Σαν σήμερα πριν 150 χρόνια, στις 12 Απριλίου 1872 έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος Έλληνας συνθέτης Νικόλαος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος, ιδρυτής της μουσικής Επτανησιακής Σχολής, θεμελιωτής της ελληνικής έντεχνης μουσικής καθώς και συνθέτης του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» του Δ. Σολωμού, για τον οποίο έγραψε αλλεπάλληλες μελοποιήσεις.
Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή την επέτειο 150 ετών από το θάνατο του μεγάλου συνθέτη του Εθνικού Ύμνου της Ελλάδας, παρουσιάζει απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ του Μάνου Ευστρατιάδη, παραγωγής 1980 με τίτλο «ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ – Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΥΜΝΟΣ – ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΜΙΑΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ».
Πρόκειται για ένα φιλμ τεκμηρίωσης ιδιαίτερης ιστορικής και οπτικοακουστικής αξίας, το οποίο παρουσιάζει τη ζωή και το έργο του Νικολάου Μαντζάρου ενώ παράλληλα φωτίζει μια άγνωστη, για την εποχή που γυρίστηκε, διάστασή του μέσα από εκτελέσεις ανέκδοτων μελοποιήσεων του «Ύμνου εις την Ελευθερία» με αφορμή τις χειρόγραφες παρτιτούρες που είχε διασώσει η τρισέγγονη του Μάντζαρου, Φρόσω Γκέλλη, μαζί με άλλα χειρόγραφα του συνθέτη, τα οποία σήμερα σώζονται στο Ιστορικό Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη.
Στο απόσπασμα που ακολουθεί η Πανεπιστημιακή Χορωδία Δωματίου Θεσσαλονίκης με διευθυντή τον Γιάννη Μάντακα και την Αμαλία Παπαδοπούλου στο πιάνο, ερμηνεύει το πρώτο μέρος και αποσπάσματα από τη δεύτερη μελοποίηση του «Ύμνου» εις την Ελευθερίαν», από το χειρόγραφο που έστειλε στον Όθωνα το 1944 ο ίδιος ο Μάντζαρος και το οποίο σώζεται στο Μουσείο Μπενάκη. Αναφέρεται ότι πιθανότατα πρόκειται για την πρώτη εκτέλεση του έργου στην πρωτότυπη μουσική του μορφή, ενώ ο διευθυντής της χορωδίας εξηγεί τις ιδιαιτερότητες της μελοποίησης αυτής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η δημιουργία και η προβολή του ντοκιμαντέρ «Νικόλαος Μάντζαρος – Ο Εθνικός Ύμνος» το 1980, έφερε στο φως την ύπαρξη και τόνισε την αξία του αρχείου των μουσικών χειρογράφων του Νικολάου Χαλικιόπουλου – Μάντζαρου, το οποίο διασώθηκε χάρη στη φροντίδα της τρισέγγονής του και αποτέλεσε την αφετηρία των προσπαθειών που είχαν ως αποτέλεσμα το πλούσιο υλικό του να βρει φιλόξενη στέγη στο Ιστορικό Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη, όπου σήμερα βρίσκεται, προκειμένου να συντηρηθεί, να φυλαχθεί, να μελετηθεί και να αξιοποιηθεί.
Μπορείτε να δείτε ολόκληρο το ντοκιμαντέρ στον σύνδεσμο: https://www.ert.gr/ert-arxeio/nikolaos-mantzaros-12-aprilioy-1872/