκάστοτε κυβερνήσεις με… αιχμή του δόρατος την υψηλή φορολόγηση των επιχειρήσεων, το αυξημένο χρηματοπιστωτικό και ενεργειακό κόστος και την γραφειοκρατία.
«Όταν άλλες εταιρίες δανείζονται σήμερα με επιτόκιο 8%- 9% για 5 χρόνια, εμείς αδυνατούμε να ανταποκριθούμε σε ανάλογο κόστος χρηματοδότησης. Επιπλέον, το ασταθές φορολογικό περιβάλλον με τις συνεχείς «έκτακτες εισφορές» σε συνδυασμό με την έκρηξη των ενεργειακών δαπανών, εξαφανίζουν κάθε συγκριτικό πλεονέκτημα της ελληνικής βιομηχανίας» είχε υποστηρίξει σε πρόσφατη συνάντησή του με τους αρμόδιους υπουργούς.
Ήταν τότε που για πρώτη φορά ακούστηκε στην αγορά το σενάριο περί αποχώρησης από την Ελλάδα, δεδομένου ότι η χώρα μας αποτελεί και τον «αδύναμο κρίκο» για τη Βιοχάλκο, από την στιγμή που η κατασκευαστική δραστηριότητα έχει «βουλιάξει» κατά 40%, επηρεάζοντας σημαντικά τα οικονομικά της μεγέθη (ζημίες 39,1 εκατ. ευρώ το εννεάμηνο του 2012).
Επιβαρυντικός παράγοντας για τον όμιλο είναι και η διστακτικότητα των τραπεζών να ανοίξουν την «στρόφιγγα» της χρηματοδότησης, από την στιγμή που δεν έχει ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίησή τους, αλλά και οι χρονοβόρες διαπραγματεύσεις για αναδιάρθρωση δανείων (η Βιοχάλκο το 2011 είχε δάνεια 1,44 δισ. ευρώ).
Αναδιάταξη
Ανεξαρτήτως της αλλαγής έδρας ή όχι, κάτι κινείται στη Βιοχάλκο. Τους τελευταίους έξι μήνες, με την καθοδήγηση του Νίκου Στασινόπουλου, οι δυο γιοι του και οι στενοί τους συνεργάτες έχουν βάλει σε εφαρμογή σχέδιο «ολικής αναδιοργάνωσης» του ομίλου, δίνοντας προτεραιότητα στον περιορισμό του κόστους παραγωγής.
Ξεκίνησαν με τη μεταβίβαση από την Σιδενόρ του συνόλου του τομέα του χάλυβα, που αποτελεί την πιο σημαντική δραστηριότητα, στη μη εισηγμένη στο ΧΑ, ΔΕΠΑΛ. Η Σιδενόρ θα κρατήσει έτσι, μόνο τον κλάδο της σωληνουργίας, προσπαθώντας να αξιοποιήσει και την ΣΩΛΚ, η οποία αποφέρει σημαντικά κέρδη της τάξεως των 11,5 εκατ. ευρώ (στο εννεάμηνο του 2012).
Μπορεί επισήμως, η διοίκηση να μίλησε για κίνηση προκειμένου να υπάρξει σαφέστερη αποτύπωση και διαχείριση των επιμέρους δραστηριοτήτων διοικητικά και λογιστικά, όμως, ο διαχωρισμός αυτός ενδεχομένως να διευκολύνει και άλλα σχέδια της οικογένειας Στασινόπουλου.
Από την διευκόλυνση της «αλλαγής εθνικότητας» και έδρας, με προφανή φορολογικά και χρηματοοικονομικά οφέλη μέχρι μια μελλοντική πώληση της «νέας Σιδενόρ» ή και αυτόνομη εισαγωγή της στο χρηματιστήριο Αθηνών. Όλα αυτά βέβαια προς το παρόν παραμένουν ασκήσεις… επί χάρτου. Παρόλ’ αυτά κοινή παραδοχή στους επιχειρηματικούς κύκλους είναι πως ο Νίκος Στασινόπουλος ετοιμάζει κάποια εντυπωσιακή κίνηση- ματ άμεσα για τον όμιλό του.
Όμως, ως άνθρωπος που κρατά κλειστά τα… χαρτιά του μέχρι να ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις, δεν πρόκειται να διαδοθεί το business plan που έχει στο μυαλό του.
