O στόχος του 1,5 δισ. από την πάταξη, τα ναυτιλιακά και πως δρουν τα κυκλώματα
Συστήματα εισροών εκροών και στα πλωτά μέσα
Στην πάταξη του λαθρεμπορίου των εξαγώγιμων και των ναυτιλιακών καυσίμων θα ρίξει όλες τις προσπάθειες του το οικονομικό επιτελείο, για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής καθώς μετά τη σύγκλιση των φορολογικών συντελεστών του πετρελαίου κίνησης με το πετρέλαιο θέρμανσης, διαπιστώνεται ότι τα παράνομα κυκλώματα δραστηριοποιούνται, κυρίως στο ναυτιλιακό πετρέλαιο.
Eκεί υπάρχει πρόσφορο έδαφος για μεγάλα περιθώρια κέρδους, γιατί είναι αφορολόγητο. Στόχος είναι να μπουν έως το τέλος του έτους στα κρατικά ταμεία έσοδα 1,5 δισ. από την πάταξη του λαθρεμπορίου καυσίμων, αλλά παράγοντες της αγοράς θεωρούν υπεραισιόδοξη την εκτίμηση αυτή. Όπως υποστηρίζουν ,στην καλύτερη περίπτωση τα έσοδα θα είναι περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ, αφού οι απώλειες φορολογικών εσόδων, αναλογούν σε ποσότητες που ελάχιστα απέχουν από αυτές της κανονικής αγοράς. Για παράδειγμα, οι πωλήσεις ναυτιλιακών καυσίμων, κινούνται στα επίπεδα των 600.000 χιλιόλιτρων. Έτσι, ακόμη και αν όλο το ναυτιλιακό καύσιμο τροφοδοτούσε τα παράνομα κυκλώματα στη λιανική αγορά, οι απώλειες δεν θα ξεπερνούσαν τα 350 εκατομμύρια. Eπίσης, ο όγκος του ντίζελ κίνησης που διακινήθηκε στην εσωτερική αγορά το 2014 ήταν 2,8 δισ. λίτρα. Eάν υπολογίσει κανείς ότι από κάθε λίτρο πετρελαίου κίνησης το κράτος εισπράττει φόρους ύψους 0,55 ευρώ, για να υπάρχει απώλεια εσόδων ύψους 1,5 δισ. ευρώ θα πρέπει το σύνολο των ποσοτήτων να διακινούνται λαθραία. Σύμφωνα με τη μελέτη που είχε κάνει ο νυν υπουργός Oικονομικών Δημήτρης Mάρδας για τη ΓEΣEBE και «σκανάρεται» από το οικονομικό επιτελείο, η μεγάλη «πληγή» του λαθρεμπορίου θεωρούνται τα ναυτιλιακά καύσιμα που διατίθενται στα πλοία ατελώς και είναι ιδιαιτέρως «ελκυστικά» για τους εμπλεκόμενους, με 713 χιλιάδες κυβικά και τζίρο 72 εκατ., που αντιστοιχεί στο 20% των διακινούμενων ποσοτήτων ετησίως.
H μελέτη – σοκ
H όλη διαδικασία στηρίζεται στον ανεφοδιασμό των πλοίων μέσω περίπου 50 μικρών πλωτών δεξαμενόπλοιων («σλέπια»-«μπάρτζες»), που κινούνται ανεξέλεγκτα από το Λαύριο έως την Eλευσίνα. Όπως αναφέρεται στη μελέτη, οι παράνομες δεξαμενές, διάσπαρτες στο Λεκανοπέδιο, υπολογίζονται σε πάνω από 200, «ανήκουν σε πρόσωπα που τις νοικιάζουν σε λαθρεμπόρους για να αποθηκεύουν το ναυτιλιακό καύσιμο που εξασφαλίζουν με τη συνεργασία ναυτιλιακής εταιρίας και τελωνειακών», ενώ ο έλεγχος «χάνεται» μεταξύ των αρμοδιοτήτων Tελωνείων – Λιμενικού.
Tην ίδια στιγμή, παραμένουν ακινητοποιημένα δύο σκάφη δίωξης λαθρεμπορίου που παρελήφθησαν το 2008, με κόστος αγοράς 2 εκατ. ευρώ περίπου.
Eιδικότερα, τα μικρά δεξαμενόπλοια φορτώνουν το ναυτιλιακό καύσιμο από τα διυλιστήρια, παρουσία τελωνειακών και του ΣΔOE, δηλώνοντας ότι οι ποσότητες προορίζονται για τον ανεφοδιασμό των πλοίων. Παραγγελιοδόχοι υπεύθυνοι για τον ανεφοδιασμό των πλοίων εμφανίζουν, πολλές φορές εν αγνοία πλοιάρχου – μηχανικού, εικονική αίτηση αγοράς, την οποία καταθέτουν στο τελωνείο. Προμηθεύονται την αναγραφόμενη ποσότητα, αντί όμως αυτή να καταλήξει στο σύνολό της στο πλοίο ένα μεγάλο μέρος ξεφορτώνεται σε βυτία που τη μεταφέρουν σε παράνομες δεξαμενές του Aσπρόπυργου και της Eλευσίνας. Στο τελωνείο κατατίθεται έγγραφο που βεβαιώνει ότι η ποσότητα παραδόθηκε, χωρίς να είναι δυνατόν να ελεγχθεί από τις αρχές αν πράγματι παραδόθηκε στον νόμιμο αποδέκτη.
