Το Δεκέμβριο η Ιρλανδία προτίθεται να εγκαταλείψει τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης ενώ και η Ισπανία ανακοίνωσε ότι δεν πρόκειται να λάβει άλλη βοήθεια για τις τράπεζές της. Έχει ξεπεράσει η Ευρώπη το ζενίθ της κρίσης;Στο ερώτημα αυτό κλήθηκε να απαντήσει ο Κλέμενς Φουστ, επικεφαλής του Κέντρου Ευρωπαϊκών Οικονομικών Ερευνών (ZEW), σε συνέντευξη που παραχώρησε στη γερμανική ραδιοφωνία Deutschlandfunk, μεταδίδει η Deutsche Welle.
«Πιστεύω ότι δεν το γνωρίζουμε ακόμη. Η κρίση έχει εν τω μεταξύ αλλάξει χαρακτήρα. Όσον αφορά τις δυο χώρες που εγκαταλείπουν τον μηχανισμό στήριξης, θα πρέπει να συγκρατήσουμε ότι η ΕΚΤ έχει απλώσει τρόπον τινά μια ομπρέλα σωτηρίας πάνω από το σύνολο της ευρωζώνης, λέγοντας ότι εάν υπάρξει πρόβλημα θα προχωρήσει στην απεριόριστη αγορά κρατικών ομολόγων.
Αυτό συνδέεται με συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι χώρες θα έπρεπε δηλαδή να εκπληρώσουν και πάλι οικονομικά και πολιτικά κριτήρια. Θα πρέπει όμως να διαπιστώσουμε ότι δεν πρόκειται για μια κατάσταση όπου οι χώρες αυτές επιστρέφουν όντως στις χρηματαγορές και ζουν από την δική τους πιστοληπτική ικανότητα, αλλά κατά κάποιον τρόπο, από τις εγγυήσεις της ΕΚΤ. Γι΄ αυτό λοιπόν δεν θα πρέπει να υπερεκτιμάται η εξέλιξη».
Τι εννοεί όμως ο οικονομολόγος όταν εκτιμά ότι η κρίση έχει εν τω μεταξύ διαφορετικό χαρακτήρα; Ποιος είναι ο σημερινός χαρακτήρας της ευρωκρίσης;
«Μέχρι και πέρσι ήταν μια κρίση όπου φοβόταν κανείς ότι ενδεχομένως να καταρρεύσει η ευρωζώνη, ότι ενδεχομένως μια χώρα να απολέσει την πρόσβασή της στις χρηματαγορές και να την εγκαταλείψει. Βραχυπρόθεσμα δεν υπάρχει αυτή η ανησυχία, ούτε όμως και μεσοπρόθεσμα λόγω των εγγυήσεων της ΕΚΤ η οποία είπε ότι οι επενδυτές δεν πρέπει να φοβούνται για τα χρήματά τους, στη χειρότερη θα αναλάβουν οι φορολογούμενοι. Στο προσκήνιο έρχεται τώρα η κοινωνική, θα έλεγα, πλευρά της κρίσης, ο αντίκτυπος της κρίσης στην αγορά εργασίας, και όχι τόσο η οικονομική κρίση.
Με άλλα λόγια, έχουμε μια πάρα πολύ μεγάλη ανεργία, κυρίως στην νότια Ευρώπη. Αντιμετωπίζουμε μεγάλες δυσκολίες στο να επιτύχουμε ανάπτυξη. Στο προσκήνιο έρχονται λοιπόν τώρα αυτά τα μακροπρόθεσμα ζητήματα».
Η υπέρβαση της κρίσης άρρηκτα συνδεδεμένη με την ανεργία
Η κρίση χτυπάει πλέον τους ίδιους τους πολίτες, όπως τονίζει ο οικονομολόγος: «Ασφαλώς και πλήττει τους πολίτες στη νότια Ευρώπη, τους νέους ανθρώπους, που μαστίζονται από τη μαζική ανεργία. Πρόκειται για μια πραγματική τραγωδία γιατί με την ανεργία αυτή καταστρέφονται οι μακροπρόθεσμες προοπτικές τους. (…). Οι χώρες αυτές έχουν προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, ωστόσο θα χρειαστεί καιρός μέχρι αυτές να αποφέρουν αποτελέσματα. Πέραν αυτού υπάρχουν ακόμη τεράστια προβλήματα στις ισπανικές τράπεζες. Το ερώτημα είναι πώς θα τα αντιμετωπίσουμε. Υπάρχει λοιπόν μια σειρά αναπάντητων ερωτημάτων».
Πότε όμως θα μπορούμε να πούμε ότι έχει ξεπεραστεί η κρίση; Τι θα πρέπει να έχει προηγηθεί; «Φοβάμαι ότι θα πρέπει να περιμένουμε χρόνια. Πιστεύω ότι είναι μια κρίση που πάει και έρχεται, δεν πρόκειται όμως για μια κρίση που μπορεί να ξεπεραστεί μέσα σε λίγα χρόνια. Φοβάμαι ότι θα έχουμε για αρκετά ακόμη χρόνια το πρόβλημα της ανεργίας στη νότια Ευρώπη. Πιστεύω λοιπόν ότι δεν μπορούμε να πούμε ότι η κρίση έχει ξεπεραστεί, εάν δεν έχει υποχωρήσει προηγουμένως σε λογικά επίπεδα η ανεργία».
