Βάζει και βγάζει το πωλητήριο στο Athens Heart ο «Mr Pasal» – Η αποτυχημένη προσπάθεια να βρει αγοραστή και τα projects που δεν προχωρούν.
«Τρέξε να προλάβεις τα γεγονότα, πριν σε προλάβουν εκείνα ακόμη και αν το ρίσκο είναι μεγάλο» λένε Αμερικανοί οικονομολόγοι. Ο Σωτήρης Θεοδωρίδης από τότε που πήρε τη μεγάλη απόφαση να παραδώσει το «πρώτο του παιδί», τη SATO, στον γιο του Γιώργο και να κάνει στροφή στο real estate, ένα όνειρο μιας εικοσαετίας, γνώριζε πως η κίνησή του ήταν παράτολμη. Ήθελε, όμως, να… προλάβει την αξιοποίηση ευκαιριών που έδινε η φρενήρης ανάπτυξη της αγοράς και εκμετάλλευσης ακινήτων, καθώς, όπως λέει χαρακτηριστικά, «αν μη τι άλλο η ελληνική αγορά διαθέτει γη που αν αξιοποιηθεί κατάλληλα μπορεί να κρύβει επιχειρηματικούς θησαυρούς».
Ίδρυσε την Pasal Development και τόλμησε εν μέσω οικονομικής κρίσης, πριν από έναν χρόνο, να εγκαινιάσει ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα στην οδό Πειραιώς, το «Athens Heart». Όμως, αν και αρχικά οι προσδοκίες ήταν μεγάλες, η κάμψη της καταναλωτικής δύναμης, ο αδυσώπητος ανταγωνισμός, η μείωση της αποτίμησης των ακινήτων και η δυσκολία εύρεσης μισθωτών για τα καταστήματα έχουν επηρεάσει τόσο τις επιδόσεις του mall, όσο και τα νέα επενδυτικά σχέδια του «Mr Pasal».
Το πωλητήριο που «τη μια βάζει και την άλλη βγάζει» στο εμπορικό κέντρο είναι ενδεικτικό της ρευστότητας που επικρατεί στο real estate. Πριν από λίγο καιρό ο ίδιος ο Σωτήρης Θεοδωρίδης ανέθεσε σε ένα από τα μεγαλύτερα βρετανικά επενδυτικά γραφεία τη διερεύνηση ύπαρξης ενδιαφερόμενων αγοραστών για το 50% του «Athens Heart» (το υπόλοιπο 50% θα διατηρούσε η Pasal). Στόχος ήταν η εξασφάλιση 45-50 εκατ. ευρώ από την παραχώρηση, όταν η αξία του mall της Πειραιώς εκτιμάται γύρω στα 85 εκατ. ευρώ. Παρόλο που ο Θεσσαλονικιός επιχειρηματίας είχε μιλήσει τότε για μια συνήθη τακτική των εταιρειών ανάπτυξης ακινήτων σε διεθνές επίπεδο, να πωλούν δηλαδή τα ακίνητά τους ή μέρος αυτών ώστε να ενισχύουν την ρευστότητα μέσω της δημιουργίας υπεραξιών, παράγοντες του real estate έκαναν λόγο για μη ικανοποίηση των προσδοκιών του Σωτήρη Θεοδωρίδη από τη λειτουργία του mall. Η επισκεψιμότητα είναι χλιαρή και αγγίζει τα 4.000-5.000 άτομα τις καθημερινές, πέρυσι η διαχειρίστρια εταιρεία Pasal παρουσίασε ζημίες, ενώ και το πρώτο εξάμηνο του 2010 μπορεί ο τζίρος και η επισκεψιμότητα να παρουσίασαν βελτίωση, φτάνοντας το +6% και +7% αντίστοιχα, αλλά τα προβλήματα δε λείπουν, καθώς πολλοί μισθωτές ζητούν επαναδιαπραγμάτευση των όρων συμβολαίων τους λόγω των οικονομικών δυσχερειών, ενώ και η ανταγωνιστικότητά του σε σχέση με τα «The Mall» και «Golden Hall» της Lamda Development, που κρατούν τα πρωτεία στον κλάδο είναι ασθενική.
Μη βρίσκοντας ωστόσο επενδυτή και καθώς οι όποιες προσφορές έγιναν ήταν κυρίως από ξένα funds και μη ικανοποιητικές, ο Σωτήρης Θεοδωρίδης επανεξέτασε το θέμα «πώληση» και αποφάσισε να… δώσει και μια δεύτερη ευκαιρία στον εαυτό του να βάλει το εμπορικό κέντρο σε θετική τροχιά. Με μια σειρά στρατηγικών κινήσεων, όπως το να αναλάβει το management εξολοκλήρου ο ίδιος και με μεγαλύτερη διαφημιστική προβολή, πέτυχε ώστε το πρώτο τρίμηνο του έτους η Pasal να εμφανίσει ενοποιημένα κέρδη 297.000 ευρώ έναντι 139.000 ευρώ πέρυσι, αν και τα έσοδα από ενοίκια και παροχή υπηρεσιών παρέμειναν στα ίδια επίπεδα, στα 2,5 εκατ. ευρώ. Γι’ αυτό και δεν έχει… εγκαταλείψει εντελώς την ιδέα του πωλητηρίου. Απλώς δίνει πίστωση χρόνου, μέχρι να δει πώς θα εξελιχθεί το οικονομικό περιβάλλον.
