ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ: ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΑΓΚΗ ΤΑ ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΠΛΟΙΑ
2+2,5 δισ. ευρώ το κόστος – Έτοιμος ο φάκελος για άντληση πόρων από την ΕΕ
Μέσα στην ερχόμενη δεκαετία, το μεγαλύτερο μέρος του στόλου των εισηγμένων συν των Μινωικών, που δραστηριοποιούνται στην ακτοπλοΐα, θα φτάσει την ηλικία των 40 ετών. Συνολικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Ναυτιλίας, τα 105 πλοία που εξυπηρετούν την ελληνική ακτοπλοΐα, έχουν μέσο όρο ηλικίας τα 26 έτη. Η ανάγκη να ανανεωθεί ο στόλος είναι επιτακτική.
Αυτό, αποτελεί διαχρονικά ένα από τα βασικά και ακανθώδη θέματα, με τα οποία βρίσκεται αντιμέτωπος ο εκάστοτε υπουργός Ναυτιλίας. Το επιχειρηματικό τοπίο αλλάζει και οι ακτοπλοϊκές προσπαθούν να ανταποκριθούν, αλλά χωρίς κρατική βοήθεια, ειδικά εν μέσω πανδημίας, τούτο είναι δύσκολο. Από την άλλη, ανεξάρτητα από το αν δραστηριοποιούνται ιδιωτικές εταιρίες και όμιλοι, η εξασφάλιση του κλάδου είναι και εθνική υπόθεση. Γιατί, ο καταλυτικός ρόλος της ακτοπλοΐας για την οικονομία της νησιωτικής χώρας, αλλά και όλης της ελληνικής οικονομίας, και η σημασία της για την συνεχή και απρόσκοπτη σύνδεση με την ηπειρωτική χώρα απαιτεί την στήριξή της.
Ο υπουργός
Ο αρμόδιος υπουργός Ναυτιλίας, Γιάννης Πλακιωτάκης έχει, φυσικά, γνώση για το θέμα και έχει κινηθεί για τη λύση του: «Τα αμέσως επόμενα χρόνια», έχει ξεκαθαρίσει ο υπουργός, «πρέπει να προχωρήσουμε σε ναυπηγήσεις ή νέες αγορές για την σταδιακή αντικατάσταση των παλαιότερων πλοίων με νέα, σύγχρονα και φιλικά προς το περιβάλλον, πλοία».
Ο κ. Πλακιωτάκης, «βλέπει» ότι η μοναδική λύση για την αντικατάσταση των περισσότερων πλοίων μεγάλης ηλικίας είναι η κατασκευή νέων, εάν λάβουμε υπόψη και πως, λόγω των ιδιαιτεροτήτων του νησιωτικού μας συμπλέγματος, υφίσταται μικρός αριθμός κατάλληλων πλοίων για την ακτοπλοΐα μας.
Πώς θα γίνει όμως αυτό;
«Η άντληση κεφαλαίων από ευρωπαϊκά προγράμματα για την υποστήριξη κατασκευής νέων πλοίων, σε αντικατάσταση παλαιότερων, ιδιαίτερα αυτών που είναι δρομολογημένα στις γραμμές Δημόσιας Υπηρεσίας, είναι απαραίτητη και πρέπει να γίνουν σχετικές ενέργειες-υπομνήσεις στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε», λέει ο υπουργός.
4,5 δισ. το κόστος
Στο πλαίσιο της προσπάθειας για την άντληση κεφαλαίων από ευρωπαϊκά κονδύλια το Ναυτικό Επιμελητήριο Ελλάδος, με πρόεδρο τον Δρα Γιώργο Πατέρα, διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο σε συνεργασία με τον υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα.
Έχουν ετοιμάσει όλο το φάκελο που θα κατατεθεί στα όργανα της ΕΕ και που έχει τρία σκέλη: Στο πρώτο καταγράφεται ο ρόλος και η σημασία της ακτοπλοΐας λόγω της πολυνησιωτικότητας της Ελλάδας και γίνεται η ακτινογραφία του στόλου. Τα άλλα δύο αφορούν τον τρόπο που θα εκταμιευτούν τα χρήματα και τεχνικές λεπτομέρειες.
Υπολογίζεται ότι το κόστος για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου μέσα στην επόμενη 10ετία θα ανέλθει στα 4,5 δισ. ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς.
Τα δύο δισ. θα πρέπει να δοθούν «άμεσα» και αφορούν 37 πλοία άνω των 30 ετών. Τα άλλα 2,5 δισ. θα δοθούν για ανανέωση με 43 πλοία ηλικίας μεταξύ 20-30 ετών. Για πλοία ηλικίας μικρότερης των 20 ετών δεν υπάρχουν εκτιμήσεις.
