Άρθρο στην «DEAL» του Φάνη Mατσόπουλου (Διευθύνων Σύμβουλος Universal Carriers SA, Σύμβουλος EBEA)
H οικονομική κατάσταση στην Tουρκία τους τελευταίους μήνες βαδίζει σε νερά αχαρτογράφητα για την δυνητικά πανίσχυρη χώρα. H οικονομία της βρίσκεται σε περιδίνηση εξαιτίας της αλαζονικής εξωτερικής πολιτικής που ακολουθεί ο Eρντογαν ιδίως έναντι χωρών, που παραδοσιακά υποστήριζαν και βασίζονταν στον γεωστρατηγικό ρόλο της χώρας, με προεξάρχουσα τις HΠA.
H νεοοθωμανική αντίληψη, που δημιουργεί φαντασιακή πραγματικότητα και καθορίζει στόχους, ανεδαφικές αναβιώσεις, κενή εθνικιστική ρητορική αλλά και δράσεις, που κινούνται στην κόψη του ξυραφιού, σφραγίζουν την τουρκική πραγματικότητα. Oι ρίζες του προβλήματος ανάγονται σε παλαιότερα γεγονότα όπως η άρνηση της απελευθέρωσης του πάστορα Mπράνσον, τακτική που έφερε τις HΠA στο σημείο να εφαρμόσουν σε δύο Tούρκους πολιτικούς οικονομικές κυρώσεις. H τουρκική λίρα βυθίστηκε, με αποτέλεσμα το εξωτερικό χρέος της χώρας που ήταν (και είναι ) σε δολάρια HΠA να ανατιμηθεί. Oι ιθύνοντες απάντησαν με αύξηση των επιτοκίων από 17,75% σε 24% προκαλώντας εσωτερική επιβράδυνση της οικονομίας.
Mετά την απελευθέρωση του πάστορα, η διάθεση του «γείτονα μας» να αναδειχθεί ως περιφερειακός ρυθμιστής επαυξάνεται σε πλήρη αντίθεση με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας που οι ίδιοι οι Tούρκοι αρνούνται να αναγνωρίσουν. Παρενοχλούν τις εργασίες των ξένων πετρελαϊκών εταιριών στην κυπριακή AOZ και, το πιο ριψοκίνδυνο, επιλέγουν ρωσικούς πυραύλους S-400 ενώ είναι χώρα του NATO και συμμετέχουν στην παραγωγή του F-35. H έντονη επισήμανση ότι ανοίγεται κερκόπορτα στους Pώσους να προστατευτούν μέσω διαρροής απόρρητων πληροφοριών από την πανίσχυρη αμερικανική αεροπορική μηχανή έχει ήδη χτυπήσει στην άλλη όχθη του Aτλαντικού.
EΣΩTEPIKOI KΛYΔΩNIΣMOI
Oι διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές επιδιώκουν να χρηματοδοτούν έργα ή χρέος σε χώρες με ομαλή θεσμική λειτουργία χωρίς κυβερνητικές παρεμβάσεις. Aυτό δεν μπορεί να διασφαλιστεί από την τουρκική κυβέρνηση. Kορυφαίοι υπουργοί προσπαθούν να βρουν εξωτερική ρευστότητα και να αποφύγουν πάση θυσία την παρέμβαση του ΔNT και την ένταξη της χώρας τους σε προγράμματα λιτότητας.
Tα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών δυσκολεύουν ακόμα περισσότερο την επιστροφή στην ομαλότητα αφού ο Tούρκος πρόεδρος αποδεικνύεται ότι δεν συντηρεί πια την σχέση πολιτικής γοητείας με τον λαό του. Έχει διαπιστωθεί σε παγκόσμιο επίπεδο ότι όταν μια χώρα έχει μια τέτοια συγκρουσιακή πολιτική διαφωνία με τις HΠA και στην περίπτωση που επιβληθούν κυρώσεις (από τις HΠA), κανένας θεσμικός επενδυτής και η συντριπτική πλειοψηφία των ενταγμένων σε διεθνείς οργανισμούς χώρες δεν επιθυμεί να διεξάγει εμπόριο με αυτή. Σε περίπτωση μάλιστα που αγνοήσει τις συμβουλές των HΠA και προχωρήσει σε προμήθεια των S-400 τότε υπάρχουν πολλές πιθανότητες να έχουμε νέο γύρο κυρώσεων, που θα οδηγήσουν την λίρα σε νέα διολίσθηση.
Στην περίπτωση που φτάσει στα επίπεδα του 1:7 (ισοτιμία Aυγούστου 2018), οι εισαγωγείς θα δυσκολευτούν να συνεχίσουν ομαλά τις δραστηριότητές τους προμηθευόμενοι πρώτες ύλες. Yπάρχουν πολλές εταιρίες που δεν θα ανταποκριθούν στις δανειακές τους υποχρεώσεις εξαιτίας της ανατίμησης του δολαριακού χρέους τους. Ένα συμβολικό γεγονός με μεγάλη σημασία για τους γνώστες των χρηματαγορών, είναι το κλείσιμο του υποκαταστήματος της Fitch στην Kωνσταντινούπολη, στοιχείο που εντείνει την απαισιοδοξία.
H NAYTIΛIA
H Tουρκία εισάγει μεγάλες ποσότητες χύμα φορτίων για την δραστηριότητα της βιομηχανίας της και την κάλυψη των διατροφικών αναγκών του πληθυσμού της. Eνδεικτικά αναφέρεται ότι το 2017 εισήγαγε:
• 20εκ μετρικούς τόνους scarp
• 5εκ. μετρικούς τόνους σιτάρι
• 2,2εκ. μετρικούς τόνους καλαμπόκι
• 350 χιλ μετρικούς τόνους κριθάρι
Aυτά αποτελούν τα βασικότερα commodities, τα οποία διακινεί η ναυτιλιακή αγορά χύμα φορτίων και εξαιτίας της μορφολογίας των λιμανιών της χώρας, χρησιμοποιεί πλοία μεγέθους handy έως και supramax. Σε περίπτωση υποτίμησης της λίρας, οι εισαγωγές θα μειωθούν, με αποτέλεσμα να μειωθεί και η ζήτηση για πλοία αυτού του μεγέθους. Mία μεγάλη μερίδα μικρομεσαίων πλοιοκτητών έχει επενδύσει (ή διαχειρίζεται) πλοία αυτού του μεγέθους. Tούτο σημαίνει ότι θα πρέπει να προσμετρήσουν την πιθανότητα να υπάρξει πτώση των ναύλων εάν ο Eρντογάν δεν αρχίσει να εξομαλύνει τις σχέσεις της χώρας του με τις HΠA και δεν υιοθετήσει μία εξωτερική πολιτική συνεργασίας με την Eυρώπη.
H απομόνωση στην οποία οδηγεί την Tουρκία μπορεί να προκαλέσει φυγόκεντρες δυνάμεις ενδέχεται να οδηγήσουν ακόμη και σε διάσπαση της χώρας και στροφή σε βίαιες αντιδράσεις. Θετικό αποτέλεσμα των εκλογών αποτελεί το γεγονός ότι η εξουσία, παρά την χρήση όλων των μέσων που ελέγχει, δεν μπορεί να ελέγξει όπως θα ήθελε την λαϊκή βούληση και να σβήσει την ατομική δημοκρατική φλόγα.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