«Αγκάθια»
Μπορεί ο Σωτήρης Θεοδωρίδης να έδωσε μια δεύτερη ευκαιρία στο «Athens Heart» και να «καμαρώνει» πως το χαρτοφυλάκιο της Pasal Development είναι τόσο ισχυρό και αποτιμάται στα 200 εκατ. ευρώ, όμως, η αλήθεια είναι πως η κρίση τον έχει… προλάβει και έχει πολλά «αγκάθια» να ξεριζώσει για να υλοποιήσει και τα υπόλοιπα projects που είχε… στα σκαριά.
Εμπόδια που προσπαθεί ακόμη να υπερκεράσει έχει συναντήσει στο εμπορικό κέντρο που θέλει να κατασκευάσει στην Εύβοια και πιο συγκεκριμένα στη Νέα Λάμψακο, μια επένδυση ύψους 20 εκατ. ευρώ. «Κολλημένο» στα γρανάζια της γραφειοκρατίας, περιμένει την έκδοση των αδειών και την κάμψη των αντιστάσεων κατοίκων, τοπικών φορέων και περιβαλλοντικών οργανώσεων που αντιδρούν στην ίδρυσή του, ενώ αναζητά διακαώς μισθωτές, ώστε να ξεκινήσει τις εργασίες και τη λειτουργία του. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει, το νέο mall θα ξεκινήσει την ανάπτυξή του την άνοιξη του 2011, ανάλογα με τα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων για τη μίσθωσή του. Ο ίδιος αν δεν συμβεί αυτό, θα το… βάλει και πάλι στον… πάγο, καθώς τη δεδομένη χρονική στιγμή δε θέλει να αναλάβει μεγάλο ρίσκο, ενώ ψάχνει χρηματοδοτικές «ενέσεις» των σχεδίων του. Κάποιοι ψιθυρίζουν πως η πώληση του 50% του «Athens Heart» θα ενίσχυε τη ρευστότητα και κατ’ επέκταση θα συνέβαλε στην υλοποίηση των περιφερειακών project, όπως τα νέα εμπορικά κέντρα, καταστήματα και big boxes που ετοιμάζει σε Λάρισα, Θεσσαλονίκη και στα Βαλκάνια. Προς αυτή την κατεύθυνση θα κινηθούν άλλωστε και τα 13 εκατ. ευρώ που έλαβε από την πώληση του κτιριακού συγκροτήματος που διέθετε στη λεωφόρο Αλίμου στην Trastor ΑΕΕΑΠ, του ομίλου Πειραιώς, όπου η Pasal Development ελέγχει το 37% των μετοχών.
Με το «γεφύρι της Άρτας που όλο το χτίζουν και όλο στη… μέση μένει μοιάζει και το project για τη δημιουργία οικιστικού συγκροτήματος σε μια έκταση 39 στρεμμάτων στο Λαύριο, αξιοποιώντας τη μεγάλη ανάπτυξη της περιοχής λόγω της Αττικής Οδού που συνδέει την Κερατέα με το λιμάνι. Την ίδια ώρα με τον Δήμο Λαυρίου βρίσκεται σε «εμπόλεμη κατάσταση», καθώς η ΕΜΕΛ (θυγατρική της Pasal) κατέθεσε προσφυγή ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου εναντίον του Ελληνικού Δημοσίου για προσβολή περιουσιακών της δικαιωμάτων, διεκδικώντας εκτάσεις 147 στρεμμάτων εντός των ορίων του Δήμου Λαυρίου.
Τις εκτάσεις είχε δωρίσει το 1993 στο Δήμο Λαυρίου η ΕΜΕΛ, υπό τη διαλυτική αίρεση ότι ο Δήμος εντός προθεσμίας 3 ετών θα κινούσε και θα ολοκλήρωνε τη διαδικασία εκπόνησης και υποβολής στο ΥΠΕΧΩΔΕ πολεοδομικής μελέτης, για την ένταξη δύο άλλων ακινήτων ιδιοκτησίας της εταιρείας, τα οποία βρίσκονται κοντά στο λιμάνι στην περιοχή των Παλαιών Σφαγείων, στο ΓΠΣ του Λαυρίου, και τον χαρακτηρισμό της περιοχής στην οποία ευρίσκονται αυτά ως περιοχή με χρήση Γενικής Κατοικίας. Ο Δήμος Λαυρίου δεν ενήργησε εντός της πιο πάνω προθεσμίας, με αποτέλεσμα η εταιρεία να θεωρεί ότι δεν πληρώθηκε η συμφωνούμενη διαλυτική αίρεση, και να ζητεί την επάνοδο της κυριότητας των δωρηθέντων ακινήτων στην ΕΜΕΛ. Η απόφαση αναμένεται σε διάστημα 1,5 έτους περίπου.
