Η νέα αυστηρή πολιτική της ΕΚΤ και οι συζητήσεις στην Φρανκφούρτη – Συναγερμός στην Αθήνα στα εφοπλιστικά και τραπεζικά γραφεία – Εθνική και Alpha Bank έχουν χορηγήσεις συνολικού ύψους περίπου 5 δισ. δολ.
Φόβοι για νέες «τρύπες» στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών ενόψει και των stress tests
«Θαλασσοταραχή» προκαλούν οι συζητήσεις που διεξάγονται πίσω από τις κλειστές πόρτες του Eurotower της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην Φρανκφούρτη στον ναυτιλιακό και τραπεζικό κλάδο.
Η απόφαση της ΕΚΤ και του προέδρου της, Μάριο Ντράγκι να ακολουθήσει μια σκληρή και αυστηρή γραμμή απέναντι στις ευρωπαϊκές και κατ’ επέκταση τις ελληνικές τράπεζες με την ανάληψη του νέου υπερεποπτικού της ρόλου από τις 4 Νοέμβρη είναι ειλημμένη και στο «μικροσκόπιό» της βρίσκονται τα ναυτιλιακά δανειακά χαρτοφυλάκια. Τα οποία η ΕΚΤ έχει χαρακτηρίσει σε παλαιότερες εκθέσεις της ως προβληματικά, δεδομένου ότι η διεθνής ναυτιλία βρίσκεται εν μέσω θυέλλης λόγω της κρίσης την τελευταία εξαετία, γεγονός το οποίο αυξάνει τις πιθανότητες για μαζικές ζημίες των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που έχουν στηρίξει τον κλάδο όλα αυτά τα χρόνια.
Ο φόβος να βρεθούν νέες «τρύπες» στα ταμεία των τραπεζών και να χρειαστούν επιπλέον κεφάλαια για να καλυφθούν είναι μεγάλος ενόψει και των δύσκολων stress tests. Και μπορεί προς το παρόν οι συζητήσεις να περιστρέφονται γύρω από την Γερμανία, της οποίας τα ναυτιλιακά χαρτοφυλάκια των τραπεζών της θεωρούνται από τα πλέον προβληματικά, όμως, και στην Αθήνα τόσο στις διοικήσεις των πέντε τραπεζών που δανειοδοτούν την ελληνική ναυτιλία (Πειραιώς, Εθνική, Alpha Bank, Eurobank και Aegean Baltic), όσο και στα γραφεία των ναυτιλιακών ομίλων έχει σημάνει «συναγερμός».
Ο λόγος είναι πως κανείς δεν είναι ακόμη σε θέση να γνωρίζει τις συνέπειες που θα έχει το «σφίξιμο των λουριών» από την ΕΚΤ αφενός στη χρηματοδότηση των εταιριών και αφετέρου στις επιπλέον ανάγκες κεφαλαίων που μπορεί να απαιτηθούν για τις τράπεζες.
Παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ήδη πως τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ασκούν πιέσεις στους εφοπλιστές και ζητούν κεφάλαια για να καλυφθούν τα δάνεια. Τις περισσότερες χορηγήσεις έχουν, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η Alpha Bank (μετά και την απορρόφηση της Εμπορικής) και η ΕΤΕ με 2,6 δις. περίπου έκαστη, ενώ ακολουθούν από τις συστημικές η Πειραιώς και η Eurobank με 2 δισ. και 1,5 δισ. δολ. αντίστοιχα. Η συνολική έκθεση πάντως, των ελληνικών τραπεζών στη ναυτιλία ανέρχεται στα 10,49 δισ. δολ., έχοντας μειώσει όμως, σε σημαντικό βαθμό (κατά 17,46%) το δανειακό χαρτοφυλάκιό τους το 2013.
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι όμως, εκείνες που συνεχίζουν να αντιπροσωπεύουν τη συντριπτική πλειονότητα του συνόλου των ελληνικών δανείων, αν και το μερίδιό τους μειώθηκε από το 92% στο 90%, με την Royal Bank of Scotland να παραμένει ο leader της αγοράς, μολονότι το χαρτοφυλάκιό της μειώθηκε κατά 16,5% στα 8,6 δισ. δολ.
