Ερευνητές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την επικίνδυνη τακτική που ακολουθούν τα τελευταία χρόνια οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, οι οποίες εστιάζουν στο μάρκετινγκ κι όχι στην εύρεση νέων θεραπειών.
Όπως προκύπτει από το σχετικό ρεπορτάζ της βρετανικής Independent, η «κρίση καινοτομίας» των τελευταίων ετών φαίνεται ότι έχει άλλα, βαθύτερα αίτια, από εκείνων που προβάλλονταν έως τώρα.
Τα νέα φάρμακα που έχουν κυκλοφορήσει στην αγορά κατά τις τελευταίες δεκαετίες είναι από ελάχιστα επωφελή έως και πολύ βλαβερά, υποστηρίζουν οι ειδικοί. Τα περισσότερα από αυτά είναι παραλλαγές ήδη υπαρχόντων σκευασμάτων, τα οποία επαναπροωθούνται στην αγορά με σκοπό το κέρδος κι όχι τη θεραπεία.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Ντόναλντ Λάιτ της Ιατρικής Σχολής του Νιου Τζέρσει και τον Τζόελ Λέξιν του παραρτήματος του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης στο Τορόντο, εδώ και 50 χρόνια η κατάσταση παραμένει η ίδια. «Αυτή είναι η πραγματική κρίση καινοτομίας: η φαρμακευτική έρευνα και ανάπτυξη παράγει ήσσονος σημασίας παραλλαγές ήδη υπαρχόντων φαρμάκων, ενώ τα περισσότερα νέα φάρμακα δεν υπερτερούν των αντίστοιχων προηγούμενων κατά τις κλινικές μετρήσεις», δηλώνουν χαρακτηριστικά.
Οι φαρμακοβιομηχανίες επικαλούνται το υψηλό κόστος – έως και 1 δισεκατομμύριο ευρώ περίπου – προώθησης νέων σκευασμάτων στην αγορά, νούμερο υπερβολικό κατά τους ειδικούς. Πράγματι, το κόστος έρευνας και ανάπτυξης αυξήθηκε σημαντικά μεταξύ 1995 και 2010, ωστόσο, τα έσοδα αυξήθηκαν επίσης και μάλιστα έξι φορές πιο γρήγορα, κατά 160 περίπου δισεκατομμύρια ευρώ. Οι βιομηχανίες όμως αποφεύγουν να θίγουν τη θετική αυτή εξέλιξη, ξοδεύοντας έως και το 80% των δαπανών που προορίζονται για φάρμακα σε προωθητικές ενέργειες.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων, ο οποίος εγκρίνει φάρμακα για το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη, δε δημοσιεύει δεδομένα ασφαλείας και αποτελεσματικότητας, όμως για το 29% των νέων ουσιών που ενέκρινε έχουν ήδη εκδοθεί ειδοποιήσεις ασφαλείας μέσα στα πρώτα κιόλας δέκα χρόνια. Ερευνητές του London School of Economics προτείνουν οι φαρμακοβιομηχανίες να υποχρεούνται να παράγουν αποδεδειγμένα ανώτερα φάρμακα από τα ήδη υπάρχοντα, προκειμένου να τους χορηγηθεί άδεια κυκλοφορίας στην αγορά.
Υπάρχει όμως και η αντίθετη άποψη, αυτή του Στίβεν Γουάιτχεντ, επικεφαλής της Ενωσης Βρετανικών Φαρμακοβιομηχανιών. «Διαφωνούμε κατηγορηματικά με τους ισχυρισμούς των ερευνών αυτών. Η ιατρική έρευνα βασιζόταν ανέκαθεν στη σταδιακή πρόοδο κι όχι σε επαναστατικές καινοτομίες, οι οποίες είναι πολύ σπάνιες». Οπως αναφέρει μάλιστα χαρακτηριστικά: «Εάν δεν είχαν γίνει οι σταδιακές βελτιώσεις στη θεραπεία του HIV-AIDS, η ασθένεια θα εξακολουθούσε να είναι θανάσιμη και καθόλου διαχειρίσιμη, όπως τώρα».