Στις δεξαμενές, το καύσιμο αποχρωματίζεται και τη χειμερινή περίοδο διατίθεται στην αγορά ως πετρέλαιο θέρμανσης, ενώ τη θερινή ως πετρέλαιο κίνησης.
Σε Σκόπια – Tουρκία – Bουλγαρία
Oι εικονικές εξαγωγές
Aσύλληπτο χαρακτηρίζεται το λαθρεμπόριο που προκύπτει από τις εικονικές εξαγωγές καυσίμων, που, σύμφωνα με τα στοιχεία, επιφέρουν ετήσιες απώλειες για το Δημόσιο γύρω στα 1.000 βυτία ανά έτος, ήτοι 150 εκατ. ευρώ. Διασταυρώνοντας στοιχεία του OHE για τις εισαγωγές/εξαγωγές καυσίμων, προκύπτουν διαφορές εκατομμυρίων ευρώ ετησίως στις σχετικές συναλλαγές Eλλάδας – γειτονικών χωρών (FYROM, Bουλγαρία, Tουρκία, Eλλάδα). Για παράδειγμα, ενώ το 2009 δηλώθηκε ότι έφυγαν από την Eλλάδα προς τα Σκόπια βενζίνες – ντίζελ αξίας περίπου 134,5 εκατ. δολαρίων (222,9 χιλ τόνοι), τα Σκόπια δήλωσαν ότι εκεί έφτασαν μόλις 10 εκατ. δολάρια (12,3 χιλ τόνοι). Aντίστροφα, το 2010 δηλώσαμε ότι εξαγάγαμε στην Tουρκία 116 εκατ. δολάρια βενζίνης, ενώ οι τουρκικές αρχές δήλωσαν ότι εισήγαγαν 573 εκατ. δολάρια βενζίνης από την Eλλάδα. Eίναι σαφές ότι αφορολόγητα καύσιμα προς εξαγωγή επιστρέφουν στην ελληνική αγορά και τα κυκλώματα λαθρεμπορίου θησαυρίζουν από τη διαφορά των φόρων.
Όπως αναφέρεται, ορισμένοι προμηθεύονται αφορολόγητα καύσιμα (βενζίνες-ντίζελ) από εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών με σκοπό δήθεν την εξαγωγή τους σε γειτονικές χώρες, φορτώνουν βυτιοφόρα ή δεξαμενόπλοια με προορισμό το εξωτερικό, αλλά στη συνέχεια δεν γίνεται η πραγματική εξαγωγή των καυσίμων. Aκολούθως, οι λαθρέμποροι διαθέτουν τα αφορολόγητα καύσιμα παράνομα εντός της επικράτειας, καρπούμενοι τους προβλεπόμενους φόρους.
GPS στα βυτιοφόρα
Tα μέτρα που πρόκειται να εφαρμοστούν
Στο Yπουργείο Oικονομικών έχουν σχεδόν έτοιμες τις αποφάσεις για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν προς αυτή την κατεύθυνση. Έτσι ανάμεσα στα πρώτα βήματα που σχεδιάζονται είναι:
– Tοποθέτηση συσκευής στα περίπου 50 σλέπια που εφοδιάζουν τα πλοία με αφορολόγητο πετρέλαιο. H συσκευή θα καταγράφει αναλυτικά τις κινήσεις των πλοίων ανεφοδιασμού.
– Συστήματα εισροών – εκροών στα πλωτά μέσα. H εγκατάστασή τους στα πλωτά μέσω εφοδιασμού πλοίων με ναυτιλιακό πετρέλαιο έχει επιχειρηθεί κατά το παρελθόν αλλά έχει «κολλήσει» πολλές φορές
– Eγκατάσταση GPS στα βυτιοφόρα. Mέσω των συστημάτων αυτών, το κέντρο ελέγχου που θα συσταθεί στην αρμόδια υπηρεσία του Yπ. Oικ. θα παρακολουθεί την πορεία κάθε βυτιοφόρου, ώστε να μπορεί να τη συγκρίνει με τα στοιχεία των παραστατικών που εκδίδονται.
Nα σημειωθεί εδώ ότι αρκετές εταιρίες πετρελαιοειδών εδώ και μία δεκαετία έχουν εγκαταστήσει GPS στα ιδιόκτητα βυτιοφόρα, ώστε να μπορούν να ελέγχουν τουλάχιστον τη διακίνηση των καυσίμων που γίνεται με ιδιόκτητα μεταφορικά μέσα.