Όπως επεσήμανε ο πρόεδρος του ΝΕΕ, δρ Γιώργος Πατέρας, σκοπός είναι να δοθούν χρήματα για την ανανέωση όλου του στόλου από τα πορθμεία, τα ημερόπλοια μέχρι τα μεγάλα σκαριά:
«Θέλουμε όσα περισσότερα γίνεται από αυτά τα πλοία, να κατασκευαστούν σε ελληνικές ναυπηγικές μονάδες. Η εξεύρεση κεφαλαίων για την χρηματοδότηση των ναυπηγήσεων είναι δύσκολη, αφού το χρήμα είναι πλέον ακριβό. Η ανανέωση του στόλου είναι απαραίτητη, αφού η ακτοπλοΐα είναι εκείνη που εξασφαλίζει τη συνοχή της Ελλάδας, η οποία είναι χώρα πολυνησιακή.
Αν δεν υπήρχαν τα πλοία της ακτοπλοΐας τότε τα νησιά θα είχαν ερημώσει, γιατί όλοι οι κάτοικοι θα πήγαιναν στην ηπειρωτική χώρα. Και με ερημωμένα νησιά δεν θα υπήρχε τουρισμός».
Για το θέμα έχει τοποθετηθεί ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας-ΣΕΕΝ, Μιχάλης Σακέλλης, που έχει σημάνει εδώ και καιρό τον «κώδωνα του κινδύνου»:
«Οι νέοι περιβαλλοντικοί κανονισμοί, αλλά και η έλλειψη στη διεθνή αγορά κατάλληλων πλοίων για τις ακτοπλοϊκές μας συγκοινωνίες οδηγούν στην ναυπήγηση νέων πλοίων. Η ναυπηγική μας βιομηχανία πρέπει να είναι έτοιμη. Επίσης πρέπει να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την κάλυψη των αναγκών από τα ελληνικά ναυπηγεία». Για να συμπληρώσει:
«Στην ανανέωση του ακτοπλοϊκού μας στόλου την περίοδο 1995 – 2015, η ναυπηγική μας βιομηχανία ήταν απούσα. Υπολογίζουμε ότι την περίοδο που προαναφέραμε, οι εταιρίες ναυπήγησαν περισσότερα από 46 πλοία αξίας μεγαλύτερης των 4 δισ. Από αυτά μόνο δυο ναυπηγήθηκαν στην Ελλάδα με παραγγελίες πριν από το 2000».
ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΟΥ ΝΕΕ ΚΑΙ ΤΗΣ XRTC
«Πολύ γερασμένα» τα καράβια
«Η ανανέωση του στόλου δεν μπορεί να αναβληθεί περαιτέρω» είναι ο τίτλος μελέτης του ΝΕΕ που συμπεραίνει μεταξύ άλλων:
• 13 συμβατικά πλοία με ηλικία άνω των 40 ετών εκ των οποίων τα πέντε, το κάθε ένα ξεχωριστά ανήκει σε μονοβάπορη. Αντιπροσωπεύουν το 12% του στόλου.
• 24 πλοία (4 highspeed Pax και 20 συμβατικά Ro-Pax) έχουν ηλικία μεταξύ 30-40 ετών. Αντιπροσωπεύουν το 23% του στόλου. Πρέπει να αρχίσει η σταδιακή αντικατάσταση ώστε να έχει ολοκληρωθεί η ανανέωση έως το 2030.
• 43 πλοία εκ των οποίων 25 Highspeed (15 Ro-Pax και 10 Pax ) και 18 συμβατικά έχουν ηλικία 20-30 έτη. Η αντικατάστασή τους θα πρέπει να ολοκληρωθεί γύρω στο 2030 ή και λίγο αργότερα. Αποτελούν το 41% το στόλου.
• 25 πλοία εκ των οποίων 19 και έξι Highspeed (4 RoPax, 2 Pax). Με τα σημερινά δεδομένα τα πλοία αυτά έχουν μια εικοσαετία ακόμη μέσα στην οποία θα μπορούν να δραστηριοποιούνται και η ανανέωσή τους υπολογίζεται το 2040. Αντιπροσωπεύουν το 24% του ακτοπλοϊκού στόλου.
Μελέτη της εταιρίας οικονομικών συμβούλων σε θέματα ναυτιλίας, XRTC συμπεραίνει ότι ο στόλος φαίνεται να είναι ιδιαίτερα «γερασμένος» με το 60% να είναι άνω των 22 ετών και ένα στα τέσσερα να είναι άνω των 30 ετών. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το 30% των πλοίων είναι μεταξύ 17 και 22 ετών, τα οποία θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «μεσήλικα».
• Από το 2011 ο στόλος των εισηγμένων συρρικνώνεται συνεχώς. Τα τελευταία επτά χρόνια ο στόλος μειώθηκε περισσότερο από το μισό, από τα 89 πλοία του 2011 φτάσαμε στα 43 το 2019, παρά το γεγονός ότι το μεταφορικό έργο αυξάνεται κάθε χρόνο.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