Υπό την εποπτεία του ΥΕΝ, η Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων (ΡΑΛ) ως αποστολή θα έχει την παρακολούθηση της εφαρμογής των όρων και διατάξεων των συμβάσεων παραχώρησης στους λιμένες
Τον ελεγκτικό μηχανισμό, μέσω του οποίου η ελληνική κυβέρνηση φιλοδοξεί να εποπτεύσει τη μετάβαση από τον δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα της ελληνικής λιμενικής βιομηχανίας, οργανώνει το Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου.
Πρόκειται για τη Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων (ΡΑΛ), η δημιουργία της οποίας αποτέλεσε και ένα από τα ζητούμενα που έθεσε το ΠΑΣΟΚ κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, της προκήρυξης ενδιαφέροντος για την πώληση του 67% των μετοχών του ΟΛΠ, ΟΛΠ-2,10% από το ΤΑΙΠΕΔ.
Η ΡΑΛ, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου-«σκούπα» της κυβέρνησης «Μέτρα στήριξης και ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας», θα είναι υπό την εποπτεία του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου και θα έχει ως αποστολή την παρακολούθηση της εφαρμογής των όρων και διατάξεων των συμβάσεων παραχώρησης στους λιμένες.
Ταυτόχρονα, θα ελέγχει την τήρηση των υποχρεώσεων των λιμένων στο πλαίσιο της σχετικής κείμενης -εθνικής και ευρωπαϊκής- νομοθεσίας, κυρίως σε σχέση με δημόσιες συμβάσεις, συμβάσεις παραχώρησης και τους κανόνες ανταγωνισμού, την υποχρέωση παροχής δημόσιας υπηρεσίας στο λιμενικό τομέα, τη διαμεσολάβηση και επίλυση διαφορών μεταξύ χρηστών και φορέων διαχείρισης.
Επίσης, θα έχει τη διαχείριση παραπόνων και τη λήψη δεσμευτικών αποφάσεων επί αυτών σε εύλογο χρονικό διάστημα, την υποστήριξη προς τις αρμόδιες αρχές για την κατάρτιση προδιαγραφών δημοσίων συμβάσεων (παραχωρήσεις, εκμίσθωση χερσαίας ζώνης) και των σχετικών ανανεώσεων που προτείνονται από το φορέα διαχείρισης.
Στις αρμοδιότητές της θα είναι επίσης η παρακολούθηση της εφαρμογής των όρων των δημοσίων συμβάσεων, εξασφαλίζοντας ιδίως την τήρηση του συμφωνημένου επιπέδου εξυπηρέτησης, προσδιορίζοντας τα επίπεδα απόδοσης, επενδύσεων, δημιουργίας θέσεων απασχόλησης και τη συμμόρφωση με τους χρηματοοικονομικούς στόχους.
Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με την Επιτροπή Ανταγωνισμού θα έχει την ευθύνη της πιστής εφαρμογής της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας στον κλάδο, την αποτροπή κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης, εναρμονισμένων πρακτικών, εξοντωτικής τιμολόγησης και άλλων πρακτικών που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό.
Επίσης θα γνωμοδοτεί επί της μεθοδολογίας και του καθορισμού των τελών λιμενικών υπηρεσιών και των τελών λιμενικών υποδομών.
Επιπρόσθετα και κατόπιν σχετικού ερωτήματος από το υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου, θα γνωμοδοτεί και επί ειδικών θεμάτων λιμένων -περιλαμβανομένων και μέτρων για την ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό του εθνικού λιμενικού συστήματος.
Στη ΡΑΛ θα συσταθεί και η γενική διεύθυνση, η οποία θα αποτελείται από μία διεύθυνση παρακολούθησης και ελέγχου αγοράς. Επίσης θα περιλαμβάνει τμήματα νομικής και οικονομικής τεκμηρίωσης και μία διεύθυνση διοικητικής και οικονομικής υποστήριξης, η οποία με τα αντίστοιχα τμήματα εξασφαλίζει την αυτοτελή διοίκηση του προσωπικού και οικονομική διαχείριση των πόρων της ΡΑΛ. Για τη νομική υποστήριξη της ΡΑΛ θα συσταθεί και γραφείο νομικής υποστήριξης, υπαγόμενο απευθείας στον πρόεδρο αυτής.
Η ΡΑΛ θα συγκροτηθεί από εννέα μέλη και θα επικουρείται στη λειτουργία της από οργανικές μονάδες. Τα μέλη της ΡΑΛ θα ορίζονται για διετή θητεία, η οποία μπορεί να ανανεωθεί για μία μόνο φορά, με πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου κατόπιν εισήγησης του υπουργού Ναυτιλίας και Αιγαίου. Εξ αυτών ένα μέλος είναι ο πρόεδρος, ένα ο αντιπρόεδρος και δύο εισηγητές, οι οποίοι είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Οι πόροι της ΡΑΛ θα προέρχονται από τέλος το οποίο θα επιβάλλεται ετησίως με απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Ναυτιλίας και Αιγαίου επί των Οργανισμών Λιμένων Α.Ε. και των Λιμενικών Ταμείων. Το ύψος του τέλους δεν θα μπορεί να είναι ανώτερο από 0,2% των ετήσιων εσόδων για τα Λιμενικά Ταμεία και 0,3% για τους Οργανισμούς Λιμένων Α.Ε.
Η ΡΑΛ επίσης θα είναι δυνατόν να επιχορηγείται από τον τακτικό προϋπολογισμό του υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου σε ποσοστό που δεν μπορεί να υπερβαίνει το 10% του ετήσιου προϋπολογισμού της.