Το στοίχημα
Όταν πριν από 44 χρόνια ο Σωτήρης Θεοδωρίδης κατέβηκε από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα, ήταν αποφασισμένος πως θα πετύχει το προσωπικό του στοίχημα. Στοίχημα πως θα κάνει το brand SATO συνώνυμο των επίπλων γραφείου. Παρόλο που ο πατέρας του Κωνσταντίνος ήταν επιφυλακτικός για το εγχείρημά του, εκείνος πήρε το ρίσκο, όπως έκανε και αργότερα με την Pasal. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, οι περισσότερες επιχειρήσεις, αλλά και ιδιώτες είχαν εξοπλίσει τα γραφεία τους με τα έπιπλά του. Γι’ αυτό άλλωστε και δεν του ήταν εύκολο να αποχωριστεί την προεδρία, πριν από λίγο καιρό, που έριξε το βάρος του στην ανάπτυξη και διαχείριση ακινήτων. Ήταν το «πρώτο του παιδί» και το… πονούσε.
Αλλά επειδή πιστεύει πως κάποτε ένας κύκλος κλείνει και ένας καινούργιος ανοίγει, έστω και με… βαριά καρδιά το έκανε, παραδίδοντας τη σκυτάλη στον γιο του Γιώργο.
Μόνο που οι «χρυσές εποχές» για τα SATO έχουν περάσει και η κρίση που έχει πλήξει και την αγορά του επίπλου, με τους καταναλωτές να κόβουν τα περιττά έξοδα, έχει οδηγήσει σε «περιπέτειες» την εταιρεία, με τις πωλήσεις να υποχωρούν στις 16.524 ευρώ έναντι 21.000 ευρώ το 2009.
Την τελευταία διετία η εταιρεία, που εκπροσωπεί εκτός από τα SATO και τα ENTOS, τα οποία εμπλούτισε με νέα προϊόντα, βρίσκεται σε φάση αναδιάρθρωσης. Ήδη έχει προχωρήσει στη συρρίκνωση του δικτύου της, με το κλείσιμο καταστημάτων που δεν ήταν αποδοτικά, πρόσφατα αποφάσισε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 4,7 εκατ. ευρώ για να ενισχύσει την κεφαλαιακή της επάρκεια, ενώ «πάγωσε» τη δημιουργία καταστημάτων OBI στην ελληνική αγορά, παρόλο που το σχετικό join venture μεταξύ των δύο εταιρειών, OBI Hellas S.A. (η SATO συμμετέχει σε αυτό με 49%) συνεχίζει να υφίσταται, προκειμένου ν’ αναπτύξει το επιχειρηματικό του πλάνο σε πιο… εύκρατες οικονομικές συνθήκες.
Στον γιο τα ηνία της SATO
Τα ηνία του ομίλου SATO κρατάει ο γιος του Σωτήρη Θεοδωρίδη, Γιώργος. Όταν εκείνος αποφάσισε να… παραδώσει τη διοίκηση, ο Γιώργος θεώρησε πως η δουλειά ήταν «στρωμένη», άρα ήταν εύκολη και η διαχείριση ενός brand γνωστού στην αγορά. Απόφοιτος του Κολεγίου Αθηνών και με σπουδές στη διοίκηση επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο της Βοστόνης, ο Γιώργος Θεοδωρίδης μαθήτευσε στο πλευρό του πατέρα του μέχρι να αναλάβει τη θέση του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου. Μόνο που εκείνος έτυχε σε μία από τις πιο δυσχερείς οικονομικές συγκυρίες και προσπαθεί να «κουμαντάρει» το καράβι του, έτσι όπως έχει διδαχθεί, με «όπλο» την υπομονή και την ορθή στρατηγική συνδυασμού άμυνας και επίθεσης. Δεν είναι λίγες βέβαια και οι φορές που έχει συγκρουστεί με τον πατέρα του, ο οποίος είναι πιο συντηρητικός εν μέσω κρίσης, αφού εκείνος ως πιο νέος έχει πιο ριζοσπαστικές ιδέες.
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ
- Να καταστεί το «Athens Heart» ως ο μεγαλύτερος εμπορικός και ψυχαγωγικός προορισμός της Αθήνας με την αύξηση της επισκεψιμότητας και του τζίρου
- Την άνοιξη του 2011 να ξεκινήσει την ανάπτυξη του νέου mall στη Χαλκίδα και να προχωρήσει τα projects σε Θεσσαλονίκη και Βαλκάνια
- Η SATO συνεχίζει το πλάνο αναδιάρθρωσής της και προχωρά, μόλις έρθει η οικονομική ανάπτυξη, στη δημιουργία των καταστημάτων OBI
- Πώληση περιουσιακών στοιχείων των Pasal και SATO για δημιουργία υπεραξιώνff
