Καταγγελίες από κινεζικές εταιρίες για παραβίαση κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου – Σε ακρόαση της USTR, στην Ουάσινγκτον, το θέμα της επιβολής τελών
Η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ για επιβολή τελών στα πλοία που έχουν ναυπηγηθεί στην Κίνα και προσεγγίζουν στα αμερικανικά λιμάνια έχει προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στην παγκόσμια ναυτιλία. Ομως οι αναταράξεις δεν σταματούν εκεί. Ερχεται ακόμη μία απόφαση, η οποία θα προκαλέσει νέες αναταράξεις στα δεξαμενόπλοια. Από τις 2 Απριλίου επιβάλλονται δασμοί 25% σε όσες χώρες προμηθεύονται πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τη Βενεζουέλα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει ήδη ανακαλέσει την άδεια που επιτρέπει στον αμερικανικό πετρελαϊκό γίγαντα Chevron να δραστηριοποιείται στη συγκεκριμένη χώρα. Το μέτρο σε βάρος των πλοίων που κατασκευάστηκαν ή ναυπηγούνται στην Κίνα δημιουργεί μια νέα πραγματικότητα στο θαλάσσιο εμπόριο, δεδομένου ότι η Κίνα παράγει σήμερα περισσότερα από τα μισά φορτηγά πλοία στον κόσμο με βάση τη χωρητικότητα, από μόλις 5% το έτος 1999. Το περασμένο έτος τα αμερικανικά ναυπηγεία κατασκεύασαν μόλις το 0,01% της παγκόσμιας χωρητικότητας και ο οργανισμός USTR έχει ως στόχο την αναζωογόνηση την επί δεκαετίες αδρανούσα αμερικανική εμπορική ναυπηγική βιομηχανία.
Η δεσπόζουσα θέση της Κίνας τής δίνει «ισχύ στην αγορά όσον αφορά την παγκόσμια προσφορά, την τιμολόγηση και την πρόσβαση» δήλωσε ο φορέας USTR στις 21 Φεβρουαρίου, όταν παρουσίασε την πρόταση. Ωστόσο, η China State Shipbuilding Corp., η οποία έχει το μεγαλύτερο βιβλίο παραγγελιών από κάθε ναυπηγικό όμιλο στον κόσμο, χαρακτήρισε τα μέτρα παραβίαση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Το θέμα της επιβολής τελών σε κινεζικά πλοία θα βρεθεί στο επίκεντρο μιας διήμερης ακρόασης της USTR στην Ουάσινγκτον, που θα αρχίσει την προσεχή Δευτέρα. Στην ακρόαση αυτή θα εκπροσωπηθεί ολόκληρη η αλυσίδα εφοδιασμού, από τους παραγωγούς σόγιας μέχρι τους μεταφορείς και τους Κινέζους ναυπηγούς. Επίσης, μεγάλος αριθμός επιχειρηματιών και εμπόρων διάφορων προϊόντων θα επιχειρήσουν να εξηγήσουν τον φόβο τους ότι οι προτάσεις θα διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο περισσότερο και από τους δασμούς του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.
«Θεωρούν ότι αυτό αποτελεί μεγαλύτερη απειλή από τους δασμούς, λόγω του αντίκτυπου που θα έχει στην αλυσίδα εφοδιασμού» δήλωσε ο Jonathan Gold, αντιπρόεδρος των αλυσίδων εφοδιασμού και της τελωνειακής πολιτικής στην Εθνική Ομοσπονδία Λιανικού Εμπορίου και συνέχισε: «Οι μεταφορικές εταιρίες δήλωσαν ότι όχι μόνο θα μετακυλίσουν το κόστος, αλλά και ότι θα αποσυρθούν από ορισμένα δρομολόγια, οπότε τα μικρότερα λιμάνια, το Οκλαντ, ίσως το Τσάρλεστον, το Ντέλαγουερ, η Φιλαδέλφεια, όλα θα υποστούν οικονομικές συνέπειες». Οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και αξιωματούχοι του κλάδου δήλωσαν ότι οι προτάσεις δεν έχουν νόημα αν ο στόχος είναι η αναζωογόνηση της εγχώριας ναυπηγικής βιομηχανίας και θα ήταν ενδεχομένως καταστροφικές για την οικονομία των ΗΠΑ.
Μάλιστα, υποστηρίζουν ότι θα καταστήσει τα αμερικανικά προϊόντα ακριβότερα διεθνώς, θα εκτρέψει το εμπόριο μακριά από τους περιφερειακούς κόμβους των ΗΠΑ προς τον Καναδά και το Μεξικό, θα επιβαρύνει τα μεγάλα λιμάνια των ΗΠΑ και θα ωθήσει προς τα πάνω τις παγκόσμιες τιμές των ναύλων και τον πληθωρισμό στη χώρα.