Γνωρίζει καλά πάντως, ότι το «πολυδαίδαλο» σχήμα του ομίλου του, με τις έξι εισηγμένες στο ταμπλό και άλλες 74 εταιρίες υπό τον έλεγχό του, δεν βοηθά τα όποια μελλοντικά σχέδια και προσπαθεί να το απλοποιήσει. Έχει άλλωστε ως «οδηγό» του την παλαιότερη «αποτυχία» του να εισάγει την Βιοχάλκο στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, προσπάθεια που δεν ευοδώθηκε λόγω των πολλών θυγατρικών της. Γι’ αυτό και πέρα από τη μεταβίβαση της Σιδενόρ και πάντα στα πλαίσια της περιστολής δαπανών, έχει ξεκινήσει και μια σειρά συγχωνεύσεων θυγατρικών, όπως συνέβη με την Χαλκόρ, η οποία απορρόφησε την Futco.
Ο περιορισμός του λειτουργικού κόστους, βέβαια, περνά και από δύσκολες «ατραπούς», όπως η μείωση του προσωπικού (αν και η Βιοχάλκο θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους εργοδότες με 9.000 υπαλλήλους) και το κλείσιμο του εργοστασίου στη Χαλκίδα.
Πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν πως ναι μεν ο Νίκος Στασινόπουλος από την δεκαετία του ’70 μέχρι σήμερα έχει… εμπνεύσει με την βιομηχανία του πολλούς ξένους να μετάσχουν στο μετοχικό κεφάλαιο του ομίλου του, όπως οι Βέλγοι της Socobelge, αλλά δεν ανήκει στους επιχειρηματίες εκείνους που πωλούν εύκολα τις εταιρίες τους.
Δεν είναι τυχαίο πως η ΣΩΛΚ έχει μπει πολλές φορές στο μικροσκόπιο ξένων επενδυτών, αλλά η απάντηση του Αρκά επιχειρηματία ήταν πάντα αρνητική. «Εδώ δεν πούλησε την εταιρία του, όταν ο μεγιστάνας του χάλυβα Λακσμί Μιτάλ αγόραζε ό, τι κινείτο και τον είχε προσεγγίσει, τώρα θα πουλήσει;» λένε χαρακτηριστικά όσοι παρακολουθούν την διαδρομή του.
ΟΙ ΔΙΑΔΟΧΟΙ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΙ ΓΙΑΝΝΗΣ
Η επόμενη γενιά στο «τιμόνι» του κολοσσού των μετάλλων
Τον «γίγαντα» της Βιοχάλκο με δραστηριότητα σε 60 χώρες καλούνται να διοικήσουν οι δύο γιοι του Νίκου Στασινόπουλου, Μιχάλης και Γιάννης. Μπορεί ο «πατριάρχης» να διατηρεί την θέση του προέδρου και να ασκεί ρόλο «καθοδηγητή» και συμβούλου των δύο διαδόχων του, όμως, τα τελευταία χρόνια «προλείανε» τα μέταλλα του ομίλου για να υποδεχτούν τη νέα γενιά στο τιμόνι της.
Πολλοί είναι εκείνοι που κάνουν λόγο για σταδιακή απόσυρση του βιομήχανου, για να δώσει χώρο στους δύο γιους του.
Ίσως. Άλλωστε ο Μιχάλης και ο Γιάννης Στασινόπουλος θήτευσαν στο πλευρό του σε καιρούς δύσκολους για την βιομηχανία της Ελλάδας και είναι σε θέση να διαχειριστούν κρίσιμα θέματα.
Όπως τους έχει συμβουλεύσει ο πατέρας τους «οι επιχειρήσεις διοικούνται καλύτερα από τους νοικοκυραίους, παρά από τους νοικάρηδες. Δηλ. καλύτερα από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες παρά από θεσμικούς ή άλλους επενδυτές».
Ο ήπιων τόνων Μιχάλης έχει την γενική εποπτεία του ομίλου, ενώ υπό την επίβλεψή του βρίσκονται η ΕΛΒΑΛ και το εμπορικό κέντρο «River West» στον Κηφισό. Ένα προσωπικό του στοίχημα για να καταστήσει και τα δυτικά προάστια σημείο αναφοράς του εμπορικού κόσμου.
Η επένδυση των 80 εκατ. ευρώ έχει αρχίσει να αποδίδει καρπούς, με την επισκεψιμότητα να έχει πιάσει τον στόχο των 2.500 επισκεπτών ημερησίως. Παρά τον ανταγωνισμό από το κοντινό σε απόσταση «Athens Heart» του Σωτήρη Θεοδωρίδη, δυνατό όπλο του αποτελεί ότι βρίσκεται δίπλα στο ΙΚΕΑ.
Ο μικρότερος αδελφός Γιάννης είναι περισσότερο bon viveur, αν και δεν του λείπει η μαχητικότητα στις επιχειρηματικές αποφάσεις. Σε εκείνον πιστώνεται η σωτηρία της ΣΩΛΚ από την χρεοκοπία, όταν την εξαγόρασαν από την οικογένεια Μητρόπουλου, αλλά και η πρόσφατη εξαγορά της Fulgor.
