Έξαλλους έκανε τους Γερμανούς η μελέτη της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που τους εμφανίζει ως τους φτωχότερους στην Ευρώπη.
Η έρευνα είναι παραπλανητική. Αυτό δεν εμπόδισε όμως το Spiegel να κυκλοφορήσει έχοντας στο εξώφυλλο έναν άνδρα – προφανώς Έλληνα – πάνω σε ένα γαϊδούρι , κουβαλώντας καλάθια που ξεχειλίζοντας από ευρώ. Η λεζάντα έλεγε: «Το ψέμα της φτώχειας – πώς οι χώρες της ευρωπαϊκής κρίσης αποκρύπτουν τον πλούτο τους».
Η Φρανκφούρτερ Αλγκεμάινε, μια από τις πιο έγκυρες εφημερίδες της Γερμανίας, κατηγόρησε την ΕΚΤ ότι καθυστέρησε τη δημοσιοποίηση της έκθεσης ώστε να εγκριθεί πρώτα το πακέτο διάσωσης της Κύπρου από τους ευρωπαίους ηγέτες. Η τράπεζα απάντησε ότι η έρευνα δεν ήταν έτοιμη τότε.
Εν μέσω όλης αυτής της αντιπαράθεσης χάθηκε η επισήμανση των συγγραφέων της μελέτης ότι για πολλούς λόγους τα στοιχεία τους δεν πρέπει να ληφθούν τοις μετρητοίς.
Η έρευνα στηρίχθηκε στην εξαντλητική μελέτη 62.000 νοικοκυριών σε 15 από τις 17 χώρες της ευρωζώνης και έδειξε ότι ο καθαρός μέσος πλούτος των γερμανικών νοικοκυριών είναι ο μισός από εκείνον των ελληνικών νοικοκυριών, το ένα τρίτο των ισπανικών και το ένα πέμπτο των κυπριακών. Ενας σημαντικός παράγων ήταν το χαμηλό ποσοστό ιδιοκτησίας σπιτιών στη Γερμανία σε σχέση με τις άλλες χώρες.
Ορισμένα από τα στοιχεία συγκεντρώθηκαν πριν από το 2008, πριν δηλαδή η Ισπανία και η Ελλάδα πληγούν από την πτώση των τιμών των ακινήτων και την ανεργία. Επιπλέον, νοικοκυριά σε χώρες όπως η Κύπρος έχουν περισσότερα μέλη απ’ό,τι στη Γερμανία, γεγονός που αλλοιώνει τα αποτελέσματα.
Όταν μάλιστα το κριτήριο που χρησιμοποιήθηκε ήταν το εισόδημα, και όχι η αξία των σπιτιών και άλλων περιουσιακών στοιχείων, προέκυψε τα γερμανικά νοικοκυριά είναι από τα πλουσιότερα της Ευρώπης. Το ετήσιο εισόδημα των γερμανικών νοικοκυριών είναι κατά μέσο όρο 32.500 ευρώ, υπερδιπλάσιο από εκείνο των πορτογαλικών νοικοκυριών.
Υπάρχουν πάντως και κάποια αξιοσημείωτα στοιχεία σε αυτή την έρευνα, όπως το ότι οι Ιταλοί είναι ιδιοκτήτες μεγάλων εκτάσεων γης, έστω κι αν τα μέσα κέρδη τους είναι χαμηλά. Με μερικές από τις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας αυτής να αντιμετωπίζουν προβλήματα, η μελέτη αυτή μπορεί να ασκήσει πίεση στη χώρα για να αυξήσει τον φόρο ιδιοκτησίας. «Σε αυτό το σημείο, οι Γερμανοί έχουν δίκιο», επισημαίνει η Λουκρέτσια Ράιχλιν, καθηγήτρια οικονομικών στο London Business School.
Πρώην γενική διευθύντρια ερευνών στην ΕΚΤ, η Ράιχλιν είναι Ιταλίδα και είναι εκείνη που ξεκίνησε τη μελέτη. Προειδοποίησε όμως από την αρχή ότι η αύξηση των φόρων σε χώρες που διέρχονται κρίση όπως η Ιταλία, η Ισπανία και άλλες μπορεί να πλήξει τη Γερμανία, καθώς οι λαοί αυτοί δεν θα έχουν χρήματα για να αγοράσουν τα γερμανικά προϊόντα.
Η μελέτη διαψεύδει επίσης τον μύθο ότι οι Γερμανοί κυκλοφορούν στους αυτοκινητοδρόμους με τις αστραφτερές Μερτσέντες τους. Μπορεί στη χώρα αυτή η ακραία φτώχεια να είναι σπάνια, εκατομμύρια Γερμανοί όμως ζουν σε φτωχικά σπίτια, παίρνουν το μετρό για να πάνε στη δουλειά τους και κάνουν τα ψώνια τους στο Aldi, τη λαϊκή αλυσίδα σούπερ μάρκετ.
«Πολλοί πιστεύουν ότι είμαστε η πιο πλούσια χώρα του κόσμου κι ότι έχουμε ένα πολύ ισχυρό κοινωνικό κράτος, αλλά αυτή είναι η μισή αλήθεια», λέει ο Ντίτερ Σάελ, ένας συνταξιούχος από το Βερολίνο που ζει με μια μηνιαία σύνταξη των 1.200 ευρώ.
Ενώ πόλεις όπως το Μόναχο και το Αμβούργο είναι από τις πλουσιότερες στην Ευρώπη, η πρώην ανατολική Γερμανία προσπαθεί με δυσκολία να τα βγάλει πέρα. Τα εισοδήματα στο ανατολικό τμήμα της χώρας εξακολουθούν να είναι κατά 20% χαμηλότερα απ’ό,τι στο δυτικό. Είναι αλήθεια όμως ότι η Γερμανία βρίσκεται σε πολύ καλύτερη θέση απ’ό,τι οι γείτονές της. Η ανεργία της, για παράδειγμα, είναι μόλις 5,4%, έναντι 26% στην Ισπανία.
Σε κάθε περίπτωση, με τις γερμανικές εκλογές να πλησιάζουν, οι πληροφορίες της έρευνας για τον πλούτο των Ευρωπαίων θα επηρεάσουν τις συζητήσεις για τη συμβολή της Γερμανίας στην επίλυση της κρίσης. «Ακόμη και στις υπερχρεωμένες χώρες, υπάρχει μερικές φορές σημαντικός ιδιωτικός πλούτος», έγραψε σε κύριο άρθρο της η Ντι Βελτ. «Ο πλούτος αυτός πρέπει να χρησιμοποιείται πριν καλούνται να βοηθήσουν οι φορολογούμενοι άλλων χωρών».
