Με αφορμή τη συμπλήρωση 245 χρόνων από τη γέννηση, στις 11 Φεβρουαρίου 1776, του Ιωάννη Καποδίστρια, του σπουδαίου διπλωμάτη και του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει το ομώνυμο επεισόδιο της εκπομπής “Μηχανή του Χρόνου”.
Το συγκεκριμένο αφιέρωμα, παραγωγής2012-2013με παρουσιαστή τον Χρίστο Βασιλόπουλο αναφέρεται στη ζωή και το έργο του Ιωάννη Καποδίστρια, του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας, μιας από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής και ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής καιπαρουσιάζεται σε δύο μέρη.
Στο πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται η πολιτική πορεία του Ιωάννη Καποδίστρια και όψεις του βίου του πριν αναλάβει την διακυβέρνηση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, από τους Ναπολεόντειους Πολέμους μέχρι την Ελληνική Επανάσταση, με έμφαση στη στάση του απέναντι στο ελληνικό ζήτημα και το χειρισμό της ελληνικής υπόθεσης κατά το ξέσπασμα της Επανάστασης.
Γίνεται επίσης λόγος για τις σχέσεις του με τη Φιλική Εταιρεία, τις πρώτες του επαφές με τους Φιλικούς, τον Ιανουάριο του 1820, και για την αρνητική απάντησή του στην πρόταση να αναλάβει την ηγεσία της μυστικής οργάνωσης. Περιγράφεται, ακόμη ο ρόλος του στην αφύπνιση του ελβετικού φιλελληνικού κινήματος, κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, με την ίδρυση φιλελληνικών κομιτάτων και τη συγκέντρωση χρημάτων για τον αγώνα.
Στο β΄ μέρος του ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται η πορεία του Ιωάννη Καποδίστρια ως Κυβερνήτη της Ελλάδας, που από τις ευρωπαϊκές αυλές βρέθηκε σε μια χώρα σε χαοτική κατάσταση, το ρόλο του στη συγκρότηση του νεοελληνικού κράτους με αβέβαιο ακόμη το θέμα των συνόρων, τη σύγκρουση με τις φατρίες και το τραγικό του τέλος.
Η σταδιακή στροφή προς αυταρχικές κατευθύνσεις και η σύγκρουση με το πολιτικό κατεστημένο της εποχής, προκάλεσε την αντίδραση των δημογερόντων και των τοπικών εξουσιών οι οποίοι έβλεπαν να θίγονται τα συμφέροντά τους. Παρακολουθούμε την κλιμάκωση της αντίδρασης των αντιπάλων του Καποδίστρια με αποκορύφωμα την πυρπόληση του ελληνικού στόλου στον Πόρο το καλοκαίρι του 1831. Γίνεται προσπάθεια να ερμηνευτούν οι αντιδράσεις των διαφόρων κοινωνικών και πολιτικών ομάδων εναντίον του Καποδίστρια.
Στο τελευταίο μέρος της εκπομπής, καταγράφεται η τελική έκβαση της διαμάχης με τη δολοφονία του Καποδίστρια από τον Κωνσταντίνο και Γεώργιο Μαυρομιχάλη, τον Σεπτέμβριο του 1831 στο Ναύπλιο. Το τραγικό τέλος του Κυβερνήτη βύθισε εκ νέου τη χώρα στο χάος και λίγα χρόνια μετά οδήγησε στην έλευση του Όθωνα, γιου του Βασιλιά Λουδοβίκου Α’ της Βαυαρίας, ως «Βασιλέως της Ελλάδος».