Το σύνολο των δανείων που έχουν χορηγηθεί στην ελληνική ναυτιλία στο τέλος του 2013 ανερχόταν στα 61,5 δισ. δολ. έναντι 65,7 δισ. δολ. το 2012. Υψηλόβαθμα τραπεζικά στελέχη από την Αθήνα πάντως, που παρακολουθούν στενά τις κινήσεις της ΕΚΤ επισημαίνουν πως δεν τίθεται θέμα ζήτησης κάλυψης νέων κεφαλαίων, ενώ πολλοί εξ αυτών θεωρούν «πονηρή» την «μετάθεση» του προβλήματος της Γερμανίας και στην Ελλάδα λόγω και της «κόντρας» μεταξύ των δύο πλευρών στη διεθνή κονίστρα της ναυτιλίας και την γιγάντωση των Ελλήνων εφοπλιστών που δεν βλέπει με καλό μάτι το Βερολίνο.
Σύμφωνα με δηλώσεις όμως, αξιωματούχων της ΕΚΤ στο Reuters αν και στο επίκεντρο αυτή την στιγμή βρίσκεται το θέμα των τραπεζών της Γερμανίας με τις τρεις μεγαλύτερες εξ αυτών να έχουν χρηματοδοτήσει την κατασκευή και την αγορά πλοίων με περισσότερα από 50 δισ. δολ., είναι αναπόφευκτο να μην εξεταστεί και η ελληνική παράμετρος του ζητήματος, από τη στιγμή που οι στρόφιγγές τους προς τους εφοπλιστές εδώ και πολλά χρόνια ήταν ανοιχτές. Πόσω μάλλον όταν στόχος της ΕΚΤ είναι να εξασφαλίσει ότι όλες οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν αρκετά κεφάλαια προκειμένου να αντέξουν σε μελλοντικές κρίσεις και θέλει να ξεκινήσει τον εποπτικό της ρόλο με «καθαρά χαρτιά».
Σημειώνεται δε, πως τα συνολικά δάνεια της ναυτιλίας σε παγκόσμιο επίπεδο ανήλθαν στα 460 δισ. δολ. στο τέλος της περσινής χρονιάς με τις 40 μεγαλύτερες τράπεζες να ελέγχουν το 86% αυτών.
Οι διαπραγματεύσεις με τους Γερμανούς και το κούρεμα 12% – Οι ενστάσεις για τα μοντέλα αποτίμησης των πλοίων
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με βάση τα όσα δημοσιεύει το Reuters, φαίνεται να αμφισβητεί εν πολλοίς τα μοντέλα αποτιμήσεων των πλοίων που χρησιμοποιούν οι τραπεζίτες για να παρέχουν πιστωτικές διευκολύνσεις σε ναυτιλιακές εταιρίες.
Σύμφωνα με στελέχη της, οι γερμανικές τράπεζες κατά κόρον χρησιμοποιούσαν τύπους discounted cashflow (DCF) για να υπολογίσουν την αξία των πλοίων που χρηματοδοτούσαν με πολλαπλούς κινδύνους να βρεθούν με «κόκκινα» χαρτοφυλάκια αν η ναυτιλία υφίστατο τις επιπτώσεις της κρίσης, όπως και έγινε.
Η ΕΚΤ από την άλλη, προτιμά να χρησιμοποιείται ένας υπολογισμός που είναι προσανατολισμένος περισσότερο στην πραγματική αξία της αγοράς. Έτσι, μεταξύ των δύο πλευρών συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις, οι οποίες μέχρι στιγμής φαίνονται να καταλήγουν σε έναν συμβιβασμό και να οδηγούν σε κούρεμα των αποτιμήσεων κατά 12%.
Έτσι, οι γερμανικές τράπεζες μπορεί να αντιμετωπίσουν την ανάγκη επιπλέον κεφαλαίων, παρότι έχουν προχωρήσει ενδεχομένως σε κινήσεις εξυγίανσης του χαρτοφυλακίου τους, αν και κανείς ακόμη δεν μπορεί να μιλήσει με σιγουριά για το συγκεκριμένο ύψος αυτών.
Εκπρόσωπος της ΕΚΤ τονίζει πως «εργαζόμαστε με βάση τα stress tests και θα επανέλθουμε με προτάσεις που θα ταιριάζουν με το καθεστώς δανειοδότησης των τραπεζών κάθε χώρας ξεχωριστά».