Επίσης, οι εισφορές θα μπορούσαν θεωρητικά να αποφέρουν μεταξύ 40 και 52 δισ. δολ. για τα αμερικανικά ταμεία, σύμφωνα με την Clarksons Research Services, οντότητα του μεγαλύτερου ναυλομεσίτη στον κόσμο.
«ΟΠΙΣΘΟΔΡΟΜΙΚΟ ΤΕΛΟΣ»
Αλλά από την αβεβαιότητα σχετικά με τους κλιμακούμενους δασμούς στα κινεζικά προϊόντα, χάλυβα και αλουμίνιο, και με έναν νέο γύρο αμοιβαίων μέτρων να αναμένεται στις 2 Απριλίου, ορισμένες αμερικανικές εταιρίες και άλλοι στον κλάδο είναι ήδη ανήσυχοι.
«Αυτό που πρότεινε ο USTR, ένα οπισθοδρομικό τέλος πολλών εκατομμυρίων δολαρίων ανά λιμάνι, δεν θα λειτουργήσει» δήλωσε ο Joe Kramek, διευθύνων σύμβουλος του Παγκόσμιου Ναυτιλιακού Συμβουλίου, ο οποίος πρόκειται να καταθέσει και αυτός την προσεχή Δευτέρα. «Θα χρησιμεύσει μόνο για να τιμωρήσει τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και κυρίως τους αγρότες των ΗΠΑ, αυξάνοντας τις τιμές και απειλώντας τις θέσεις εργασίας» επισήμανε.
Υπενθυμίζεται ότι η έρευνα της USTR άρχισε πέρυσι, υπό την κυβέρνηση Τζον Μπάιντεν, έπειτα από αίτημα πέντε μεγάλων εργατικών συνδικάτων. Η έκθεση με τα αποτελέσματα, η οποία παραδόθηκε μόλις λίγες ημέρες πριν από την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ τον Ιανουάριο, διαπίστωσε ότι η Κίνα είχε στοχεύσει τον παγκόσμιο ναυτιλιακό τομέα για να κυριαρχήσει σε αυτόν. Η νέα πολιτική και οικονομική αρχή καλείται να βρει τρόπους να αντιμετωπίσει τη δεσπόζουσα θέση του Πεκίνου. Σύμφωνα με τον Οίκο Clarksons, ορισμένα πλοία θα μπορούσαν να πληρώσουν τέλη έως και 3,5 εκατ. δολ. για κάθε επίσκεψη σε λιμάνι, εάν είναι κινεζικής κατασκευής με κινεζικό φορέα εκμετάλλευσης, που έχει επίσης πλοίο υπό παραγγελία από κινεζικό ναυπηγείο.
Το 83% των προσεγγίσεων πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στις ΗΠΑ πέρυσι θα είχε πληγεί με πρόστιμα σύμφωνα με τους προτεινόμενους κανόνες, καθώς και τα δύο τρίτα των προσεγγίσεων πλοίων μεταφοράς αυτοκινήτων και σχεδόν το ένα τρίτο των δεξαμενόπλοιων αργού πετρελαίου, επισημαίνουν οι Clarksons. Η πρόταση απαιτεί, επίσης, ένα μέρος των αμερικανικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των γεωργικών, χημικών, ενεργειακών και καταναλωτικών αγαθών, να μετακινείται με πλοία υπό αμερικανική σημαία, με αμερικανικό πλήρωμα και κατασκευασμένα στις ΗΠΑ τα επόμενα χρόνια.
Πολλοί μεταφορείς και φορείς εκμετάλλευσης υποστηρίζουν ότι δεν έχουν αντίρρηση να αγοράσουν ή να ναυλώσουν εμπορικά πλοία αμερικανικής κατασκευής, αλλά θα χρειαστούν δεκαετίες για να ανταποκριθούν τα αμερικανικά ναυπηγεία στις απαιτήσεις χωρητικότητας. Ταυτόχρονα επισημαίνουν ότι υπάρχει ήδη έλλειψη Αμερικανών ναυτικών. Ταυτόχρονα, τα λιμενικά τέλη θα τιμωρούσαν τους μεταφορείς για τις επενδύσεις που έχουν ήδη κάνει σε πλοία κινεζικής κατασκευής.
Οταν η Atlantic Container Line AB, η οποία μεταφέρει πάνω από το ήμισυ των αμερικανικών εξαγωγών κατασκευαστικού και γεωργικού εξοπλισμού προς την Ευρώπη, χρειάστηκε να προμηθευτεί πλοία το 2012, τα αμερικανικά ναυπηγεία δήλωσαν ότι δεν θα ήταν σε θέση να τα παραδώσουν για τουλάχιστον επτά χρόνια, έγραψε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρίας Andrew Abbott. Αντ’ αυτού, η ACL βρήκε πλοία στην Κίνα, γρήγορα και σε «ανταγωνιστική τιμή».
«Οι αθέμιτες πρακτικές παραγωγής της Κίνας έχουν καταστήσει αδύνατο για τους Αμερικανούς ναυπηγούς να ανταγωνιστούν σε ισότιμους όρους ανταγωνισμού» τόνισε, από την πλευρά του, ο Scott Paul, πρόεδρος της Alliance for American Manufacturing, ο οποίος πρόκειται να καταθέσει τη Δευτέρα.