«ΚΥΝΗΓΟΣ» ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ…
Τα μεγάλα έργα σε Ελλάδα-εξωτερικό και ο «πόλεμος» με την Siemens
«Κυνηγός ευκαιριών» ο Νίκος Στασινόπουλος ξέρει πού και πότε να «χτυπάει». Τα μεγάλα συμβόλαια, οι επενδύσεις- μαμούθ και κυρίως η ανάπτυξη στο εξωτερικό αποτελούν τα ισχυρά όπλα του ομίλου του.
Η Βιοχάλκο και οι άλλες εταιρίες του (ΣΩΛΚ, ΣΙΔΕΝΟΡ, ΕΛΛ. ΚΑ, ΕΤΕΜ, ΧΑΛΚΟΡ, ΕΛΒΑΛ), έχουν καταφέρει να χτίσουν ένα ισχυρό χαρτοφυλάκιο έργων. Δεν είναι τυχαίο πως «χρυσές» συμφωνίες ύψους 900 εκατ. ευρώ περιμένουν να υλοποιηθούν. Συμφωνίες που θα καταστήσουν τον όμιλο Στασινόπουλο ακόμη πιο ισχυρό στον κλάδο της ενέργειας και των κατασκευών.
Η θυγατρική του, ΣΩΛΚ έχει προεπιλεγεί από την κοινοπραξία του αγωγού TAP για σύμβαση ύψους 500 εκατ. ευρώ, προκειμένου να την προμηθεύσει με σωλήνες για όλη την διαδρομή των αγωγών για να περάσει το αζέρικο αέριο στην Ευρώπη (αν και εφόσον το κονσόρτιουμ του TAP κερδίσει τελικά τον ανταγωνιστικό αγωγό Nabucco West), ενώ η ΣΩΛΚ βρίσκεται και στη λίστα των «εκλεκτών» για όλους τους αγωγούς που σχεδιάζονται σε Ευρώπη και Αμερική.
Η Fulgor υλοποιεί επίσης, ένα πρόγραμμα επενδύσεων της τάξεως των 40 εκατ. ευρώ και έχει κερδίσει τα πρώτα της συμβόλαια όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό, ενώ μία από τις σημαντικές συμφωνίες που έχει πετύχει η Βιοχάλκο είναι και η επένδυση- μαμούθ στη Βουλγαρία για την απόκτηση των λιμενικών εγκαταστάσεων Sviloza.
Με την κατάσταση στην Ελλάδα να «ζορίζει» ο Νίκος Στασινόπουλος και οι γιοι του κινούνται με σύνθημά τους την εξωστρέφεια. Και οι έξι θυγατρικές έχουν παρουσία από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ ως την Αφρική και την Ωκεανία, έχοντας καταφέρει να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των ξένων, αλλά και με τις πωλήσεις τους να αντισταθμίζουν τις απώλειες στην εγχώρια αγορά.
Ωστόσο, δεν είναι όλες οι προσπάθειες επενδύσεων «ανέφελες» Πρόσφατο παράδειγμα ο «πόλεμος» που ξέσπασε ανάμεσα στην ΕΛΛ. ΚΑ και την Siemens πριν από μερικούς μήνες για το μεγάλο έργο (ύψους 400 εκ. ευρώ) για τα υποβρύχια καλώδια υπερυψηλής τάσης, με τα οποία θα γίνει η ηλεκτρική διασύνδεση των Κυκλάδων με την ηπειρωτική Ελλάδα. Εκεί οι δύο πλευρές εκτόξευσαν «βέλη» η μία κατά της άλλης. Η μεν Siemens κατηγόρησε την εταιρία Στασινόπουλου και τους Γάλλους συμμάχους της Alstom ότι δεν διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνογνωσία, ενώ η ελληνική πλευρά απάντησε πως η προσφορά των Γερμανών εμφανίζει σημαντικές αποκλίσεις από τους όρους του διαγωνισμού του ΑΔΜΗΕ.
Μπορεί στην προσωπική του ζωή ο Νίκος Στασινόπουλος να θεωρείται ακριβοθώρητος, καθώς αποφεύγει τις κοσμικότητες, όμως, επιχειρηματικά είναι δραστήριος. Εκτός από τα projects των εταιριών του, από τον περασμένο Σεπτέμβριο εισήλθε μαζί με την Αγγελική Φράγκου και τον Γιώργο Δαυίδ της Coca Cola στο ΔΣ της Eurobank. Στην τράπεζα, οι πληροφορίες θέλουν το «αφεντικό» της Βιοχάλκο να κατέχει και ένα μικρό ποσοστό (2,5%) στο μετοχικό της κεφάλαιο.
