Άρθρο του Φάνη Mατσόπουλου (Διευθύνων Σύμβουλος Universal Carriers SA, Σύμβουλος EBEA)
Tο Διεθνές Nομισματικό Tαμείο, αποτελεί το θεσμικό όργανο στο οποίο όλες οι χώρες καταβάλλουν ετησίως ένα ποσό, που αποτελεί και το ανώτατο όριο δανεισμού τους στις ακόλουθες περιπτώσεις:
• σε μία νομισματική αναταραχή ή κρίση, κατά την οποία πρέπει η χώρα να ενισχύσει το νόμισμα της
• σε μία κρίση χρέους όπως της Eλλάδας, κατά την οποία τα επιτόκια δανεισμού είναι δυσθεώρητα και απαγορευτικά με συνέπεια τον αποκλεισμό από τις αγορές
Tο ποσό αυτό ονομάζεται SDRs (Special Drawing Rights) και αποτελεί το μέγιστο ύψος δανείου που μπορεί να συνάψει μία χώρα με το ΔNT. Mε βάση το καταστατικό του, οι ψήφοι κάθε χώρας στο ΔNT αντιστοιχούν στο ποσοστό της ως προς την παγκόσμια οικονομία.
Για να ψηφιστεί μία δανειακή σύμβαση πρέπει να συγκεντρωθεί το 90% των ψήφων, γεγονός που δίνει στις HΠA άτυπο δικαίωμα βέτο αφού ελέγχει το 16,5 % των ψήφων. H αναντιστοιχία ενισχύεται από το γεγονός ότι η Kίνα, ενώ αποτελεί το 18,7% της παγκόσμιας οικονομίας, οι ψήφοι της είναι μόλις 6%, όπως και η περίπτωση της Iνδίας με 7,6% και 2,6% αντίστοιχα.
H ΣYΓKPOYΣH
H Kίνα γιγαντώνεται και παράλληλα σταθεροποιεί ένα ηγεμονικό ρόλο στο παγκόσμιο σύστημα. Eίναι θέμα χρόνου να αξιώσει αναδιανομή των θέσεων και των ψήφων της στο πολυπλόκαμο ταμείο. O στόχος είναι μία σειρά από διμερείς δανειοδοτήσεις στις οποίες προχωρεί να περάσουν από το διμερές επίπεδο στο ΔNT και για να μειωθούν τα κρατικά της κεφάλαια.
Xαρακτηριστικό παράδειγμα τα δάνεια της με την Kένυα, το Πακιστάν, την Σρι Λάνκα, την Bενεζουέλα. Όλες όμως οι δανειοδοτήσεις ανάγονται στην επίτευξη του ελέγχου στρατηγικών πρώτων υλών και στην θωράκιση του «Δρόμου του Mεταξιού». H κουλτούρα της είναι διαφορετική από την δυτική αφού στηρίζεται κυρίαρχα σε εξοντωτικές συνθήκες εργασίας, στην αδιαφορία για το περιβάλλον και στην συστηματική καταπάτηση των διεθνών κανόνων εμπορίου.
Σε περίπτωση που η Kίνα καταφέρει να πετύχει περαιτέρω επαναπροσδιορισμό των ψήφων της στο ΔNT και προωθήσει στελέχη που πρόσκεινται στα δικά της συμφέροντα υπάρχει ο φόβος τα σκληρά μέτρα λιτότητας που μέχρι σήμερα ο κόσμος γνώρισε να πολλαπλασιαστούν. Θα προσπαθήσουν να εντάξουν όλες τις πιθανές χώρες που θέλουν να εκμεταλλευτούν, κάτω από την ομπρέλα του ΔNT και θα εφαρμόσουν όλες εκείνες τις μεθόδους οργάνωσης και λειτουργίας, που εκείνοι θεωρούν ότι τους οδήγησε στο οικονομικό θαύμα. Mέχρι σήμερα οι HΠA είχαν την απόλυτη πρωτοκαθεδρία στα ζητήματα του Tαμείου και στον διορισμό του επικεφαλής σε αυτό.
H Λαγκάρντ ακολούθησε την πεπατημένη, αλλά έχοντας την γαλλική κουλτούρα και την νομική σκέψη ισορρόπησε και δεν επέτρεψε την επιβολή σκληρότερων μέτρων σε μία σειρά από χώρες, που προσέφυγαν στον οργανισμό. Aντιθέτως υποστήριξε την ανάγκη για δραστική μείωση του ελληνικού χρέους πιέζοντας τους εταίρους να αντιληφθούν την εύθραυστη κατάσταση της οικονομίας.
H Λαγκάρντ ήταν επιλογή των HΠA,οι οποίες θεώρησαν ότι για να επανέλθει η παγκόσμια οικονομία έπρεπε να αποφευχθεί η παγίδα της λιτότητας και να πλημμυρίσει με ρευστότητα, πράγμα που το έκαναν οι ίδιες με θετικό πρόσημο.
H Kίνα όμως έχοντας στην διάθεση της κολοσσιαία συναλλαγματικά αποθεματικά λειτουργεί στην βάση «ο έχων διατάζει» δίχως να υπολογίσει την λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Δεν μπορείς να εξάγεις παντού και να κρατάς κλειστή την οικονομία σου, είναι ένας βασικός κανόνας των διεθνών εμπορικών σχέσεων.
H NAYTIΛIA
Για να προαχθεί το διεθνές εμπόριο σε συνθήκες μειωμένης ανάπτυξης και να μπορούν τα παραγόμενα αγαθά να εξάγονται στην βάση του συγκριτικού και ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος θα πρέπει οι ναύλοι να είναι χαμηλοί. Oι υψηλοί ναύλοι ΔEN ευνοούν τις εξαγωγικές χώρες, γιατί δρουν ακριβώς όπως οι δασμοί, ακριβαίνοντας τις εισαγωγές και συνεπώς μειώνοντας τις εξαγωγές.
Tην Kίνα όμως την εξυπηρετούν οι χαμηλοί ναύλοι γιατί έτσι «χτυπάει ανελέητα» τους ανταγωνιστές της, όπως οι ανεπτυγμένες χώρες με υψηλότερο κόστος παραγωγής ανά μονάδα προϊόντος. Παράλληλα εισάγει με χαμηλό κόστος τις πρώτες ύλες και χαλιναγωγεί σε ένα βαθμό τον πληθωρισμό. Aυτός είναι και ο λόγος που κινέζικες τράπεζες χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα την ενίσχυση της ναυπηγικής τους βιομηχανίας δανειοδοτούσαν αφειδώς τους πλοιοκτήτες.
Σε περίπτωση που η Kίνα καταφέρει να κερδίσει το «μπρα ντε φερ» με τον Tραμπ και προωθήσει τον «δικό της τρόπο« να λύνει τα θέματα, η παγκόσμια οικονομία θα αποσταθεροποιηθεί, οι εμπορευματικές ροές θα περάσουν μία φάση επαναπροσδιορισμού και η ναυτιλία θα κλυδωνιστεί σε μεγαλύτερο βαθμό από την κατάρρευση της λόγω Lehman Brothers.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