«Εάν εφαρμοστούν πλήρως, αυτά τα διορθωτικά μέτρα θα βοηθήσουν στην αποκατάσταση της αμερικανικής οικονομικής ασφάλειας, θα απωθήσουν τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές της Κίνας και θα αναζωογονήσουν τη ναυπηγική βιομηχανία στην Αμερική» κατέληξε.
Οι φόβοι και οι αντιδράσεις των Ελλήνων εφοπλιστών
Οι Ελληνες εφοπλιστές παρακολουθούν τις εξελίξεις, καθώς η πρόταση αυτή, αν υλοποιηθεί, ενδεχομένως να έχει επιπτώσεις στις επενδύσεις τους και τη συνολική στρατηγική τους ανάπτυξη. Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με την Intermodal και τη Xclusiv, οι ελληνικές ναυτιλιακές έχουν υπογράψει την τελευταία διετία συμφωνίες με κινεζικά ναυπηγεία για την κατασκευή άνω των 400 πλοίων. Σύμφωνα με τα δεδομένα της Xclusiv Shipbrokers, οι Ελληνες πλοιοκτήτες ναυπηγούν αυτή την περίοδο 288 τάνκερ. Την ανησυχία του εξέφρασε η ναυτιλιακή κοινότητα μέσω του International Propeller Club, δεδομένου ότι οι Ελληνες έχουν ισχυρή παρουσία, που με επιστολή του προς τον Jamieson Greer, επικεφαλής του USTR (United States Trade Representative), εκφράζει «τις ανησυχίες μας σχετικά με την προτεινόμενη δομή τελών για τα κινεζικής κατασκευής και διαχείρισης πλοία που δραστηριοποιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες» και προσθέτει: «Το International Propeller Club, το οποίο ιδρύθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες από Αμερικανούς επαγγελματίες της ναυτιλίας, είναι ένας παγκόσμιος, μη κερδοσκοπικός οργανισμός, αφιερωμένος στην προώθηση και την υποστήριξη της ναυτιλιακής βιομηχανίας. Λειτουργούμε ως δίκτυο για άτομα που συνδέονται με τον ναυτιλιακό τομέα, συμπεριλαμβανομένων επαγγελματιών που εργάζονται σε πλοία, λιμάνια και σε όλους τους σχετικούς κλάδους.
Η αντιμετώπιση της παγκόσμιας κυριαρχίας της Κίνας στη ναυπηγική και τη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί σημαντικό πολιτικό στόχο, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα των τρωτών σημείων της εφοδιαστικής αλυσίδας και των ανησυχιών για την εθνική ασφάλεια. Αν και τα προτεινόμενα τέλη στοχεύουν στην ενίσχυση της αμερικανικής ναυπηγικής βιομηχανίας και στη διαχείριση των αδυναμιών της εφοδιαστικής αλυσίδας, στόχοι αναμφίβολα αξιόλογοι, οι άμεσες συνέπειες θα μπορούσαν να διαταράξουν το διεθνές εμπόριο και να είναι επιζήμιες για τις αμερικανικές βιομηχανίες, εντός και εκτός του ναυτιλιακού τομέα, καθώς και για τον Αμερικανό καταναλωτή. Σας παροτρύνουμε να εξετάσετε προσεκτικά τις πιθανές επιπτώσεις και να αναλύσετε την προτεινόμενη προσέγγιση.
Τα προτεινόμενα τέλη εισόδου σε λιμάνια για πλοία με κριτήριο τη χώρα κατασκευής τους και όχι τη σημαία τους θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές ακούσιες συνέπειες, διαταράσσοντας τις παγκόσμιες ναυτιλιακές αγορές, αυξάνοντας το κόστος για τις αμερικανικές επιχειρήσεις και επιβαρύνοντας τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις. Η αρχή ότι η εθνικότητα ενός πλοίου καθορίζεται από τη σημαία του και όχι από τον τόπο κατασκευής του αποτελεί πάγια διεθνή πρακτική που αναγνωρίζεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη διεθνή ναυτιλιακή κοινότητα.
Το International Propeller Club υποστηρίζει πλήρως τον στόχο του USTR να αναζωογονήσει και να επεκτείνει τη ναυπηγική βιομηχανία των ΗΠΑ. Ωστόσο, σας παροτρύνουμε να επανεξετάσετε την πρόταση, λαμβάνοντας υπόψη τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις αυτών των μέτρων, και να αναζητήσετε εναλλακτικές προσεγγίσεις, που θα προωθούν τόσο τα αμερικανικά συμφέροντα όσο και τον δίκαιο ανταγωνισμό, διατηρώντας παράλληλα τη σταθερότητα του διεθνούς εμπορίου».
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ (ΦΥΛΛΟ 28/3/2025)
